Có thể truy cứu trách nhiệm hình sự cán bộ liên quan trong vụ lập "động" ma túy trong bệnh viện Tâm thần

Liên quan đến vụ việc lập ổ "bay lắc", buôn bán ma túy tại bệnh viện Tâm thần Trung ương I do Công an TP Hà Nội vừa công bố, luật sư Nguyễn Ngọc Hùng - Trưởng Văn phòng Luật sư Kết Nối cho biết, theo thông tin ban đầu thì Quý có hành vi tổ chức sử dụng chất ma túy trái phép theo quy định tại Điều 255 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017). Căn cứ theo Thông tư liên tịch 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-BTP, tổ chức sử dụng ma túy trái phép là hành vi “Chỉ huy, phân công, điều hành việc chuẩn bị, cung cấp chất ma túy, địa điểm, phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sử dụng trái phép chất ma túy, tìm người sử dụng chất ma túy”. Như vậy, có thể thấy việc Quý đã cải tạo phòng có cách âm, lắp dàn loa, đèn laze để phục vụ việc sử dụng trái phép ma túy là hành vi chỉ đạo, chuẩn bị địa điểm vào việc sử trái phép chất ma túy.

Đối với cán bộ, nhân viên bệnh viện đã tiếp tay cho Nguyễn Xuân Quý trong việc cải tạo phòng, tạo điều kiện cho Quý trong việc đi lại, sinh hoạt, bố trí ăn ở theo nhu cầu, có thể phải chịu trách nhiệm kỷ luật theo quy định của pháp luật do không thực hiện đúng nhiệm vụ quyền hạn được giao. Trong trường hợp đã biết rõ hành vi của Quý là nhằm mục đích để tạo địa điểm sử dụng trái phép chất ma túy mà các cán bộ vẫn “đứng nhìn”, “tạo điều kiện” và không có bất kỳ hành động nào can ngăn, ngăn cản và tố giác, các cán bộ đó được coi là đồng phạm với Quý trong vụ phạm tội về việc tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.

Nếu những người quản lý bệnh viện biết Quý là đối tượng sử dụng trái phép chất ma túy nhưng vẫn để Quý “mượn” địa điểm đó để trực tiếp sử dụng trái phép chất ma túy nhằm thỏa mãn nhu cầu, các cán bộ quản lý đã có đủ dấu hiệu cấu thành tội chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy theo quy định tại Điều 256 Bộ luật Hình sự.

Với hồ sơ bệnh án của Quý là một bệnh nhân tâm thần đã và đang được điều trị tại bệnh viện, liệu có đủ nhận thức để thực hiện những hành vi này hay không? Với những uẩn khúc về hồ sơ bệnh án của Quý cũng như uẩn khúc về việc “tân trang” phòng bệnh thành nơi sử dụng, tàng trữ và buôn bán trái phép chất ma túy, cần thiết có câu trả lời rõ ràng từ phía lãnh đạo bệnh viện cũng như điều tra, xác minh sự thật của cơ quan chức năng.

Ngoài việc khởi tố tuy cứu trách nhiệm hình sự đối với Quý; các cán bộ, cá nhân liên quan để xảy ra sai phạm có thể bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính và có thể truy cứu trách nhiệm hình sự trong vụ việc này. Cần thiết phải làm rõ và xử lý nghiêm minh bằng các chế tài của pháp luật; đồng thời, cần phát hiện, loại bỏ cán bộ y tế tiếp tay cho những đối tượng có hành vi xấu ra khỏi bộ máy y tế.

Luật sư Nguyễn Văn Chiến - Chủ nhiệm Đoàn Luật sư Hà Nội cho biết, rất ngạc nhiên khi tại bệnh viện lại trở thành ổ “bay lắc ma túy” có quy mô lớn gây nguy hại cho xã hội và cộng đồng như vậy. Một đơn vị với mục đích hoạt động là chữa bệnh cho người tâm thần mà để xảy ra một ổ nhóm tội phạm rất nghiêm trọng như vậy không thể nói là không chịu trách nhiệm. 

Trong diễn biến có liên quan, trả lời phỏng vấn bên hành lang Quốc hội, ĐBQH Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM) cho rằng, việc bệnh viên Tâm thần Trung ương 1 để tội phạm "lọt vào", biến phòng điều trị bệnh thành nơi kinh doanh, tàng trữ ma túy rồi "bay lắc" là hết sức nghiêm trọng.

"Trước đây, các đối tượng buôn bán, tàng trữ, sử dụng trái phép chất ma túy thường là chọn những nơi vắng vẻ, giấu giếm kín đáo nhưng giờ chúng lại chọn nơi công khai, có người ra, người vào thường xuyên hàng ngày. Đây là hành vi rất táo bạo nhưng cũng bộc lộ việc quản lý ở bệnh viện đang có rất nhiều sơ hở, có một khoảng trống rất lớn để tội phạm thực hiện hành vi phạm tội nghiêm trọng trong thời gian dài", ĐB Nghĩa nói.

ĐB Nghĩa cho biết thêm, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đã từng đi giám sát các bệnh viện tâm thần cách đây mấy năm và cũng nêu ra nhiều vấn đề, trong đó có một số trở ngại, khó khăn trong quản lý.

"Lúc đó chủ yếu tập trung giám sát vào chức năng chuyên môn của bệnh viện tâm thần, còn không có nội dung giám sát vấn đề quản lý bệnh nhân như thế nào, quy trình như thế nào. Ủy ban Tư pháp không thảo luận vấn đề đó, bởi vì vấn đề đó là cơ quan chủ quản của các bệnh viện (bộ Y tế)", ông Nghĩa cho hay.

Theo ĐBQH Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp), việc phát hiện một phòng được trang bị đầy đủ cách âm, lắp dàn loa lớn, đèn laze để phục vụ việc sử dụng trái phép chất ma túy trong bệnh viện tâm thần là chưa có tiền lệ.

"Bệnh viện không thể nói là không biết được. Trong khuôn viên bệnh viện, lãnh đạo bệnh viên không biết, tôi cho là thiếu trách nhiệm. Đề nghị cơ quan chức năng xem xét, xử lý trách nhiệm những người liên đới để làm gương", ĐB Hòa nói.

Cũng theo ĐB Hòa, vụ việc này là bài học cảnh tỉnh cho các cơ sở dịch vụ thuộc quản lý của nhà nước. Người đứng đầu các cơ sở đó cần tăng cường kiểm tra, bảo đảm an ninh, trật tự, rà soát và chấn chỉnh ngay các hoạt động.

Chia sẻ về vấn đề này, ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng (đoàn Bến Tre) nhấn mạnh: "Tôi không nghĩ là không ai biết. Ở đây cần phải làm rõ trách nhiệm của các cán bộ liên quan. Không thể nói là không biết. Pháp luật bắt anh phải biết. Trong phạm vi quản lý của anh là quản lý hẹp, không thể nói không biết. Nếu nói rằng là không biết tôi cho rằng là nói dối".