Giữa nhịp sống hối hả của TP.HCM, nơi từng mét vuông đất đều trở nên quý giá, vẫn có những mảnh vườn nhỏ bình yên được ươm mầm từ tình yêu và sự kiên nhẫn. Một trong những khu vườn như thế nằm khiêm tốn trên sân thượng 30m² của chị Kiều Lan (34 tuổi) tại Thủ Đức. Không phải để khoe thành tích hay chạy theo phong trào "trồng rau sân thượng", khu vườn này được chị tạo nên từ ước mơ giản dị: có rau sạch cho con ăn mỗi ngày, có không gian xanh để cả gia đình cùng hít thở, và có một nơi để trở về sau những bộn bề cuộc sống.
Chị Kiều Lan cho biết, ngay từ khi xây ngôi nhà đầu tiên của hai vợ chồng, chị đã ấp ủ ước mơ có một khu vườn sân thượng trồng rau sạch, không chỉ để nấu những bữa cơm ngon cho chồng sau những giờ làm việc mệt mỏi ở công ty, mà còn để con cái được lớn lên giữa thiên nhiên, hiểu giá trị của sự sống và công sức lao động. Ước mơ ấy nay đã thành hiện thực, và đã 3 năm trôi qua, khu vườn không chỉ cho thu hoạch ổn định mà còn trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày của cả gia đình.
Vườn sân thượng nhà chị Kiều Lan rộng vỏn vẹn 30m², được chia thành sân trước 20m² và sân sau 10m². Do nhà nằm ở hướng chính Tây nên khu vườn không nhận được ánh nắng đầy đủ, vì thế chị không thể trồng được nhiều loại rau như mong muốn, mà chọn những loại phù hợp với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng.
“Chủ yếu mình trồng cây theo mùa và theo sở thích, chứ không ‘đu trend’ trồng quá nhiều, vì như thế sẽ dẫn tới ăn không hết gây lãng phí. Các loại rau mình trồng chủ yếu là bầu, bí, mướp, khổ qua, rau ăn lá và một số loại dưa. Ngoài ra, mình còn trồng ké thêm ít rau ở mảnh đất bên cạnh do hàng xóm cho mượn để có thêm ít rau sạch”, chị Kiều Lan chia sẻ.
Dù diện tích không lớn, chị vẫn cố gắng phân chia khu vực hợp lý để tận dụng tối đa không gian. Rau theo mùa được sắp xếp linh hoạt để luôn có sự luân phiên và không bị lặp lại đơn điệu.
“Mình trồng đa dạng các loại rau phần là để đỡ đơn điệu, phần là để con có thể cảm nhận được tình yêu mà mẹ gửi gắm trong từng bữa ăn. Nhờ vậy mà mình hầu như không cần ra chợ mua rau nữa. Thi thoảng chỉ mua thêm một vài loại củ như cà rốt, khoai, những loại đòi hỏi điều kiện ánh sáng cao hơn mà hiện tại khu vườn của mình chưa đáp ứng được”, mẹ đảm cho hay.
Về chi phí đầu tư, chị chia sẻ rằng rất khó để đưa ra một con số cụ thể vì phần lớn được thực hiện song song khi xây nhà. Chị chỉ đầu tư thêm vào các vật dụng cần thiết như chậu, đất, giá thể, men vi sinh và cám ủ nhằm cải tạo đất.
Xem thêm: Chị Kiều Lan thu hoạch rau trên sân thượng
Mặc dù là một người mẹ bận rộn với 3 bé nhỏ tuổi (2 tuổi, 4 tuổi và 6 tuổi), chị Kiều Lan vẫn đảm đương hầu hết công việc trong vườn từ ủ đất, làm phân, chăm sóc đến thu hoạch. Mỗi công đoạn đều được chị thực hiện tỉ mỉ, cẩn thận như chăm chút cho một “đứa con tinh thần”. Những việc nặng như lắp khung lưới, làm thêm chậu ghép… thì chồng chị sẽ hỗ trợ.
Để duy trì khu vườn luôn xanh tốt và ít sâu bệnh, chị Kiều Lan nhấn mạnh vai trò của việc xử lý đất. Theo chị, đây là bước nền tảng quan trọng nhất trong toàn bộ quá trình trồng trọt, bởi nếu không có một nền đất tốt thì dù có giống cây khỏe hay kỹ thuật chăm sóc tốt cũng khó đạt được hiệu quả mong muốn.
“Khi trồng rau, khâu xử lý đất, cải tạo đất là vấn đề hàng đầu cần cải thiện và chú tâm nhiều nhất. Vì đất sạch thì cây khoẻ, giống như chúng ta, nhà sạch thì mát, bát sạch ngon cơm”, mẹ đảm nói. Và đó là lý do vì sao chị đầu tư nhiều thời gian và công sức vào việc cải tạo, phối trộn đất cùng các loại phân bón hữu cơ và men vi sinh tự ủ từ rác nhà bếp.
Quy trình làm đất của chị bắt đầu từ việc chọn nguồn đất sạch, phối trộn cùng giá thể hữu cơ và bổ sung men vi sinh để xử lý nấm bệnh, ủ đất. Ngoài ra, chị còn tận dụng rác nhà bếp như vỏ rau, trái cây để ủ thành phân bón, vừa giảm lượng rác thải sinh hoạt, vừa giúp cây có nguồn dinh dưỡng tự nhiên, an toàn. Đây cũng là cách chị hướng dẫn con mình nhận thức về sự tái chế và bảo vệ môi trường.
Về việc phòng trừ sâu bệnh, chị ưu tiên phòng hơn chữa. “Khi làm đất đã tốt, cây sẽ khỏe và kháng bệnh tốt hơn. Nhưng, vấn đề phun phòng không thể bỏ qua, vì trồng càng lâu dài thì càng thu hút công trùng gây bệnh”, chị Kiều Lan nói.
Thực tế, để có được một khu vườn xanh tốt quanh năm như hiện tại, chị Kiều Lan cũng từng trải qua không ít khó khăn và thất bại. Chị chia sẻ: “Lúc đầu mới bắt tay vào trồng rau làm vườn, mình như một trang giấy trắng. Dù đã tham khảo rất nhiều tài liệu trên mạng và trong các hội nhóm, nhưng khi áp dụng vào thực tế thì lại ‘trật lất’”.
Một số loại quả trong vườn nhà chị Kiều Lan.
Không nản chí, chị quyết định tự tìm con đường riêng cho mình – vừa làm, vừa quan sát, vừa rút kinh nghiệm từ những lần chưa thành công để dần hoàn thiện kỹ thuật và cách chăm vườn. Chính sự kiên trì ấy đã giúp chị từng bước tạo dựng nên một “hệ sinh thái nông nghiệp mini” ngay tại nhà.
Dù đã đạt được nhiều thành quả, chị vẫn không ngừng cải thiện khu vườn. Hiện tại, gia đình chị đang có kế hoạch nâng tầng để đưa khu vườn lên vị trí cao hơn, nơi có thể đón ánh nắng đầy đủ hơn. Bởi với điều kiện hiện tại là hướng nhà chính Tây, thiếu nắng vào một số thời điểm, năng suất trồng trọt vẫn chưa thật sự đạt như mong muốn.
