Bệnh viện đa khoa Mỹ Đức (Hà Nội): Thấy gì từ công tác mua sắm công?

Tháng 10/2022, Bệnh viện đa khoa huyện Mỹ Đức tổ chức gói thầu mua sắm “Trang thiết bị y tế chuyên khoa răng hàm mặt, mắt, chẩn đoán hình ảnh, thăm dò chức năng, thận - lọc máu, trị giá hơn 8 tỷ đồng. Đáng chú ý, theo tài liệu phóng viên có được, giá nhập khẩu toàn bộ các sản phẩm trong gói thầu chỉ hơn 3 tỷ đồng.

Cao gấp nhiều lần giá nhập khẩu

Để tránh việc “thổi giá” hoặc sai lệch các giá trị sản phẩm/danh mục đấu thầu thì pháp luật có quy định cần một đơn vị đứng ra thẩm định giá trị gói thầu. Mục đích của quy trình này nhằm, kiểm tra giá tiền; chủng loại các thiết bị; đầu danh mục trong dự toán có phù hợp với giá cả thị trường ở thời điểm thẩm định giá; kiểm tra tính pháp lý;…

Tuy nhiên, việc áp dụng và thực thi pháp luật tại các đơn vị sử dụng ngân sách mua sắm công thông qua hình thức đấu thầu còn nhiều bất cập. Theo báo cáo kết quả kiểm toán số 24/BC-KTNN ngày 26/2/2020 về các bệnh viện công lập giai đoạn 2016-2020 cho thấy, nhiều trang thiết bị tại bệnh viện Bạch Mai đã bị che mờ giá nhập khẩu, làm ảnh hưởng đến việc xác định giá trị đưa vào liên doanh, liên kết.

Trước thực trạng đó, tạp chí Đời sống và Pháp luật đã triển khai chuyên đề nghiên cứu tìm hiểu công tác đấu thầu tại các bệnh viện trên địa bàn thành phố Hà Nội - nhằm đóng góp những thông tin hữu ích, giúp giành Y tế nâng cao hiệu quả trong công tác sử dụng vốn đầu tư công, hạn chế những mất mát đáng tiếc về nhân sự có trình độ. Đơn cử như tại bệnh viện đa khoa huyện Mỹ Đức.

Theo đó, ngày 10/10/2022, ông Nguyễn Khuyến - Giám đốc bệnh viện Đa khoa Mỹ Đức (Hà Nội) ký Quyết định số 1833/QĐ-ĐKMĐ về việc phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu Gói thầu số 01: Trang thiết bị y tế chuyên khoa răng hàm mặt, mắt, chẩn đoán hình ảnh, thăm dò chức năng, thận - lọc máu”, với giá dự toán  8.238.500.000 đồng

Liên danh Công ty TNHH thiết bị y tế Trần Minh và Công ty CP thương mại và dược phẩm Tân Thành trúng thầu mức giá 8.124.000.000 đồng, đạt tỷ lệ tiết kiệm 1,39%.

Theo thông tin PV tìm hiểu, hầu hết các TBYT trúng thầu tại bệnh viện Đa khoa huyện Mỹ Đức có giá cao hơn nhập khẩu từ 2-3 lần ( đã bao gồm thuế).

Đơn cử, máy siêu âm chuyên tim mạch (Model Affiniti 30; Hãng sản xuất Philips Ultrasound, Inc; xuất xứ Mỹ) có giá tại gói thầu là 2 tỷ đồng, trong khi giá nhập khẩu chỉ trên 470 triệu đồng. 

Hay, máy đo mật độ xương (Model Inalyzer Air; Hãng MediKors Inc; Hàn Quốc) được nhập khẩu 420 triệu đồng, nhưng trong gói thầu thiết bị này lại cao gấp gần 2,5 lần với giá 1.105.000.000 đồng.

Tiếp tục, ghế răng SS Italo (Hãng sản xuất: Simple&Smart Srl) được chủ đầu tư phê duyệt là 361.000.000 đồng/chiếc, nhưng giá nhập khẩu sản phẩm này chỉ hơn 91 triệu đồng, tức gấp 4 lần. 

Sau khi rà soát toàn bộ danh mục 9 mặt hàng trúng thầu cho thấy, tổng số tiền chênh lệch so với giá nhập khẩu lên tới gần 5 tỷ đồng.

Dẫu biết rằng, ngoài giá nhập khẩu và thuế, nhà thầu còn phải chịu thêm một số chi phí khác như: vận chuyển lắp đặt, kho bãi, nhân công…cùng lợi nhuận của doanh nghiệp. Thế nhưng, trước dấu hiệu đội giá lên tới hàng tỷ đồng thì thiết nghĩ, các cơ quan Trung ương, địa phương cần sớm vào cuộc thanh kiểm tra. Việc làm này không những minh bạch thông tin trước dư luận mà còn tránh thiệt hại về uy tín lãnh đạo bệnh viện cũng như doanh nghiệp trúng thầu.

Bệnh viện nói gì?

Theo nội dung công văn số 1543/CV-BVMĐ phúc đáp những câu hỏi của Tạp chí Đời sống và Pháp luật, Bệnh viện Đa khoa huyện Mỹ Đức cho biết, dự toán gói thầu được xây dựng căn cứ đúng theo các quy định của pháp luật. Phía bệnh viện không nắm được thông tin về nhập khẩu và nhà thầu phải chịu trách nhiệm về giá bán cho bệnh viện.

Về đơn vị được lựa chọn thẩm định giá, bệnh viện khẳng định có đủ năng lực và giấy phép đủ điều kiện thẩm định giá tài sản. Bệnh viện đã dựa vào kết quả thẩm định giá do đơn vị thẩm định đúng theo quy định tại Thông tư 58/2016/TT-BTC của bộ Tài chính.

Tuy nhiên, khi phóng viên yêu cầu được cung cấp các tài liệu liên quan đến hồ sơ thẩm định giá thì cán bộ bệnh viện cho biết không thể cung cấp được. 

Cần bịt lỗ hổng đấu thầu TBYT

Về những hạn chế còn tồn tại dưới góc nhìn pháp lý, luật sư Trần Hậu (Công ty Luật FDVN) đánh giá, quy định pháp luật về đấu thầu trong lĩnh vực y tế đã có tại luật Đấu thầu, Nghị định số 63/2014/NĐ-CP, Nghị định số 98/2021/NĐ-CP và các quy định liên quan đến TTBYT. Nhưng thực tế triển khai còn nhiều vấn đề cần được hoàn thiện.

Điều rất đáng quan tâm ở đây là thẩm định giá, điều này chưa thực sự căn cứ trên các thang mức, quy định, quy chuẩn đúng và phù hợp với thực tiễn dẫn đến kết quả đấu thầu không phản ánh đúng thực trạng. 

Bên cạnh đó, các chứng thư và hoạt động thẩm định giá cũng cần quy định một cách cụ thể. Bởi, thực tế vẫn chưa có hướng dẫn thực sự chi tiết, đặc thù liên quan đến xác định giá. Ngay Thông tư 58/2016/TT-BTC cũng chưa quy định sát vấn đề liên quan đến thẩm định giá, dẫn đến lập dự toán còn lỏng lẻo.

Về trách nhiệm pháp lý đối với hoạt động đấu thầu, nếu xác định có vi phạm, các tổ chức cá nhân liên quan có thể bị xử lý hình sự về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, theo quy định tại Điều 222 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). Theo đó, mức án cao nhất có thể lên đến 20 năm tù.

“Để hoạt động đấu thầu trong lĩnh vực y tế được minh bạch, cần có các quy định rõ hơn về xác định giá, không để xảy ra thổi giá. Nếu không, về hình thức công tác đấu thầu dù đúng quy trình, nhưng thiệt hại cho ngân sách, thiệt hại do chất lượng sản phẩm kém vẫn xảy ra”, luật sư Hậu bày tỏ.

Đặng Thủy - Duy Trung