Lão hoá là quy luật tự nhiên không thể tránh khỏi, bắt đầu từ bên trong cơ thể rồi dần biểu hiện ra bên ngoài. Khi tuổi tác tăng lên, các cơ quan trong cơ thể cũng bắt đầu “xuống cấp”. Từ làn da chùng nhão, xương khớp thoái hoá, cho đến trí nhớ suy giảm và hệ miễn dịch yếu dần.
Quá trình oxy hoá và viêm mạn tính tích tụ theo thời gian chính là gốc rễ của nhiều bệnh lý tuổi già như tim mạch, tiểu đường, loãng xương, Alzheimer, thậm chí ung thư. Chưa kể, cholesterol xấu có xu hướng tăng, mạch máu xơ cứng, khiến nguy cơ đột quỵ và nhồi máu cơ tim cao hơn hẳn. Lão hoá không chỉ làm suy giảm thể chất mà còn ảnh hưởng đến tinh thần, khiến người già dễ mất ngủ, lo âu, trầm cảm.
Khi con người già đi dễ bị mắc các bệnh mãn tính, loãng xương. (Ảnh minh hoạ).
Tuy nhiên, quá trình này có thể làm chậm lại nếu có chế độ ăn uống lành mạnh, đặc biệt là tăng cường những thực phẩm chống oxy hóa mạnh. Trong đó, có nhiều loại thực phẩm màu đen quen thuộc nhưng giàu giá trị dinh dưỡng và “thần dược” cho tuổi thọ.
1. Mè đen
Mè đen (vừng đen) được xem là “viên ngọc đen” trong kho tàng thực phẩm phương Đông. Loại hạt nhỏ này chứa lượng lớn vitamin E, sesamin và lignan – những chất chống oxy hoá mạnh mẽ có thể làm chậm quá trình lão hoá tế bào, đặc biệt là tế bào da và thần kinh. Mè đen còn giàu canxi, kẽm và magie, hỗ trợ xương chắc khoẻ, ngừa loãng xương ở người già.
Ngoài ra, chất béo không bão hoà trong mè đen giúp giảm cholesterol xấu (LDL), đồng thời tăng HDL – cholesterol tốt cho tim mạch. Đặc biệt, y học cổ truyền còn xem mè đen là “thần dược dưỡng nhan” với khả năng làm đen tóc, đẹp da và tăng cường sinh lực. Bạn có thể thêm mè đen vào cháo, bánh hoặc rắc lên salad để bổ sung hàng ngày mà không lo tăng cân.
Mè đen có thể giúp thúc đẩy giấc ngủ, thư giãn tâm trạng và thúc đẩy quá trình trao đổi chất. (Ảnh minh hoạ).
2. Gạo đen
Gạo đen từng được gọi là “gạo cấm” vì xưa kia chỉ vua chúa mới được dùng, ngày nay lại được xếp vào nhóm “siêu thực phẩm” nhờ hàm lượng dinh dưỡng vượt trội. Gạo đen chứa nhiều anthocyanin – chất chống oxy hoá cũng có trong việt quất, giúp trung hòa gốc tự do, làm chậm lão hoá và ngăn viêm hiệu quả.
Không giống gạo trắng, gạo đen giàu chất xơ và ít đường, rất tốt cho người tiểu đường và tim mạch. Các nghiên cứu còn chỉ ra rằng gạo đen giúp giảm cholesterol xấu, ngừa xơ vữa động mạch và cải thiện chức năng gan. Đặc biệt, gạo đen còn hỗ trợ đào thải các chất thải trong cơ thể, giúp tăng tuổi thọ nếu sử dụng thường xuyên. Có thể nấu cơm gạo đen, cháo hoặc trộn cùng các loại đậu để tăng giá trị dinh dưỡng.
3. Đậu đen
Đậu đen không chỉ là thực phẩm dân dã mà còn là “thần dược” thanh lọc cơ thể. Trong Đông y, đậu đen vị ngọt, tính hàn, có tác dụng bổ thận, lợi tiểu, giải nhiệt, làm mát gan. Khoa học hiện đại cũng chứng minh đậu đen chứa nhiều anthocyanin, saponin, flavonoid – những chất giúp giảm viêm, giảm cholesterol và chống oxy hoá mạnh.
Chất xơ hòa tan trong đậu đen còn giúp giảm hấp thu đường và mỡ, cực kỳ phù hợp với người cần kiểm soát cân nặng hoặc mỡ máu cao. Đậu đen rang hãm nước uống thay trà là cách thanh lọc gan, làm sạch cơ thể hiệu quả, nhất là vào mùa nóng. Ngoài ra, ăn chè đậu đen ít đường hoặc cơm nếp đậu đen cũng là cách dễ ăn, ngon miệng mà vẫn bổ dưỡng.
Dưỡng chất trong đậu đen có thể giúp ngừa xơ vữa động mạch, chống lão hóa, phòng ngừa táo bón, phòng ngừa lão hóa não. (Ảnh minh hoạ).
4. Nấm đen
Nấm đen (mộc nhĩ) được ví như “máy hút bụi” tự nhiên của hệ tuần hoàn. Nhờ chứa polysaccharide và beta-glucan, nấm đen giúp kích hoạt hệ miễn dịch, tăng sản sinh tế bào NK (natural killer) để chống lại virus và tế bào ung thư. Đặc biệt, chất keo trong nấm đen có khả năng làm sạch thành mạch, ngăn mỡ máu và cục máu đông, nguyên nhân chính dẫn đến đột quỵ và nhồi máu cơ tim.
Nấm đen cũng giàu chất xơ không hòa tan, có thể thúc đẩy tiêu hoá, chống táo bón và loại bỏ chất thải qua đường ruột. Người già ăn nấm đen thường xuyên có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, cao huyết áp và đột quỵ. Nên nấu chín kỹ nấm đen để loại bỏ các tác nhân gây hại tự nhiên auricular acid và không ăn nấm ngâm nước quá 6 tiếng.
5. Tảo bẹ
Tảo bẹ (kombu) là thực phẩm truyền thống trong ẩm thực Nhật Bản – đất nước nổi tiếng nhiều người sống thọ. Loại “rau biển” này chứa rất nhiều iodine, chất cần thiết cho tuyến giáp hoạt động tốt, từ đó điều chỉnh chuyển hoá và giữ cho cơ thể luôn trẻ trung, khỏe khoắn.
Ngoài ra, tảo bẹ cũng chứa fucoidan – hợp chất quý giúp chống viêm, tăng miễn dịch và ức chế tế bào ung thư. Lượng chất xơ alginate trong tảo giúp giảm hấp thu chất béo, ngừa béo phì và làm giảm cholesterol. Tảo bẹ còn giàu canxi, sắt và các khoáng chất kiềm, giúp trung hoà axit dư thừa, ngăn viêm khớp, làm sạch máu và làm chậm tiến trình lão hoá. Có thể dùng tảo bẹ để nấu súp, nấu canh rong biển hoặc làm salad.
Tảo bẹ nổi tiếng với nhiều dưỡng chất hỗ trợ sức khoẻ. (Ảnh minh hoạ).
6. Nho đen
Nho đen là “kho báu” các hợp chất chống oxy hoá, đặc biệt là resveratrol – một chất quý giúp bảo vệ tim mạch, giảm huyết áp và chống viêm hiệu quả. Nho đen còn giàu vitamin C, K, flavonoid và polyphenol giúp tăng sức đề kháng, làm chậm lão hoá tế bào và hỗ trợ phục hồi tế bào tổn thương do gốc tự do.
Nhiều nghiên cứu cho thấy ăn nho đen đều đặn giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim, đột quỵ, thậm chí có thể làm chậm tiến triển bệnh Alzheimer. Vỏ và hạt nho đen chứa chất chống viêm, hỗ trợ tiêu hoá và tăng cường hệ miễn dịch. Nên ăn cả vỏ và hạt để tận dụng tối đa lợi ích. Có thể dùng nho tươi, ép nước, làm sinh tố hoặc sấy khô ăn vặt đều rất tốt cho sức khoẻ.
