Nhiều người tin rằng trẻ em ở thành phố sẽ được giáo dục tốt hơn bởi ở thành phố có nguồn lực giáo dục phong phú, chất lượng giáo viên và học sinh cũng khác so với ở làng quê. Tuy nhiên không phải trong trường hợp nào những kiến thức mà trẻ học được qua sách vở cũng thắng nổi kiến thức thực tế. Đó là lý do vì sao mà đại đa số học sinh ở thành phố khi tiếp cận với bài toán đếm con vịt dưới đây đều cho ra kết quả sai, thua hẳn so với những em học sinh ở làng quê.
Đó là một bài toán tiểu học đang gây xôn xao mạng xã hội xứ Trung. Theo đó, em học sinh tiểu học đã làm bài toán 2 + 6 = 8 nhưng bị cô giáo gạch sai nhưng phụ huynh thì nhất quyết cho rằng con mình đã làm đúng. Cô càng tức giận hơn khi biết chỉ có con trai mình là làm sai còn tất cả các bạn ở lớp đều làm đúng.
Theo đó, đề bài toàn mà cô giáo đưa ra là có 6 con vịt trên bờ và một số con vịt dưới nước, đếm số con vịt có trong ao, tổng cộng có bao nhiêu con vịt? Cách làm rất đơn giản là phép tính cộng, cộng số vịt đứng trên bờ và số vịt bơi dưới nước. Tuy nhiên nếu bài toán chỉ đơn giản như vậy chắc chắn đã không có chuyện làm sai ở đây.
Sau khi nhìn phép tính của em học sinh làm sai, cô giáo đã đặt câu hỏi “Em lớn lên ở thành phố phải không?”
Người mẹ khá thắc mắc khi cô giáo lại hỏi con trai một chuyện có vẻ như không liên quan đến bài toán như vậy. Tuy nhiên thực tế là trong số những con vịt có trong bức tranh thì không phải tất cả những con đó đều là con vịt mà có 1 con là con ngỗng. Và thông thường chỉ những trẻ em ở quê, thường xuyên được nhìn thấy con ngỗng và con vịt ngoài đời mới phát hiện ra được điều đó còn trẻ em thành phố thì lại không.
Do đó, câu hỏi có bao nhiêu con vịt chứ không hỏi thêm con ngỗng nữa nên phép tính chính xác phải là:
6 + 1 = 7
Nhiều người cho rằng nếu em học sinh có kỹ năng đọc bài toán tốt sẽ nhận ra con ngỗng trong bức tranh khác hoàn toàn so với con vịt. Đây có thể được coi là mấu chốt giúp cô giáo nhận ra được học sinh có kỹ năng làm toán tốt và những em chưa thuần thục đầy đủ các kỹ năng khi làm một bài toán.
Tương tự như một bài toán khác được cô giáo tiểu học đưa ra để phân loại học sinh: "Ông nội đi từ tầng 1 lên tầng 4 hết 12 phút. Hỏi ông nội đi từ tầng 1 lên tầng 8 hết bao nhiêu phút?".
Ảnh minh họa
Với các học sinh bình thường sẽ suy nghĩ đơn giản rằng thời gian ông đi từ tầng 4 lên tầng 8 bằng thời gian ông đi từ tầng 1 lên tầng 4. Do đó, để biết thời gian ông đi từ tầng 1 lên tầng 8 thì chỉ cần làm phép tính nhân. 12 x 2 = 24 phút. Kết quả là 24 phút.
Tuy nhiên trên thực tế, cô giáo đã phân tích cho các em hiểu rằng ở bài toán này các em cần kết hợp thêm nhiều kỹ năng tư duy hơn một chút để không mắc sai lầm. Bởi ông nội đã già nên dễ dàng đi từ tầng 1 lên tầng 4 với 12 phút nhưng để lên tiếp từ tầng 4 lên tầng 8 có lẽ phải mất thời gian dài hơn nữa bởi ông đã già và sức khỏe kém không thể tiếp tục đi nhanh như trước được nữa.
Hơn nữa, trên thực tế hiện nay để lên từ tầng 1 đến tầng 8 ở nhiều tòa nhà đều lắp đặt thang máy nên kết quả tính toán không được là 12 phút hay 24 phút, phải nhỏ hơn hai kết quả này rất nhiều. Sở dĩ nhiều em học sinh sẽ mắc sai lầm là do không tính đến tình hình thực tế và không có khả năng giải quyết vấn đề gắn với tình hình thực tế.
Sau khi nghe được câu trả lời như vậy, nhiều bậc phụ huynh vô cùng bức xúc bởi nghe có vẻ “lừa đảo”. Bởi suy nghĩ của con trẻ thường đơn giản, hiếm có đứa trẻ nào có thể nghĩ ra sự khác biệt đó.
Ngoài ra, câu hỏi này có lẽ là do sơ suất của người đặt câu hỏi, không viết rõ ràng và không hướng dẫn trước cho học sinh.
Tuy nhiên qua đó cũng đủ thấy được việc làm toán không hề đơn giản mà cần kết hợp nhiều kỹ năng khác nhau mới giúp các em thực hiện bài toán và đạt được điểm số tối đa. Chính vì thế các bậc phụ huynh cần hướng dẫn và rèn luyện cho con những kỹ năng tốt khi làm toán:
Đề bài toán là then chốt, cần đọc kỹ
Việc rèn luyện cho học sinh thói quen xem kỹ đề bài, câu hỏi là một nhiệm vụ đòi hỏi sự chung sức của phụ huynh và thầy cô. Trong quá trình dạy và học, phụ huynh có thể đọc câu hỏi cùng con và chỉ ra các ý chính trong đề, nói chậm để đảm bảo con hiểu rõ câu hỏi, nếu con chưa hiểu thì đọc lại 2-3 lần.
Bố mẹ hướng dẫn cho con đọc kỹ đề bài, xác định cho được đâu là cái đã cho, đâu là cái phải tìm.
Đặc biệt, khi đọc đề toán, các con cần lưu ý các điểm:
- Hiểu rõ bản chất của đề toán, từ nào chưa hiểu hết ý nghĩa phải tìm hiểu về ý nghĩa của nó.
- Trong bài toán sẽ có những chỗ cố tình đánh lừa, con cần phải bỏ qua chỗ đó và chỉ chú ý vào những chỗ cần thiết.
Ngoài ra, phụ huynh cũng nên lưu ý trẻ nếu phát hiện đề in sai, in mờ, thiếu logic hay có vấn đề gì băn khoăn thì cần hỏi thầy cô giáo ở lớp kịp thời vì đây cũng là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Đây là kỹ năng quan trọng mà học sinh cần phải rèn luyện thêm để tránh các sai sót trong học tập và cả trong đời sống sau này
Tóm tắt đề toán theo những ý chính dễ hiểu
Với hầu hết các đề toán, bố mẹ có thể gợi ý con tóm tắt đề bằng những đoạn thẳng, ngôn ngữ hoặc ký hiệu ngắn gọn để hiểu hơn. Thông qua đó thiết lập mối quan hệ giữa những cái đã cho và những cái phải tìm.
Lưu ý khi tóm tắt bài toán hãy cố gắng gạt bỏ những thứ yếu lặt vặt không cần thiết và chỉ tập trung suy nghĩ vào những yếu tố chính của đề toán. Sau đó con tìm cách tóm tắt đề bằng hình vẽ mà con hiểu nhất. Trong trường hợp không thể vẽ được thì dùng ký hiệu, ngôn ngữ... để ghi lại vắn tắt, cô đọng.
Phân tích bài toán một cách rõ ràng
Phân tích là bước mà các con sẽ phải tự đặt câu hỏi cho mình rằng "muốn giải được bài toán này, chúng ta cần biết những gì và cần thực hiện những phép tính nào?" Và trong đó cái gì đã có, cái gì cần phải tìm thêm?
Muốn tìm những cái chưa biết cần phải làm phép tính gì?... Cứ như thế con sẽ dần đi đến kết quả của bài toán.
Giải bài toán và thử lại khi tìm được kết quả
Từ những bước đọc, phân tích đề ở phía trên, các con có thể bắt đầu giải bài toán để tìm ra được kết quả. Tuy nhiên sau khi có kết quả, các con cũng đừng vội kết luận đó là kết quả chính xác mà cần dùng đáp án đó thử lại xem có phù hợp với bài toán hay không. Bên cạnh đó cần kiểm tra các lời giải, phép tính mà con thực hiện phía trên đã chính xác, đủ ý hay chưa.
Ngoài ra nếu con có niềm đam mê, hứng thú với môn toán học thì cũng có thể làm tốt bài toán hơn dù có bất kì trường hợp nào xảy ra. Bố mẹ có thể giúp con có hứng thú học toán:
- Bố mẹ cần phải định vị nhận thức của con để xây dựng lộ trình phù hợp. Bố mẹ lên lộ trình phải phụ thuộc vào năng lực của trẻ và cũng không nên dạy quá nhiều cho con. Nếu con có năng lực tư duy toán, phụ huynh cần khuyến khích, còn con kém, các kỹ năng chưa tốt, bố mẹ nên rèn luyện dần.
- Bố mẹ cũng không nên đánh đồng chung, so sánh con với các bạn vì mỗi đứa trẻ khác nhau và đứa trẻ tiềm năng là khi lớn lên mà nên phân bổ, sắp xếp thời gian biểu phù hợp cho con, giúp trẻ kích thích, hứng thú tiếp nhận kiến thức.
- Để tạo hứng thú học toán ở nhà cho con, bố mẹ có thể kể những câu chuyện phù hợp lứa tuổi và có cơ chế cho từng trẻ, khuyến khích chúng khám phá nhằm tạo hứng thú, phát triển hết tư duy.
- Bố mẹ hãy để con tự lực, tự chơi và tự giải quyết trong môi trường an toàn. Tính sáng tạo sẽ giúp con biết cách giải quyết.
