Thời điểm giao mùa hay khi thời tiết trở lạnh là giai đoạn trẻ dễ gặp các bệnh lý về đường hô hấp hoặc dễ bị cảm, viêm phổi. Sự thay đổi nhiệt độ, không khí lạnh hơn và độ ẩm cao khiến vi khuẩn, virus sinh sôi nhanh chóng, trong khi hệ miễn dịch của trẻ, đặc biệt là trẻ dưới 1 tuổi vẫn còn non nớt.
Ngoài việc chuẩn bị áo ấm, dọn dẹp môi trường sống sạch sẽ, hạn chế vi khuẩn, việc “khỏe” từ bên trong cũng rất quan trọng. Vì vậy, bên cạnh chế độ dinh dưỡng hằng ngày, việc bổ sung những loại thức uống giàu vitamin và khoáng chất là cách đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả để hỗ trợ hệ miễn dịch, giúp con khỏe mạnh hơn trong suốt mùa đông.
Khi được bổ sung hợp lý, trẻ sẽ có “hàng rào bảo vệ” tốt hơn, ít ốm vặt và nhanh hồi phục hơn nếu chẳng may nhiễm bệnh.
Dưới đây là 5 loại thức uống đơn giản, dễ chuẩn bị nhưng mang lại hiệu quả vượt trội trong việc tăng cường sức đề kháng cho trẻ trong mùa đông.
Nước ép trái cây, rau củ
Nước ép trái cây và rau củ là nguồn cung cấp vitamin và chất chống oxy hóa dồi dào, đặc biệt là vitamin C, vitamin A, folate và các polyphenol giúp củng cố hệ miễn dịch của trẻ.
Các loại quả như cam, quýt, táo, ổi, dâu tây, cà rốt hay củ dền đều có hàm lượng lớn vitamin C - dưỡng chất quan trọng giúp cơ thể tăng sản xuất kháng thể, hỗ trợ tế bào miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn và giảm nguy cơ viêm nhiễm đường hô hấp.
Ngoài ra, beta-carotene trong cà rốt hoặc bí đỏ khi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành vitamin A, góp phần bảo vệ niêm mạc hô hấp, hạn chế tình trạng đau họng hoặc nghẹt mũi khi trời lạnh.
Nước ép trái cây, rau củ tươi có nhiều chất dinh dưỡng, dễ uống thích hợp bổ sung vào thực đơn hằng ngày cho bé.
Trẻ từ 1 tuổi trở lên có thể bắt đầu uống nước ép pha loãng. Bố mẹ nên ưu tiên nước ép tươi, tránh cho trẻ uống quá ngọt vì có thể làm giảm chức năng miễn dịch.
Với trẻ dưới 1 tuổi, không nên cho uống nước ép trái cây nguyên chất vì hệ tiêu hóa của trẻ chưa phát triển hoàn chỉnh.
Ngoài ra, vào mùa đông, nên cho trẻ uống nước ép ở nhiệt độ phòng thay vì để lạnh để tránh kích ứng niêm mạc họng. Sự kết hợp đa dạng giữa các loại trái cây và rau củ sẽ giúp trẻ nhận được nhiều nhóm dưỡng chất khác nhau, từ đó tăng sức đề kháng một cách tự nhiên và toàn diện.
Sữa chua
Sữa chua là một trong những thực phẩm hỗ trợ miễn dịch mạnh mẽ nhất nhờ chứa hàng tỷ lợi khuẩn sống. Những lợi khuẩn này giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột - nơi chiếm đến 70% tế bào miễn dịch của cơ thể. Khi hệ tiêu hóa khỏe, khả năng hấp thu dinh dưỡng tốt hơn, từ đó cơ thể trẻ đủ sức để tạo kháng thể và chống lại tác nhân gây bệnh trong mùa lạnh.
Không chỉ vậy, sữa chua còn chứa protein, vitamin B12, canxi và kẽm - những dưỡng chất quan trọng trong quá trình hình thành và vận hành của hệ miễn dịch.
Trẻ từ 6 tháng tuổi có thể bắt đầu làm quen với sữa chua không đường, nhưng độ tuổi lý tưởng nhất là từ 1 tuổi trở lên để trẻ tiêu hóa dễ dàng hơn.
Mỗi ngày, một hũ sữa chua 80-100 g là đủ để hỗ trợ đường ruột và tăng đề kháng. Tuy nhiên, bố mẹ nên ưu tiên sữa chua ít đường hoặc không đường, tránh các loại sữa chua đóng hộp có hương trái cây vì chứa đường bổ sung.
Vào mùa đông, nên cho trẻ ăn sữa chua để nguội hoặc ở nhiệt độ phòng thay vì lấy trực tiếp từ tủ lạnh để tránh viêm họng. Sữa chua có thể kết hợp với trái cây mềm như chuối, xoài hoặc táo hấp để tăng hàm lượng vitamin mà vẫn giữ vị thơm ngon, dễ ăn cho trẻ nhỏ.
Sữa hạt
Sữa hạt là lựa chọn dinh dưỡng lành mạnh giúp tăng cường sức đề kháng cho trẻ trong mùa đông nhờ chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất béo tốt từ thực vật.
Các loại sữa hạt phổ biến như sữa óc chó, hạnh nhân, hạt điều, đậu nành hoặc yến mạch đều giàu omega-3, vitamin E, magie và các chất chống oxy hóa giúp cơ thể chống lại gốc tự do, giảm viêm và hỗ trợ hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn. Đặc biệt, chất béo không bão hòa của các loại hạt còn giúp duy trì năng lượng ổn định cho cơ thể trẻ, rất phù hợp trong thời tiết lạnh.
Với trẻ từ 1 tuổi trở lên, sữa hạt có thể được bổ sung như một bữa phụ hoặc xen kẽ cùng sữa tươi để đa dạng dinh dưỡng. Tuy nhiên, bố mẹ cần ưu tiên các loại sữa hạt nguyên chất, ít đường hoặc không đường, tránh các loại sữa pha sẵn nhiều đường, hương liệu hoặc chất bảo quản vì có thể làm giảm lợi ích miễn dịch.
Khi tự nấu sữa hạt tại nhà, nên lọc kỹ để tránh cặn khó tiêu, đồng thời kết hợp thêm một số loại hạt khác nhau để tăng hàm lượng vitamin và khoáng chất.
Khi được dùng đúng cách và kết hợp cân đối với chế độ ăn hằng ngày, sữa hạt sẽ trở thành “trợ thủ” giúp tăng đề kháng tự nhiên, hỗ trợ phát triển trí não và bảo vệ sức khỏe của trẻ trong suốt mùa lạnh.
Nước dừa
Nước dừa được xem là thức uống tự nhiên giàu điện giải, kali và vitamin C, rất phù hợp cho trẻ trong mùa lạnh, đặc biệt khi trẻ dễ bị mất nước do sốt, nghẹt mũi hoặc biếng ăn.
Nước dừa cung cấp nguồn năng lượng nhẹ nhàng với glucose tự nhiên, giúp cơ thể trẻ nhanh chóng bù nước và duy trì hoạt động của hệ miễn dịch. Nước dừa có chứa acid lauric - hoạt chất cũng có trong sữa mẹ, có khả năng kháng khuẩn, kháng virus và hỗ trợ cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh hô hấp. Đây là điểm mạnh giúp nước dừa trở thành thức uống bổ sung tốt trong những ngày thời tiết lạnh.
Thời điểm tốt cho trẻ uống nước dừa là khi trẻ từ 1 tuổi trở lên.
Nước dừa có tính mát nên không nên cho trẻ uống quá nhiều vào buổi tối hoặc khi cơ thể đang bệnh. Ngoài ra, bố mẹ nên chọn nước dừa tươi, hạn chế nước dừa đóng lon vì có thể chứa đường hoặc chất bảo quản.
Sữa tươi
Sữa tươi là nguồn cung cấp protein chất lượng cao, vitamin D, canxi và kẽm – những dưỡng chất quan trọng giúp hệ miễn dịch và hệ xương phát triển vững vàng trong mùa đông.
Vitamin D đóng vai trò cốt lõi trong điều hòa miễn dịch, nhưng vào mùa lạnh, trẻ ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời nên rất dễ bị thiếu hụt. Việc bổ sung sữa tươi đều đặn giúp bù đắp lượng vitamin D cần thiết để tăng sức đề kháng, giảm nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp.
Ngoài ra, sữa tươi còn góp phần giữ ấm cơ thể nhờ cung cấp năng lượng ổn định và giúp trẻ duy trì hoạt động trong thời tiết giá lạnh.
Bên cạnh đó, việc bổ sung sữa mỗi ngày cho bé sẽ giúp đáp ứng nhu cầu về dưỡng chất và khoáng chất, góp phần ngăn ngừa tình trạng thiếu hụt vi chất thường gặp ở trẻ. Các chuyên gia dinh dưỡng thường khuyên bố mẹ cho trẻ uống sữa đều đặn kết hợp cùng chế độ ăn cân đối đủ chất để có thể phát triển tối ưu chiều cao, thể chất, trí não và tạo hàng rào bảo vệ sức khỏe từ bên trong.
Vào mùa đông, nên cho trẻ uống sữa ấm để dễ tiêu hóa và tránh gây lạnh bụng. Sữa tươi có thể kết hợp cùng bữa sáng hoặc uống trước khi đi ngủ 2 tiếng để giúp trẻ ngủ ngon, hấp thu dinh dưỡng tối đa nhờ vậy hệ miễn dịch được tái tạo tốt hơn.
Một chế độ dinh dưỡng đủ chất kết hợp cùng các loại thức uống giàu vitamin, lợi khuẩn và khoáng chất sẽ giúp trẻ tăng sức đề kháng, hạn chế ốm vặt trong mùa đông.
Mỗi loại thức uống đều mang đến một lợi ích riêng, khi được sử dụng đúng cách sẽ tạo nên “lá chắn tự nhiên” bảo vệ trẻ trước các tác nhân gây bệnh trong mùa lạnh.
Tuy nhiên, điều quan trọng là bố mẹ nên để trẻ lựa chọn loại thức uống mà con yêu thích, tạo tâm lý thoải mái khi uống và duy trì được thói quen lâu dài. Khi thức uống lành mạnh kết hợp với bữa ăn cân đối, trẻ sẽ có một nền tảng sức khỏe vững vàng để vượt qua giai đoạn giao mùa nhạy cảm với sức khỏe của các con.
