Bước vào giai đoạn dậy thì và vị thành niên, trẻ coi trọng sự riêng tư của bản thân. Sự riêng tư cũng là yếu tố quan trọng giúp trẻ hình thành tính cách lành mạnh và độc lập.
Sự can thiệp của cha mẹ mà không có ý thức về ranh giới sẽ khiến trẻ em mất đi quyền cơ bản này và buộc phải phơi bày bản thân trước người khác.
Tiểu Bân, một học sinh lớp 10 rơi vào tình trạng bất ổn tâm lý và cần phải nhờ đến các chuyên gia tư vấn.
Tiểu Bân cho biết, vào một ngày cuối tuần, bố mẹ đã mua một chiếc camera giám sát và nói rằng sẽ lắp đặt trong phòng của cậu.
Tiểu Bân phản đối và cho rằng việc đó là đang không tôn trọng cậu và xâm phạm quyền riêng tư của cậu.
Tuy nhiên bố mẹ bỏ mặc sự phản đối của con trai và khăng khăng làm theo ý mình vì họ cho rằng họ cần phải giám sát con trai mỗi giờ, mỗi phút và thúc giục cậu học hành.
Từ khi có camera giám sát trong phòng, Tiểu Bân luôn cảm thấy bất an. Mặc dù trong phòng không có ai nhưng cậu luôn nghĩ đến việc bố mẹ đang ở đâu đó và nhìn cậu trong căn phòng này.
Trước đây cậu thường rất tập trung khi làm bài tập nhưng giờ đây thì ngược lại, không thể tập trung làm bài dẫn đến kết quả học tập giảm sút, thường xuyên bị cô giáo phê bình.
Tiểu Bân từng phản đối cách làm của bố mẹ một cách mạnh mẽ bằng việc rút phích cắm camera hoặc lấy mảnh vai che lại nhưng lần nào cũng bị bố mẹ mắng.
Tiểu Bân đã nhiều lần cãi nhau với bố mẹ vì việc này nhưng luôn nhận về thái độ vô cùng nghiêm khắc của phụ huynh. Mẹ Tiểu Bân thậm chí còn thông báo cho cậu rằng nhiều phụ huynh mà bà biết đều lắp camera bí mật với con, còn việc bà nói trước với cậu đã là điều rất tôn trọng với con trai rồi.
Tiểu Bân không thể thích nghi với việc có một "con mắt" nhìn chằm chằm vào mình từ phía sau mỗi ngày khi đang học. Cậu muốn chuyển đến kí túc xá của trường, nhưng bố mẹ cậu không đồng ý.
Mẹ Tiểu Bân thậm chí còn lên kế hoạch nghỉ việc để ở nhà chăm con toàn thời gian khi cậu cuối cấp. Nghĩ đến đó thôi, đứa trẻ cảm thấy rùng mình, hoảng sợ.
Cậu đã tìm đến các chuyên gia tư vấn mong họ có thể thuyết phụ bố mẹ cậu tháo camera giám sát xuống. Suốt buổi trò chuyện, cậu nam sinh nhiều lần bật khóc nức nở.
Ngay sau đó các chuyên gia tư vấn đã có mặt tại nhà bà Vương - mẹ của Tiểu Bân để cùng trao đổi. Bà Vương phân trần nguyên do khiến cả hai vợ chồng phải làm việc đó là vì trước kia con trai có khoảng thời gian mê game, quên nhiệm vụ học hành. Giờ đây dù con trai đã học hành chăm chỉ nhưng cặp cha mẹ vẫn lo lắng cậu sẽ lén lút "ngựa quen đường cũ".
Chính vì thế cả hai nảy ra ý định lắp camera giám sát để theo dõi mà không hề biết rằng việc mình làm lại khiến con trai bị tâm lý nặng nề như vậy.
Trước sự thuyết phục của các chuyên gia, bố mẹ Tiểu Bân đã đồng ý tháo gỡ camera đồng thời mong muốn được hướng dẫn cách có thể nhận được sự tha thứ của con trai.
Nhà tâm lý học nổi tiếng Fromm đã từng nói rằng điều trái ngược với giáo dục là sự thao túng và kiểm soát.
Sự can thiệp quá mức vào quyền tự do của trẻ xuất phát từ sự ngờ vực quá mức của cha mẹ đối với con cái. Đôi khi, không phải là trẻ không có khả năng làm tốt, mà là cha mẹ không tin rằng con mình có thể làm tốt.
Trong mắt cha mẹ, con cái đầy rẫy vấn đề và phải nằm trong tầm kiểm soát của họ để tránh sai lầm. Mọi thứ sẽ trở nên trái ngược khi đạt đến cực điểm. Sự can thiệp quá mức sẽ kích thích tâm lý phản kháng của trẻ, điều này sẽ càng "chứng minh" quan điểm của cha mẹ và bước vào một vòng luẩn quẩn.
Trong xã hội hiện đại, cha mẹ nên xác định đúng vai trò của mình. Trách nhiệm của cha mẹ là tạo ra một môi trường an toàn cho con cái bằng tình yêu thương, còn cách khám phá thế giới, đó là quyền tự do của trẻ em.
Trẻ em cuối cùng cũng sẽ lớn lên, và dần dần trở nên độc lập là hướng đi đúng đắn cho mối quan hệ cha mẹ - con cái. Mong muốn có không gian độc lập và thử sức mình là quy luật phát triển tất yếu của mọi cuộc đời.
Sự kiểm soát quá mức của cha mẹ phá vỡ quy tắc này và trẻ em buộc phải đáp ứng yêu cầu “không chia cắt” của cha mẹ.
Đồng thời, để chống lại cảm giác bị thao túng này, trẻ em sẽ hình thành một lớp vỏ bảo vệ trong lòng và tự bao bọc mình. Theo thời gian, khoảng cách giữa cha mẹ và con cái sẽ ngày càng sâu hơn.
Chính vì thế, cha mẹ nên tôn trọng tính cách độc lập của con, tin tưởng vào năng lực cá nhân của con, không ngừng làm giàu cho bản thân, làm gương cho con và tác động đến con bằng hành động của mình.
