Cập nhật thông tin chính xác là rất quan trọng cho cộng đồng
Hàng loạt trường hợp viêm gan cấp tính nặng ở trẻ em trước đó khỏe mạnh xuất hiện gần đây ở nhiều quốc gia. Số ca bệnh và số quốc gia phát hiện bệnh ngày càng gia tăng.
Bệnh “viêm gan bí ẩn” này là các trường hợp viêm gan cấp tính ở trẻ em trước đó khỏe mạnh trong lứa tuổi từ 1 tháng đến 16 tuổi. Triệu chứng lâm sàng bao gồm các triệu chứng ở giai đoạn khởi phát như đau bụng, tiêu chảy, nôn ói; sau đó là các biểu hiện đặc trưng của giai đoạn toàn phát: viêm gan cấp nặng (nồng độ men gan tăng rất cao) và vàng mắt vàng da xuất hiện. Hầu hết các trường hợp đều không sốt. Đa số các ca hồi phục hoàn toàn, khoảng 10% cần phải ghép gan và một số trẻ đã tử vong.
Cho đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa biết nguyên nhân chính xác của căn bệnh này.
Theo TS.BS Đinh Thế Trung, (Bác sĩ chuyên khoa Gan mật, trung tâm Nội soi & Phẫu thuật nội soi tiêu hóa, bệnh viện đa khoa Tâm Anh TP.Hồ Chí Minh; nguyên giảng viên giảng dạy bộ môn Nhiễm, khoa Y, trường đại học Y dược TP.Hồ Chí Minh), viêm gan là tình trạng tế bào gan bị viêm và huỷ hoại. Trước bối cảnh thông tin về căn bệnh còn hạn chế, các bậc cha mẹ rất quan tâm và lo lắng cho sức khỏe con em mình. Vì vậy, việc cập nhật những thông tin chính xác về căn bệnh viêm gan bí ẩn là rất quan trọng cho cộng đồng.
“Gan là “nhà máy” cho rất nhiều quá trình quan trọng cho cơ thể như tổng hợp các protein thiết yếu, khử độc... Do đó, tổn thương gan có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.
Viêm gan có thể do nhiễm virus (gọi là viêm gan virus), do rượu bia, do thuốc hoặc các hoá chất khác, do một số rối loạn chuyển hoá, rối loạn hệ miễn dịch… Viêm gan có thể là cấp tính (bệnh diễn ra trong vòng 6 tháng) hoặc mạn tính (kéo dài hơn 6 tháng).
Các loại virus chính đã biết gây ra bệnh viêm gan virus cấp tính ở người bao gồm virus viêm gan A, B, C, D và E. Đa số các trường hợp viêm gan cấp tính do 5 loại virus này sẽ tự hồi phục hoàn toàn trong vòng vài tháng, chỉ một tỉ lệ nhỏ (<1%) bệnh diễn tiến đến tình trạng viêm gan tối cấp và có thể gây tử vong. Hiện tại, viêm gan virus A, B và D có thể được phòng ngừa hiệu quả bằng vaccine” - bác sĩ Trung cho biết.
Cũng theo vị bác sĩ này, adenovirus hiện là tác nhân được nghi ngờ nhiều nhất gây ra bệnh “viêm gan bí ẩn”. “Đây chỉ là một nghi vấn, cần có các nghiên cứu tiếp theo để xác định liệu adenovirus có phải là nguyên nhân thực sự của đợt bệnh viêm gan gần đây hay không. Adenovirus là vi rút chứa DNA chuỗi kép, bao gồm nhiều type virus khác nhau và có khả năng lây nhiễm cho các cơ quan khác nhau, phổ biến nhất là hệ hô hấp và tiêu hoá. Tuỳ theo type virus gây bệnh, biểu hiện lâm sàng hầu hết là bệnh cảnh nhẹ như cảm lạnh, viêm phế quản, viêm kết mạc mắt và viêm dạ dày ruột.
Adenovirus type 41 là virus gây viêm dạ dày ruột ở trẻ em, với các triệu chứng như tiêu chảy, nôn mửa và sốt, thường kèm theo các triệu chứng hô hấp. Mặc dù trước đây vài trường hợp viêm gan do nhiễm adenovirus ở trẻ em bị suy giảm miễn dịch đã được báo cáo, nhưng adenovirus type 41 chưa từng được biết là nguyên nhân gây viêm gan nặng ở những trẻ khỏe mạnh như hàng loạt ca “viêm gan bí ẩn” trong thời gian gần đây” - bác sĩ Trung thông tin thêm.
Phụ huynh nên theo dõi tình hình, không nên quá hoang mang
Trước những lo lắng và băn khoăn của dư luận về bệnh “viêm gan bí ẩn”, TS.BS Đinh Thế Trung đã chia sẻ một số lưu ý để các bậc phụ huynh hiểu rõ hơn và an tâm chăm sóc con.
Vị bác sĩ phân tích: “Nguy cơ bệnh “viêm gan bí ẩn” xâm nhập vào Việt Nam là rất cao, tuy nhiên tần suất trẻ em mắc viêm gan ở nước ta gần đây không tăng bất thường và chưa ghi nhận trường hợp nào do adenovirus gây ra. Do đó, các bậc cha mẹ nên theo dõi tình hình bệnh và các thông tin từ bộ Y tế, không nên quá hoang mang, lo lắng.
Biểu hiện lâm sàng của viêm gan bí ẩn nhìn chung là giống với bệnh viêm gan virus cấp tính do virus viêm gan A, B, C, D và E (mệt mỏi, chán ăn, nôn ói, đau bụng trong vòng 3 - 10 ngày đầu tiên; sau đó vàng mắt vàng da, tiểu sậm màu có thể xuất hiện, khi vàng mắt vàng da xuất hiện thì bệnh nhân không sốt).
Đa số trẻ sẽ tự hồi phục hoàn toàn. Trước tình hình hiện tại, các bậc cha mẹ cần nắm rõ các triệu chứng và đưa con em đến cơ sở y tế chuyên khoa khám ngay khi có biểu hiện nghi ngờ, nhất là khi có vàng mắt vàng da, tiểu sậm màu xuất hiện”.
“Adenovirus được lây truyền từ người bệnh sang người khác qua đường tiêu hóa (phân của người bệnh có chứa virus), đường hô hấp (chất tiết đường hô hấp khi người bệnh ho hay hắt hơi có chứa virus) và qua tiếp xúc trực tiếp (bắt tay) hoặc gián tiếp (tiếp xúc với bề mặt hay vật dụng nhiễm virus của một người bệnh, sau đó đưa lên mắt mũi miệng mà không sát khuẩn tay).
Biện pháp phòng bệnh cho trẻ bao gồm đeo khẩu trang, vệ sinh hô hấp, rửa tay thường xuyên với xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn (nhất là trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, trước khi chạm vào mắt mũi miệng của mình) và ăn chín uống chín. Trẻ nên tránh tiếp xúc với người đang mắc bệnh” - TS.BS Đinh Thế Trung nhấn mạnh.
Trước diễn biến gia tăng của các trường hợp trẻ mắc bệnh viêm gan cấp tính “bí ẩn”, chiều ngày 8/5, bộ Y tế cho biết, đã tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra giám sát, đề nghị các đơn vị theo dõi chặt chẽ, tổng hợp tình hình, phân tích dịch tễ bệnh viêm gan cấp tính không rõ nguyên nhân trên thế giới.
Bên cạnh đó, phối hợp với các địa phương phân tích các trường hợp nghi ngờ viêm gan cấp tính không rõ nguyên nhân và báo cáo ngay những trường hợp bất thường, đồng thời đánh giá nguy cơ, đề xuất các biện pháp phòng chống tại Việt Nam.
