Bài viết dưới đây là chia sẻ của BSCK2.Huỳnh Tấn Vũ, Trưởng cơ sở điều trị ban ngày, Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM cơ sở 3 về những tác dụng của dứa với sức khỏe và thận trọng khi sử dụng để đảm bảo an toàn:
Dứa là trái cây nhiệt đới, giàu vitamin, enzyme và chất chống oxy hóa. Dứa có thể cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất. Bên cạnh đó, tác dụng của dứa còn hỗ trợ tăng cường hệ thống miễn dịch, hỗ trợ điều trị chứng khó tiêu. Cây dứa không chỉ là cây ăn quả mà còn là một cây thuốc quý.
Quả dứa có các thành phần sau đây: nước 75,7%, protid 0,68%, lipid 0,06%, glucid 18,4% (saccharose 12,43%, glucose 3,21%), chất chiết xuất 4,35%, cellulose 0,57%, tro 1,24%. Dứa còn có acid citric, acid malic và các vitamin A, B, C. Trong quả có một chất men tiêu hoá là bromelin có thể thuỷ phân trong vài phút một lượng protein bằng 1000 lần trọng lượng của nó và so sánh được với pepsin và papain. Ngoài ra trong dứa còn có iod, magnesium, mangan, kalium, calcium, phosphor, sắt, lưu huỳnh.
Dứa có nhiều tác dụng đặc biệt cho sức khỏe. (Ảnh minh họa)
Theo Y học hiện đại:
Dứa đặc biệt giàu vitamin C và Mangan giúp nâng cao miễn dịch, duy trì quá trình trao đổi chất và chống oxy hóa. Vitamin C tốt cho da, tăng sức đề kháng. Vitamin C có thể bảo vệ da chống lại những tác động lão hóa từ ánh nắng mặt trời, có tác dụng làm giảm nếp nhăn. Vitamin C và mangan cũng rất tốt cho xương, nhất là phụ nữ hay gặp vấn đề loãng xương.
Ngoài ra trong dứa còn chứa nhiều loại vitamin và chất dinh dưỡng tốt với các lợi ích như:
- Vitamin B tốt cho não bộ và hoạt động thần kinh, giúp chống lại căng thẳng, lo âu, stress.
- Dứa nhiều chất xơ và nước giúp ngừa táo bón, thúc đẩy nhu động ruột
- Bromelin của trái dứa có đặc tính kháng phù và kháng viêm.
- Beta carotene và Bromelain trong dứa có tác dụng làm giảm triệu chứng viêm xoang.
- Bromelin giảm đau nhức do viêm khớp, thoái hóa khớp: Do bromelain có đặc tính chống viêm giảm đau. Bromelain còn làm giảm sưng, bầm tím và giúp vết thương mau lành sau chấn thương hoặc phẫu thuật.
Tuy nhiên, Bromelain cũng làm giảm các tế bào miễn dịch viêm và làm hỏng lớp lót đường tiêu hóa.
Khi nấu ăn, sử dụng dứa chung với thịt động vật, bromelain sẽ phân hủy protein rất mạnh, giúp cho cơ thể tiêu hóa chất đạm, nhiều hơn là tiêu mỡ. Vì thế, khi nấu dứa với thịt rất nhanh mềm, ăn dễ tiêu, giúp giảm cân.
Theo Y học cổ truyền:
Quả dứa có vị chua ngọt, tính bình. Dứa có tác dụng giải khát, sinh tân dịch, giúp tiêu hoá; nước dứa nhuận tràng, tiêu tích trệ. Nõn dứa thanh nhiệt giải độc; rễ dứa lợi tiểu. Dịch ép lá và quả dứa chưa chín có tác dụng nhuận tràng và tẩy.
Dứa thường được dùng để chữa các chứng bệnh như: Sốt cao phiền khát, say nắng say nóng, táo bón, rối loạn tiêu hóa, sỏi đường tiết niệu.
Nhiều người có cảm giác rát, khó chịu quanh miệng sau khi uống nước ép dứa. (Ảnh minh họa)
Giảm cân và chống lại tích tụ chất béo trong cơ thể với dứa:
Dứa có thể giúp giảm cân bởi nó đảm bảo 2 tiêu chí: Lượng calo ít và cần nhiều năng lượng để tiêu thụ. Dứa cũng rất giàu chất xơ, nên hỗ trợ tiêu hóa tốt, làm tăng khả năng thanh lọc độc tố khỏi cơ thể. Ăn dứa sẽ đem lại cho bạn cảm giác no lâu, giảm thèm ăn. Chất xơ có trong dứa sẽ giúp điều chỉnh quá trình giải phóng và hấp thụ carbonhydartes, thúc đẩy quá trình chuyển hóa năng lượng, chống lại việc tích tụ chất béo trong cơ thể. Nấu ăn sử dụng dứa giúp các món có thịt mềm, dễ tiêu, hấp thu đạm nhiều hơn mỡ, cũng là cách giúp cơ thể bớt hấp thu mỡ. Đến nay, chưa có một công trình nghiên cứu khoa học nào chứng minh khả năng làm giảm mỡ máu của quả dứa nhưng loại quả này rất có giá trị trong việc ngăn ngừa tích tụ chất béo trong cơ thể.
Lưu ý khi ăn dứa:
- Khi ăn dứa cần cắt gọt hết các “mắt dứa”, vì trong mắt quả dứa chứa một số nấm (candida), nếu ăn phải rất dễ bị ngộ độc
- Dứa cũng chứa hàm lượng carbohydrate và đường cao, người có đường huyết cao nên thận trọng.
- Dứa chứa nhiều Vitamin C. Việc tiêu thụ quá nhiều Vitamin C có thể gây tiêu chảy, buồn nôn, nôn, đau bụng hoặc ợ nóng.
Khi cắt dứa cần bỏ sạch các "mắt". (Ảnh minh họa)
- Dứa không chứa chất béo và protein mà có thành phần axit, uống quá nhiều sẽ gây phản ứng cho răng, có thể gây sâu răng…
- Một số người có thể cảm thấy rát hoặc khó chịu trong miệng, môi hoặc lưỡi sau khi uống nước dứa. Đây là tác dụng phụ do enzyme bromelain gây nên.
- Lượng bromelain cực cao trong dứa cũng có thể gây phát ban da, nôn mửa, tiêu chảy và chảy máu kinh nguyệt quá nhiều.
- Những người dùng thuốc kháng sinh, thuốc chống đông máu, thuốc làm loãng máu, thuốc chống co giật, thuốc Benzodiazepin, thuốc trị mất ngủ và thuốc chống trầm cảm ba vòng nên cẩn thận không ăn quá nhiều dứa. Bromelain có thể có tác dụng kháng tiểu cầu lên máu, làm tăng khả năng chảy máu quá mức. Vì lý do này, điều quan trọng là bạn tránh sử dụng bromelain trước và sau phẫu thuật. Nên trao đổi với bác sĩ chuyên môn hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn cụ thể.
- Ăn dứa chưa chín có thể gây ngộ độc dẫn đến tiêu chảy và nôn mửa nghiêm trọng. Ngoài ra, nên tránh ăn lõi dứa, bởi vì các sợi xơ của dứa có thể gây cản trở hệ thống tiêu hóa và làm đầy hơi chướng bụng.
- Quả dứa có nhiều axít hữu cơ và enzyme bromelain có tác dụng làm tiêu protein, không có lợi cho người đau dạ dày, làm tăng viêm loét niêm mạc dạ dày. Nếu ăn dứa tươi vào lúc đói thì các axit hữu cơ của dứa và bromelin tác động vào niêm mạc dạ dày, ruột, dể gây nôn nao, khó chịu.
Quả dứa thật là nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, khi sử dụng dứa cần chú ý về liều lượng để tránh gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Bạn nên trao đổi, tư vấn với chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ khi cần thiết.
BSCK2 HUỲNH TẤN VŨ