Sống thử rồi... ai có quyền nuôi con?

Tôi và bạn trai yêu nhau được một thời gian thì quyết định ở chung để giảm chi phí thuê trọ. Được vài tháng sau, do bất cẩn nên tôi mang thai. Nhưng sau đó, anh ấy cũng như gia đình anh ấy hắt hủi, không nhận trách nhiệm và còn la mắng. Tôi rất đau khổ nhưng quyết định giữ lại đứa bé, một mình cũng gia đình tôi nuôi. Đến nay con trai tôi đã 3 tuổi, anh ta đến dành con tôi về nuôi. Tôi không biết phải làm sao, mong Tòa soạn Phụ nữ & Pháp luật tư vấn cho tôi biết chúng tôi không có đăng ký kết hôn gì, gia đình anh ta cũng chỉ muốn cháu thôi, giờ tôi có quyền nuôi và không cho gia đình anh ta nuôi con không?

(Người hỏi: Trần Hiền, Hải Dương)

Trả lời: 

Cảm ơn Quý độc giả đã gửi câu hỏi đến Tòa soạn Phụ nữ & Pháp luật. Đối với các yêu cầu tư vấn của Quý độc giả, sau khi nghiên cứu các quy định pháp luật liên quan, chúng tôi có một số trao đổi như sau:

Quyền, nghĩa vụ giữa nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng và con được giải quyết theo quy định của Luật này về quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con.”

Theo Điều 68 Luật hôn nhân và gia định 2014 có quy định:

“Điều 68. Bảo vệ quyền và nghĩa vụ của cha mẹ và con

Quyền và nghĩa vụ của cha mẹ và con theo quy định tại Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan được tôn trọng và bảo vệ.

Con sinh ra không phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân của cha mẹ đều có quyền và nghĩa vụ như nhau đối với cha mẹ của mình được quy định tại Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

Giữa con nuôi và cha nuôi, mẹ nuôi có các quyền và nghĩa vụ của cha mẹ và con được quy định tại Luật này, Luật nuôi con nuôi, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

Mọi thỏa thuận của cha mẹ, con liên quan đến quan hệ nhân thân, tài sản không được làm ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình, cha mẹ mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.”

Với trường hợp của Quý độc giả, dù hai người chưa kết hôn hay có giáy tờ chứng minh quan hệ vợ chồng, nhưng quyền và nghĩa vụ cảu cha mẹ và con vẫn được quy định tại Luật hôn nhân và gia định, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

Theo Điều 71 Luật hôn nhân gia đình quy định rằng:

“Điều 71. Nghĩa vụ và quyền chăm sóc, nuôi dưỡng

Cha, mẹ có nghĩa vụ và quyền ngang nhau, cùng nhau chăm sóc, nuôi dưỡng con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.

Con có nghĩa vụ và quyền chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ, đặc biệt khi cha mẹ mất năng lực hành vi dân sự, ốm đau, già yếu, khuyết tật; trường hợp gia đình có nhiều con thì các con phải cùng nhau chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ.”

Vì vậy, Quý độc giả và Bố đứa bé có nghĩa vụ ngang nhau để cùng chăm sóc, giáo dục và nuôi dưỡng con. Tuy nhiên, việc Quý độc giả không kết hôn và Quý độc giả là người chăm sóc đứa bé, người bố muốn nhận con thì phải yêu cầu tòa án xác định con. Việc ai là người trực tiếp nuôi đứa bé sau khi đã nhận con thì do hai người tự thỏa thuận, nếu không thỏa thuận được, yêu cầu Tòa án giải quyết thì sẽ dựa vào các điều kiện liên quan về tài chính, môi trường sống, nơi ở,…