Thiếu thuốc, vật tư y tế: Nguyên nhân thực sự do đâu?

Nguyên nhân do đâu?

Ngày 29/6, PGS.TS Nguyễn Thị Liên Hương, Thứ trưởng Bộ Y tế chủ trì cuộc họp trực tuyến của Bộ Y tế với các bệnh viện trực thuộc Bộ và Sở Y tế các tỉnh, thành phố về thực trạng thiếu thuốc, vật tư y tế tại các địa phương và giải pháp Bộ Y tế đã triển khai; Tiêu chí, tiêu chuẩn xây dựng Kế hoạch phân bổ nguồn vốn thuộc Chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội lĩnh vực y tế; Kiểm điểm tiến độ tiêm vắc-xin phòng Covid-19.

Chia sẻ về tình trạng thiếu thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế, Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương cho biết, xảy ra tình trạng thiếu thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế, một phần do chuỗi cung ứng toàn cầu bị đứt gãy, giá cả nguyên vật liệu đầu vào tăng; một số nước áp dụng các biện pháp chống lạm phát… ảnh hưởng đến việc cung ứng và giá thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Y tế cũng thẳng thắn cho hay, nguyên nhân chủ quan là chính, với việc tổ chức đấu thầu tập trung chậm được triển khai; chưa tích cực đàm phán giá thuốc sát với tình hình thực tế thị trường; chậm gia hạn đăng ký thuốc;

Công tác kiểm tra, thúc đẩy việc mua sắm thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế chưa tích cực, quyết liệt; sự phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương thiếu chặt chẽ; một số cán bộ, ngành, địa phương thiếu mạnh mẽ, sợ trách nhiệm, không dám làm…

Thứ trưởng Bộ Y tế nêu nguyên nhân gây nên tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế...

Báo cáo tại cuộc họp, PGS.TS Nguyễn Hoàng Long, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch- Tài chính (Bộ Y tế) cho biết thống kê đối với 34/63 Sở Y tế, 21/39 bệnh viện tuyến Trung ương và 2 bệnh viện trực thuộc trường Đại học cho thấy: 28/34 Sở Y tế báo cáo hiện có tình trạng thiếu thuốc tại địa phương. 12/21 BV tuyến Trung ương báo cáo có tình trạng thiếu thuốc tại đơn vị.

Trong đó, các thuốc thiếu tại cơ sở khám chữa bệnh bao gồm một số thuốc kháng sinh dự trữ dùng để điều trị bệnh nhân nặng, thuốc gây nghiện, thuốc hướng tâm thần, một số thuốc tim mạch, điều trị tăng huyết áp, thuốc điều trị sốt xuất huyết, thuốc nhãn khoa, vị thuốc cổ truyền.

Bên cạnh đó, có 26/34 Sở Y tế và 15/21 bệnh viện tuyến Trung ương báo cáo hiện có tình trạng thiếu vật tư tiêu hao, hóa chất. Mặt hàng vật tư tiêu hao, hóa chất báo cáo thiếu chủ yếu là hóa chất dùng xét nghiệm.

Có 14/34 Sở Y tế và 8/21 bệnh viện tuyến Trung ương báo cáo có tình trạng thiếu trang thiết bị y tế như các trang thiết bị y tế chuyên sâu: Thiết bị phòng mổ, thiết bị chuyên ngành thần kinh, tim mạch, nội soi tai mũi họng, mắt, tiêu hóa, hô hấp, hồi sức tích cực, thiết bị chẩn đoán hình ảnh, thiết bị xét nghiệm chuyên sâu.

Chống lãng phí trong mua sắm, đấu thầu

Về các giải pháp ngành y tế đã và đang thực hiện liên quan đến đấu thầu, mua sắm thuốc, vật tư y tế và trang thiết bị, ông Nguyễn Hoàng Long thông tin để tăng cường năng lực, hiệu quả, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong công tác mua sắm, đấu thầu tại các đơn vị thuộc và trực thuộc, ngày 30/3/2022, Bộ Y tế đã có văn bản đề nghị các đơn vị tiếp tục thực hiện nghiêm Chỉ thị số 47 ngày 27/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ;

Chỉ thị số 03 ngày 24/5/2019 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Chỉ thị số 20 ngày 01/10/2020 của Bộ Y tế và các văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hiện hành liên quan đến công tác đấu thầu, mua sắm trang thiết bị, hàng hóa, dịch vụ, thuốc, hóa chất, sinh phẩm, dụng cụ và vật tư tiêu hao…

Lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu cung cấp hàng hoá, dịch vụ dùng trong khám bệnh, chữa bệnh phải đảm bảo tính chủ động, công khai, minh bạch, có tính kế thừa và dự phòng hợp lý để tránh tình trạng bị động giữa các kỳ kế hoạch...

Tiếp đó, ngày 29/4/2022, trước nguy cơ thiếu thuốc và vật tư y tế, Bộ Y tế đã có công văn số 2206 đôn đốc mua sắm, đấu thầu thuốc, vật tư y tế đáp ứng việc khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế, đảm bảo quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế.

Cùng đó, Bộ Y tế đã cấp 738 giấy phép nhập khẩu sinh phẩm chẩn đoán in vitro; 21.762 giấy phép nhập khẩu trang thiết bị y tế và 22 số lưu hành trang thiết bị y tế phục vụ phòng, chống dịch Covid-19 trong trường hợp cấp bách, 856 số lưu hành đối với trang thiết bị y tế loại C, D.

Xây dựng Cổng thông tin điện tử để các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh trang thiết bị y tế kê khai, công khai giá trang thiết bị y tế theo quy định. Đến nay đã có trên 140.000 thông tin kê khai giá trang thiết bị y tế được công khai trên Cổng điện tử của Bộ Y tế. Đẩy mạnh thực hiện phân cấp việc cấp phép trang thiết bị y tế.

Toàn cảnh cuộc họp.

Ông Nguyễn Hoàng Long cũng cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2022, Bộ Y tế đã cấp giấy đăng ký lưu hành cho 963 thuốc.

Ngày 2/6/2022, Cục Quản lý Dược đã công bố đợt 1 danh mục thuốc, nguyên liệu làm thuốc được gia hạn hiệu lực số đăng ký với 6.251 thuốc có giấy đăng ký lưu hành hết hiệu lực trước ngày 30/6/2022;

Tiếp tục tập trung đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận đăng ký thuốc, giải quyết các hồ sơ tồn đọng theo đúng quy định. Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện để ban hành các văn bản liên quan đến đẩy mạnh cấp phép lưu hành.

Cấp phép nhanh nhất khi có đề nghị của các cơ sở nhập khẩu, cơ sở khám chữa bệnh đối với các thuốc hiếm về nguồn cung, sử dụng cho bệnh hiếm, nhu cầu điều trị của bệnh viện... Tăng cường quản lý chất lượng thuốc và giá thuốc. Tập trung đẩy nhanh tiến độ các gói thầu đối với các thuốc thuộc danh mục đấu thầu tập trung cấp Quốc gia và danh mục thuốc đàm phán giá.

Về phía các địa phương, đề nghị có biện pháp cụ thể để giao cho thủ trưởng các đơn vị sự nghiệp công lập phải chịu trách nhiệm nếu để xảy ra tình trạng thiếu thuốc, hóa chất và vật tư y tế phục vụ cho công tác khám bệnh, chữa bệnh và phòng, chống bệnh dịch cho nhân dân trên địa bàn.

Tăng cường nhân lực làm chuyên trách quản lý về trang thiết bị y tế tại Sở Y tế và các cơ sở y tế. Tổ chức nghiên cứu kỹ các quy định về kê khai giá trang thiết bị y tế để phổ biến, tập huấn cho các đơn vị trên địa bàn; tổ chức thực hiện đúng quy định, tránh việc chậm trễ trong mua sắm, đầu thầu trang thiết bị y tế.

Kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương cho rằng, thuốc, vật tư trang thiết bị y tế có vai trò hết sức quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe cộng đồng, tới công tác phòng chống dịch, khám chữa bệnh.

Do đó, qua lắng nghe các ý kiến thảo luận của các bệnh viện trực thuộc Bộ, các Sở Y tế, Thứ trưởng giao các đơn vị trực thuộc Bộ tiếp thu tất cả các ý kiến.

Đồng thời, Thứ trưởng đề nghị các đơn vị quan tâm, nỗ lực giải quyết theo thẩm quyền vấn đề này; báo cáo lãnh đạo Bộ để Bộ Y tế phối hợp cùng các bộ ngành liên quan từng bước tháo gỡ vướng mắc những nội dung cần phối hợp. Nội dung nào vượt thẩm quyền, Bộ Y tế sẽ cùng các bộ, ngành liên quan báo cáo cấp trên xem xét.

Riêng về Thông tư 14 “Quy định một số nội dung trong đấu thầu trang thiết bị y tế tại các cơ sở y tế công lập”, đang được các bệnh viện và địa phương quan tâm, Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương đề nghị Vụ Trang thiết bị và công trình y tế tiếp thu, có văn bản hướng dẫn cụ thể, trao đổi lại với các đơn vị, các địa phương.