Lo ngại bất công khi xét tuyển đại học bằng chứng chỉ IELTS, bộ GD&ĐT nói gì?

Thời gian gần đây, chuyện học sinh học và thi IELTS nói riêng và chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế nói chung, đã được dư luận quan tâm và có nhiều ý kiến trái chiều.

Đáng chú ý, các chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế như IELTS, TOEFL bắt đầu được sử dụng làm một trong những tiêu chí kết hợp để tuyển thẳng đại học từ năm 2017. Số lượng các trường sử dụng phương thức này ngày một tăng, trong bối cảnh xét tuyển đầu vào đại học ngày càng ít phụ thuộc vào kết quả thi tốt nghiệp THPT.

Phương thức xét tuyển bằng chứng chỉ ngoại ngữ giúp đại học có thêm lựa chọn tuyển sinh nhưng gây lo ngại về sự bất bình đẳng giữa thí sinh thành thị và nông thôn. 

VnExpress thông tin, trong năm 2021, học sinh sở hữu IELTS từ 5.0 có cơ hội giành lợi thế trong xét tuyển thẳng tại hơn 30 đại học. Tùy từng trường, chứng chỉ ngoại ngữ thường được xét kết hợp với: điểm thi tốt nghiệp THPT; điểm học bạ hoặc ưu tiên điểm xét tuyển (thí sinh có IELTS được áp dụng điểm trúng tuyển thấp hơn).

Chính sách này đã tạo ra cuộc chạy đua học và thi lấy bằng IELTS, đặc biệt phổ biến ở các thành phố lớn, để rộng cửa vào đại học. Nhiều giáo viên và chuyên gia lo ngại, việc này gây bất công cho thí sinh ở nông thôn hoặc địa phương khó khăn, không đủ điều kiện tiếp cận ngoại ngữ.

Về phương thức xét tuyển đại học năm 2022, nhiều trường đã kết hợp chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế với điểm thi, kết quả học tập để xét tuyển hoặc cho phép thí sinh quy đổi điểm IELTS sang điểm Tiếng Anh trong tổ hợp 3 môn.

Theo dự kiến phương án tuyển sinh đại học chính quy năm 2022 của trường ĐH Kinh tế Quốc dân sẽ dành 10-15% trong số 6.100 chỉ tiêu để xét tuyển kết hợp chứng chỉ tiếng Anh quốc tế với điểm bài thi Đánh giá năng lực của ĐH Quốc gia Hà Nội hoặc ĐH Quốc gia TP.HCM.

Thí sinh cần có chứng chỉ tiếng Anh quốc tế trong thời hạn 2 năm tính đến ngày 1/6, đạt IELTS 5.5, TOEFL ITP 500, TOEFL iBT 46 hoặc TOEIC (4 kỹ năng L&R 785, S 160 & W 150) trở lên.

ĐH Ngoại thương đưa ra phương thức xét tuyển kết hợp giữa chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế và học bạ dành cho thí sinh hệ chuyên và không chuyên hoặc kết hợp chứng chỉ ngoại ngữ với SAT, ACT, A-Level. Trường cũng xét tuyển kết hợp giữa chứng chỉ ngoại ngữ và kết quả thi tốt nghiệp THPT. Hai phương thức này chỉ áp dụng cho các chương trình dạy bằng tiếng Anh và Ngôn ngữ thương mại.

Sau khi một số trường đại học công bố phương án tuyển sinh năm 2022, nhiều thí sinh bày tỏ lo lắng liệu cơ hội vào đại học có sụt giảm khi những phương án xét tuyển sử dụng chứng chỉ này ngày càng gia tăng. 

Trao đổi với VietNamNet, bà Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng vụ Giáo dục Đại học, bộ GD&ĐT cho hay các thí sinh sẽ không hề bị mất cơ hội vào đại học đúng với năng lực của mình.

Theo Vụ trưởng vụ Giáo dục đại học, thống kê của bộ GD&ĐT cho thấy, năm 2021, số trường đại học sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT để xét tuyển là hơn 92%; số trường sử dụng kết quả học tập bậc THPT (học bạ) để xét tuyển là hơn 77%. Số liệu này cho thấy hầu như các trường sử dụng 2 phương thức cơ bản nêu trên. Tuy nhiên, điều này chưa quan trọng bằng số chỉ tiêu và số liệu nhập học cụ thể của các trường trong toàn hệ thống.

“Qua thống kê tổng chỉ tiêu mà các trường xác định, cũng như con số nhập học thực tế trong năm 2021, 90% thí sinh nhập học theo 1 trong 2 phương thức: sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT hoặc kết quả học tập bậc THPT (học bạ). Các thí sinh trúng tuyển bằng phương thức khác tổng số chưa đến 10%. Như vậy, 2 năm vừa qua, xu thế đó gần như không có thay đổi nhiều. Có thể nói, tỉ trọng xét tuyển bằng các phương thức khác là không cao so với tổng thể”, bà Thủy phân tích.

Với các thí sinh lo ngại liệu có thiệt thòi, bất công khi khó cạnh tranh nếu các trường thêm tiêu chí IELTS, TOEFL... bà Thủy cho hay: “Việc tuyển sinh luôn tuân thủ nguyên tắc lấy từ cao xuống thấp theo các ngành nghề lĩnh vực và phương thức tuyển sinh mà các trường áp dụng, và quan trọng là cũng tùy thuộc nguyện vọng đăng ký của thí sinh vào các phương thức. Do vậy, nếu thí sinh không trúng tuyển ở phương thức này, vẫn có cơ hội trúng tuyển bằng phương thức khác theo đúng năng lực của thí sinh, trong bối cảnh cạnh tranh với các thí sinh khác có cùng nguyện vọng”.

Bà Thủy cũng cho rằng, hiện nay, hầu hết các trường sử dụng phương thức xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT (chỉ trừ các trường tuyển sinh năng khiếu). Do đó, nếu có năng lực và đủ quyết tâm, ôn tập tốt, tinh thần vững vàng, các em vẫn hoàn toàn có thể trúng tuyển, không hề mất cơ hội.

“Tôi cũng rất chia sẻ với lo lắng sẽ khó trúng tuyển vào các trường thuộc tốp đầu, cạnh tranh rất cao của các thí sinh. Tuy nhiên, nếu xác định mục tiêu phù hợp năng lực và nỗ lực hết mình thì tôi cho rằng các em không mất cơ hội vào đại học mà mình yêu thích".

Bà Thủy cho rằng, với xu hướng quốc tế hóa giáo dục đại học hiện nay, với yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trình độ cao cho công dân toàn cầu, thì việc các trường đại học (nhất là các trường hàng đầu) sử dụng các tiêu chí chuẩn hóa quốc tế, được công nhận rộng rãi trên thế giới (như SAT, ACT, IELTS…) để tuyển sinh cũng là điều dễ hiểu và đáng được ghi nhận.