Những thay đổi về lương hưu, BHXH khi cải cách tiền lương năm 2024

Tăng lương hưu, trợ cấp BHXH

Ngày 10/11/2023, Quốc hội thông qua Nghị quyết số 104/2023/QH15 về dự toán ngân sách nhà nước năm 2024.

Theo đó, từ ngày 1/7/2024, thực hiện cải cách tổng thể chính sách tiền lương theo Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 21/5/2018 của Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương khóa XII. Đồng thời, thực hiện điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hằng tháng, trợ cấp ưu đãi người có công và một số chính sách an sinh xã hội đang gắn với lương cơ sở.

Tuy nhiên, để xác định lương hưu năm 2024 tăng bao nhiêu phần trăm còn chờ văn bản quy định chi tiết của Chính phủ.

Ngành LĐ-TB-XH thông tin rằng sẽ cố gắng tham mưu để mức lương hưu tăng tối thiểu đạt 15% so với mức lương của cán bộ công chức, viên chức tăng 23,5%; tham mưu nâng mức chuẩn trợ cấp xã hội từ 360.000 đồng/tháng lên 500.000 đồng/tháng hoặc 750.000 đồng/tháng (số tiền này sẽ nhân với hệ số 1 - 3, tùy trường hợp theo quy định).

Tính toán cho thấy nếu nâng mức chuẩn trợ cấp xã hội lên 750.000 đồng thì người cao tuổi không có lương hưu và thuộc hộ nghèo sẽ nhận trợ cấp = 750.000 đồng x 3 = 2.250.000 đồng/tháng; người cao tuổi không có lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng sẽ nhận 750.000 đồng/tháng.

Thay đổi cách tính lương hưu tối thiểu và một số trợ cấp

Quy định hiện nay, theo khoản 5 điều 56 luật BHXH năm 2014, mức hưởng lương hưu thấp nhất khi tham gia BHXH bắt buộc bằng mức lương cơ sở.

Từ ngày 1/1 - 30/6/2024, mức lương cơ sở tiếp tục áp dụng theo mức 1,8 triệu đồng/tháng và tiền lương được tính bằng hệ số x lương cơ sở. Thế nên, mức lương hưu thấp nhất là 1,8 triệu đồng/tháng.

Từ ngày 1/7, bỏ mức lương cơ sở để thay thế bằng chế độ tiền lương mới theo Nghị quyết 27. Thế nên sẽ có một cơ chế mới trong việc xác định mức hưởng lương hưu. Chính phủ sẽ có văn bản quy định cụ thể hoặc hướng dẫn cách xác định mức hưởng lương hưu thấp nhất.

Ngoài ra, với dự thảo luật BHXH sửa đổi dự kiến được thông qua năm 2024, sẽ có điều chỉnh các khoản trợ cấp BHXH như trợ cấp sinh con, dưỡng sức sau sinh, dưỡng sức sau ốm và trợ cấp tuất hằng tháng.

Theo luật BHXH năm 2014, các khoản trợ cấp BHXH được tính dựa trên mức lương cơ sở. Ví dụ như trợ cấp 1 lần khi sinh con, trợ cấp dưỡng sức sau sinh, dưỡng sức sau ốm, trợ cấp mai táng, trợ cấp tuất hằng tháng.

Thế nên, khi không còn hệ số lương và mức lương cơ sở thì các khoản này cũng thay đổi. Hiện Chính phủ đang đề xuất các khoản trợ cấp gắn với lương cơ sở bằng với mức cao nhất hiện nay và quy định bằng số tiền cụ thể, như trợ cấp dưỡng sức sau sinh, ốm đau là 540.000 đồng/ngày; trợ cấp 1 lần khi sinh con là 3,6 triệu đồng/con.

Thay đổi hệ số trượt giá BHXH

Hệ số trượt giá BHXH năm 2024, thực hiên theo Thông tư số 01/2023/TT-BLĐTBXH, ảnh hưởng đến cả những người tham gia BHXH bắt buộc và tự nguyện. Sự thay đổi của hệ số trượt giá BHXH từ năm 2023 sang 2024, dù chưa được công bố cụ thể, nhưng nếu tăng lên sẽ dẫn đến sự tăng tương ứng trong các chế độ như BHXH một lần, lương hưu hằng tháng, trợ cấp nghỉ hưu một lần và trợ cấp tuất một lần. Điều này không chỉ góp phần nâng cao quyền lợi cho người lao động mà còn phản ánh sự linh hoạt và tính nhạy bén của chính sách đối với những biến động kinh tế.

Thay đổi mức đóng BHYT

Theo quy định, mức đóng BHYT cho hộ gia đình được cập nhật: người đầu tiên trong hộ sẽ đóng 4,5% mức lương cơ sở, trong khi các thành viên tiếp theo có mức đóng giảm dần: người thứ hai đóng 70%, người thứ ba đóng 60% và người thứ tư đóng 50% so với mức đóng của người đầu tiên. Kể từ người thứ năm trở đi, mức đóng giảm xuống còn 40%.

Đối với học sinh, sinh viên, mức đóng hàng tháng là 4,5% mức lương cơ sở, với sự hỗ trợ 30% từ ngân sách nhà nước và 70% còn lại do cá nhân tự đóng.

Tuy nhiên, từ 1/7/2024, hệ thống tiền lương sẽ được cải cách, bỏ mức lương cơ sở hiện hành.

Điều này có thể dẫn đến việc phải xem xét lại và đưa ra hướng dẫn mới về mức đóng và hưởng BHYT cho các đối tượng như hộ gia đình và học sinh, sinh viên, phản ánh sự linh hoạt và thích ứng của chính sách với thực tế kinh tế - xã hội.

Thay đổi chi phí khám chữa bệnh 1 lần được chi trả 100%

Điểm nổi bật trong các điều chỉnh là việc bãi bỏ mức lương cơ sở làm tham chiếu cho chi phí khám chữa bệnh. Trước đây, chi phí khám chữa bệnh dưới 15% mức lương cơ sở (khoảng dưới 270.000 đồng) sẽ được BHYT chi trả 100%. Tuy nhiên, từ ngày 1/7/2024, quy định này sẽ không còn hiệu lực.

Sự thay đổi này mở ra một hướng đi mới, nơi mà các quy định về chi phí y tế được điều chỉnh để phù hợp hơn với tình hình kinh tế - xã hội hiện tại. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến cách thức người dân tiếp cận các dịch vụ y tế mà còn phản ánh một sự thay đổi lớn trong chính sách an sinh xã hội. Sự thay đổi này dự kiến sẽ mang lại những lợi ích nhất định cho người dân.