Cuộc sống bên bờ vực trong những “ngôi nhà tự sát” ở Bolivia

Nằm trên đại lộ Panorámica và khu vực La Ceja, một trong những khu vực thương mại nhộn nhịp nhất của thành phố El Alto, những "ngôi nhà tự sát" ở Bolivia đã thu hút sự chú ý vì vị trí nguy hiểm của chúng. Theo đó, hàng trăm căn nhà được xây ngay trên rìa của một vách đá cao, dốc đứng, được cho là rất dễ bị sạt lở.

Trong những tuần gần đây, mưa lớn đã gây ra nhiều thảm họa thiên nhiên tại thủ đô Bolivia và khu vực xung quanh, làm tăng thêm nguy cơ sạt lở đất. Tuy nhiên, điều này dường như không làm người dân sống trong những “căn nhà tự sát” này sợ hãi, khi hầu hết họ từ chối rời đi.

Những tòa nhà này chủ yếu được các thầy phù thủy địa phương, gọi là yatiri, chọn làm nơi sinh sống. Bên cạnh đó, những người buôn bán cũng không muốn từ bỏ nơi kinh doanh của mình, ngay cả khi điều đó đồng nghĩa với việc họ có thể sẽ rơi xuống và chết một ngày nào đó.

Một yatiri cho biết: “Chúng tôi sẽ không rời khỏi nơi này, vì đây là nhà của chúng tôi, nơi chúng tôi làm việc hàng ngày. Đất đai ở đây sẽ được chăm sóc cẩn thận. Nếu có mưa, chúng tôi sẽ dẫn dòng đi nơi khác".

Việc ngăn cho nước không làm xói mòn vách đá là điều không dễ dàng. Các cơ quan chức năng địa phương cho rằng, sự sụp đổ của vách đá này là điều không thể tránh khỏi, vì vậy các tòa nhà phải được di dời vì lợi ích của người dân sống trong đó.

“Vách đá trong thung lũng này có góc thẳng đứng 90 độ”, Gabriel Pari, thư ký thành phố phụ trách nước, vệ sinh, quản lý môi trường và rủi ro, cho biết. “Đó chính là lý do tại sao chúng tôi muốn họ rời khỏi nơi này. Nếu họ không muốn rời đi, chúng tôi sẽ phải sử dụng phương án cứng rắn hơn”.

Những “ngôi nhà tự sát” ọp ẹp ở El Alto hầu hết được xây bằng gạch và phủ tôn sóng. Dù tạm bợ như vậy, nhưng chúng rất quan trọng đối với các yatiri, họ sẵn sàng làm bất cứ điều gì để giữ lại chúng. Một số người còn gợi ý đến việc dâng lễ, cúng bái cho Pachamama, nữ thần được tôn thờ bởi người dân bản địa Andes.

"Chúng tôi có thể thực hiện một nghi lễ cúng tế, chúng tôi làm điều đó như một sự trả ơn vì Pachamama cần một lễ vật. Theo cách này, mảnh đất sẽ không bao giờ bị sụp đổ", một thầy phù thủy cho biết.

"Nó giống như việc dâng thức ăn, và theo cách này, vũng đất sẽ được ổn định”, người này khẳng định.

Những “ngôi nhà tự sát” ở El Alto đã năm cheo leo bên bờ vực trong một thời gian dài, dù mưa lớn và những biến đổi khí hậu đang làm gia tăng nguy cơ sạt lở đất, tiềm tàng nhiều hiểm nguy cho người dân nơi đây.