Bệnh viện Trung ương Huế: Xạ phẫu điều trị thành công bệnh nhân động kinh kháng thuốc

Sáng 3/2, tin từ bệnh viện Trung ương Huế cho biết, trường hợp bệnh nhi 13 tuổi, ở phường Phương Nam, thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh, bị bệnh động kinh từ lúc 6 tuổi do loạn sản vỏ não thuỳ đảo bên phải kháng thuốc đã được bệnh viện điều trị thành công bước đầu bằng phương pháp xạ phẫu và được ra viện sau khi xạ phẫu 5 ngày.

Lúc nhập viện tại Trung tâm Ung Bướu, bệnh viện Trung ương Huế, bệnh nhi này sức khỏe và toàn trạng kém: nói khó, chậm chạp, yếu nửa người, phải ngồi xe lăn, thường xuyên lên cơn co giật và sinh hoạt cá nhân phải có sự giúp đỡ của bố mẹ… Sau xạ phẫu 3 ngày bệnh nhân được giảm số loại thuốc kháng động kinh và liều dùng hàng ngày từ 4 thuốc với liều tối đa trước xạ phẫu còn 2 thuốc với liều trung bình. Theo dõi sau xạ phẫu chưa thấy cơn động kinh xuất hiện. Hiện tại bệnh nhi linh hoạt hơn, tiếp xúc tốt, nói rõ ràng và mạch lạc hơn và có thể tự đi lại được.

Tiền sử bệnh lý, bệnh nhi này bị bệnh động kinh do loạn sản vỏ não thuỳ đảo bên phải đã được các bác sĩ chuyên khoa thần kinh của bệnh viện Nhi Trung ương Hà Nội điều trị bằng các loại thuốc kháng động kinh nhưng không đáp ứng. Các cơn giật xuất hiện nhiều đã ảnh hưởng đến sinh hoạt và gián đoạn việc học tập của trẻ.

Qua hội chẩn, các bác sĩ bệnh viện Nhi Trung ương đã quyết định phẫu thuật cắt một phần tổn thương dạng loạn sản vỏ não vùng hồi nắp và thùy đảo bán cầu phải đối với bệnh nhi này. Sau phẫu thuật, tình trạng động kinh có đỡ khoảng 50% nhưng thời gian gần đây các cơn động kinh lại tăng lên cả về cường độ và tần suất. Đồng thời, bệnh nhân bị yếu nửa người, nói khó do vùng não chi phối vận động và ngôn ngữ bị ảnh hưởng sau phẫu thuật.

145535171-435273387888167-3646409405709403757-n-1612446406.jpg
145490158-229393158734383-3501049172753373629-n-1612446406.jpg
Chụp cộng hưởng từ não cho bệnh nhân

Kết quả chụp cộng hưởng từ não cho thấy có tổn thương tồn dư vùng hồi nắp và thùy đảo bán cầu phải, phù hợp cơn động kinh trên lâm sàng và các bất thường trên điện não đồ sau phẫu thuật.

Sau khi thảo luận, hội chẩn kỹ lưỡng giữa các chuyên gia thần kinh của Mỹ, Canada với đội ngũ bác sĩ xạ trị ở bệnh viện Trung ương Huế, bệnh nhi này được chuyển viện từ Hà Nội vào Khoa Xạ trị - Trung tâm Ung bướu, bệnh viện Trung ương Huế để tiếp tục điều trị theo hướng can thiệp không phẫu thuật

Sau đó, dưới sự chủ trì hội chẩn đa chuyên khoa trực tuyến của GS.TS Phạm Như Hiệp – Giám đốc bệnh viện Trung ương Huế, các chuyên gia về phẫu thuật thần kinh, nội thần kinh, nhi thần kinh, chẩn đoán hình ảnh, bác sĩ xạ trị, xạ phẫu của bệnh viện Trung ương Huế đã thảo luận nhiều lần về các phương án tối ưu nhất để điều trị cho bệnh nhi này.

144228197-715742525761589-4570916091602529076-n-1612446406.jpg

Các phương án được đưa ra như phẫu thuật lại (phẫu thuật xâm lấn), xạ phẫu (không xâm lấn) hoặc tiếp tục điều trị nội khoa và cuối cùng đi đến đồng thuận lựa chọn phương án xạ phẫu vào ổ tổn thương tồn dư vùng hồi nắp và thùy đảo bán cầu phải sau phẫu thuật theo khuyến cáo của các chuyên gia về động kinh ở trong nước và nước ngoài.

Vì đây kỹ thuật mới, lần đầu tiên áp dụng tại Việt Nam nên công tác chuẩn bị được tiến hành rất đầy đủ và kỹ lưỡng: bệnh nhân được theo dõi 2 tuần, đo điện não, chụp cộng hưởng từ não để lập kế hoạch xạ phẫu chi tiết và chính xác nhất.

TS.BS Phan Cảnh Duy - Phó khoa Xạ trị, trung tâm Ung bướu bệnh viện Trung ương Huế - người trực tiếp thực hiện kỹ thuật này cho biết, bệnh nhi đã được xạ phẫu thành công, chính xác vào tổn thương tồn dư gây động kinh, vùng não lành kế cận rất ít bị ảnh hưởng.

“Với máy xạ phẫu gia tốc hiện đại Elekta Axesse và các thiết bị chuyên dụng cho xạ phẫu được trang bị đầy đủ, cùng với sự phối hợp làm việc nhóm một cách hiệu quả giữa các chuyên gia có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực xạ phẫu của bệnh viện Trung ương Huế, chúng tôi hoàn toàn làm chủ kỹ thuật này”. TS.BS Phan Cảnh Duy cho biết thêm.

Theo ThS.BS Nguyễn Hữu Sơn, Phó trưởng khoa Nhi Thần kinh, loại bỏ tổn thương não gây ra cơn động kinh bằng phẫu thuật hoặc xạ phẫu không phải là lựa chọn điều trị đầu tiên với người bị động kinh, nhưng là phương pháp quan trọng được xem xét khi có ít nhất hai loại thuốc chống động kinh không kiểm soát được cơn động kinh.

Phẫu thuật hoặc xạ phẫu điều trị động kinh đã được ứng dụng tại các trung tâm thần kinh có uy tín trên thế giới trong nhiều năm qua. Tại Việt Nam, phẫu thuật điều trị động kinh đã được triển khai tại một số trung tâm phẫu thuật thần kinh lớn. Tuy nhiên, chưa thấy trường hợp nào xạ phẫu điều trị động kinh được công bố cho đến thời điểm hiện tại. Đây là trường hợp động kinh đầu tiên được xạ phẫu thành công bước đầu. Sau khi xuất viện, bệnh nhân sẽ được tiếp tục dùng thuốc, nếu cơn động kinh không tái phát sẽ giảm dần và tiến tới không dùng thuốc. Tuy nhiên, cần theo dõi thêm 3 đến 6 tháng để đánh giá chính xác hiệu quả loại trừ ổ động kinh bằng xạ phẫu.

Việc ứng dụng xạ phẫu trong điều trị động kinh mở ra một hướng mới cho bệnh nhân, nhằm đem lại hiệu quả điều trị động kinh tốt nhất cho các trường hợp động kinh kháng trị hoặc điều trị phẫu thuật động kinh thất bại.

Được biết, bệnh viện Trung ương Huế cũng là đơn vị đầu tiên của Việt Nam triển khai xạ trị ở trẻ em, đặc biệt là xạ trị có gây mê.