Cảnh báo mất thị lực sau khi tiếp xúc với tia laser

Không thể phủ nhận những ứng dụng của tia laser đã mang lại, đặc biệt là trong ngành y tế. Tuy nhiên những thiết bị sử dụng laser vẫn tiềm tàng vô số yếu tố nguy hiểm, gây hại cho mắt.

Điển hình như bệnh nhân nữ, 45 tuổi, đến khám bệnh trong tình trạng mắt trái mất thị lực đột ngột. Thị lực không kính chỉ còn mức đếm ngón tay trong khoảng cách 0.3 mét và thị lực kính lỗ không cải thiện. Kiểm tra đáy mắt cho thấy xuất huyết rộng trước võng mạc ở vùng hoàng điểm.

Được biết, nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do bệnh nhân bị tia laser trên sân khấu trong bữa tiệc tất niên trong bữa tiệc tất niên chiếu thẳng vào mắt. 

Hoàng điểm là vùng tròn ở trung tâm võng mạc, phía sau nhãn cầu. Nơi đây chịu trách nhiệm cho thị lực trung tâm của mắt.

Xuất huyết hoàng điểm ở người trẻ tuổi do nhiều tình trạng bệnh lý về mắt và toàn thân gây ra. Trong số đó, hai nguyên nhân thường gặp nhất là chấn thương và bệnh võng mạc Valsalva.

Ngoài ra, xuất huyết hoàng điểm có thể xảy ra sau những thay đổi mạch máu thứ phát do các bệnh lý toàn thân (bệnh võng mạc tiểu đường, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch,...). Bên cạnh đó, cũng có những tổn thương võng mạc do các yếu tố bên ngoài gây ra bao gồm tia laser.

Hình ảnh chụp Cắt lớp võng mạc của bệnh nhân.

Chùm tia laser có thể gây tổn thương võng mạc do tính định hướng, tính kết hợp và công suất cao. Các cấu trúc của nhãn cầu hội tụ chùm tia trên võng mạc, khuếch đại độ rọi lên 5–6 lần, khiến võng mạc trở thành mô dễ bị tổn thương nhất.

Phản xạ chớp mắt là cơ chế bảo vệ chống lại tổn thương do các thiết bị laser có công suất bức xạ nhỏ hơn 1 mW gây ra. Loại laser này chỉ gây ra thiệt hại nếu thời gian tiếp xúc vượt quá 0,25 giây, tương ứng gần đúng với độ trễ thời gian của phản xạ chớp mắt tự nhiên. Tuy nhiên, chỉ một phần dân số có thể có phản xạ chớp mắt này, nghĩa là các cơ chế bảo vệ tự nhiên này là không đủ.

Điều trị: Có nhiều phương pháp điều trị bao gồm sử dụng thực phẩm bổ sung và theo dõi chặt chẽ, tiêm Anti-VEGF nội nhãn, phẫu thuật,... Tuy nhiên hiệu quả của điều trị phụ thuộc rất nhiều vào mức độ tổn thương của tia laser gây ra đối với võng mạc.

Tia laser khi được sử dụng đúng chỉ định, cài đặt chính xác thông số và có phương pháp bảo vệ lại có vai trò vô cùng quan trọng trong y học nói chung và ngành nhãn khoa nói riêng. Có thể kể đến một số ứng dụng quan trọng như Phẫu thuật cận thị, đục thể thủy tinh, điều trị glôcôm,...

Như vậy, cần phải lưu ý đến việc tiếp xúc với tia laser khi đối mặt với nguy cơ xuất huyết hoàng điểm. Mặc dù các quy tắc về chất lượng tia laser ở những nơi công cộng như vũ trường, quán bar...là rất nghiêm ngặt, nhưng việc có nhiều loại tia laser công suất cao, giá rẻ có thể làm tăng nguy cơ xuất hiện các trường hợp chấn thương võng mạc mới, đặc biệt là ở những người trẻ tuổi.

Hơn nữa, việc những người trẻ tuổi dễ dàng tiếp cận rượu bia có thể gây ra nguy cơ làm trầm trọng thêm tổn thương thị lực từ các nguồn tia laser.

Theo TS.BS Nguyễn Kiếm Hiệp (Phòng khám mắt Hiệp Minh)