Vay online chưa có khả năng chi trả có bị đi tù?

Mẹ tôi vay online 1 khoản khi dịch bệnh, công việc làm ăn khó khăn. Sau khi đỡ dịch, công việc vẫn không thuận lợi nên mẹ tôi không còn khả năng chi trả. Công ty online đã nhiều lần nhắn tin đe doạ bằng những lời lẽ xúc phạm, khiến mẹ tôi vô cùng lo lắng. Thậm chí, công ty đe dọa sẽ tố cáo hình sự. Xin hỏi vậy trường hợp này mẹ tôi sẽ phải chịu trách nhiệm thế nào.

Luật sư tư vấn:

Hiện nay, giao dịch vay tài sản được cho là một trong những giao dịch dân sự dễ dàng phát sinh tranh chấp, nhất là về nghĩa vụ trả nợ khi đến hạn trả nợ.

Căn cứ tại Điều 463 Bộ luật dân sự 2015 quy định về hợp đồng vay tài sản:

“Hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định”.

Cụ thể, Điều 466 Bộ luật dân sự 2015 quy định Nghĩa vụ trả nợ của bên vay:

1. Bên vay tài sản là tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn; nếu tài sản là vật thì phải trả vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

2. Trường hợp bên vay không thể trả vật thì có thể trả bằng tiền theo trị giá của vật đã vay tại địa điểm và thời điểm trả nợ, nếu được bên cho vay đồng ý.

3. Địa điểm trả nợ là nơi cư trú hoặc nơi đặt trụ sở của bên cho vay, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

4. Trường hợp vay không có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả nợ hoặc trả không đầy đủ thì bên cho vay có quyền yêu cầu trả tiền lãi với mức lãi suất theo quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này trên số tiền chậm trả tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.

5. Trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi…

Theo thông tin của bạn, mẹ bạn vay tiền dưới hình thức online và không còn khả năng thanh toán nợ chứ không phải ngay từ đầu đã cố tình sử dụng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản của người khác. Do đó mẹ bạn sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về lạm dụng tín nhiệm để chiếm đoạt tài sản hoặc tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Nếu mẹ bạn vay mượn tài sản của người khác bằng hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt hoặc đến thời hạn trả mặc dù có điều kiện trả lại tài sản nhưng cố tình không trả, cố tình lẩn trốn trốn tránh trách nghĩa vụ trả nợ thì mới xem xét về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.

Tuy nhiên, theo quy định pháp luật, mẹ bạn là người trực tiếp vay nên phải có nghĩa vụ trả nợ, mẹ bạn có thể thương lượng với bên cho vay tạo điều kiện về mặt thời gian trả nợ. Hai bên có thể thoả thuận và về thời hạn trả nợ, số tiền trả để tránh các tranh chấp xảy ra.

Luật sư Phạm Thị Bích Hảo, Công ty luật TNHH Đức An, Thanh Xuân, Hà Nội.