Bài tập điền từ vào chỗ trống để hoàn thành câu có nghĩa, là dạng bài tập cơ bản và quen thuộc đối với học sinh ở bậc tiểu học. Nó sẽ rất đơn giản đối với những đứa trẻ có nền tảng kiến thức tiếng Việt tốt, nhưng sẽ là thử thách đối với những bé học sinh gặp hạn chế về lượng từ vựng. Từ đó, dẫn đến nhiều tình huống giáo viên và phụ huynh liên tục bất ngờ trước khả năng sáng tạo, trí tưởng tượng của trẻ trong quá trình thực hiện bài tập tiếng Việt. Điển hình như một học sinh tiểu học dưới đây trổ tài điền từ còn thiếu để hoàn thành câu có nghĩa đúng, nhưng lại đưa ra đáp án “bá đạo” khiến cô giáo không ngờ.
Cụ thể khi nhận được đề bài yêu cầu điền vào chỗ trống với phần sau bị bỏ ngỏ, và phần đầu ghi rõ: "Con cái cần phải biết ơn...”, nhóc tỳ tiểu học đã nhanh trí điền vỏn vẹn 2 chữ “con đực” nhưng khiến ai đọc được cũng cười bể bụng. Nhiều người không ngờ bé học sinh lại suy nghĩ ra được câu trả lời mang tính giải trí, có phần hóm hỉnh như thế.
Trong trường hợp này, chắc hẳn nhóc tỳ chỉ nghĩ gì nói đó chứ không nghĩ sâu xa, có lẽ đơn giản vì thấy vế đầu đã có "con cái" (giới tính nữ) nên bé học sinh này mới điền vế sau là "con đực" (giới tính nam) để cho câu văn được đồng đều, cân xứng. Tuy nhiên, câu trả lời mà nhóc tỳ đưa ra là sai và đáp án hoàn chỉnh, phù hợp nhất phải là: "Con cái cần phải biết ơn bố mẹ".
Dân tình sau khi đọc được bài làm của bé học sinh đã để lại nhiều bình luận hài hước, có người còn trêu rằng khi cô giáo nhận được bài làm của học sinh có lẽ cũng sẽ có biểu cảm đầu tiên là đứng hình, hoang mang và một chút lo lắng vì sợ bé chưa hiểu đề bài. Nhưng may mắn là nhóc tỳ chỉ mắc lỗi ở câu đầu tiên, còn câu thứ 2 và 3 đứa trẻ vẫn hoàn thành xuất sắc.
Trên thực tế, dạng bài tập điền từ vào chỗ trống để hoàn thành câu đối với nhiều học sinh là không dễ. Đặc biệt là những trẻ chưa có sự hoàn thiện trong suy nghĩ, và sở hữu vốn từ vựng ít ỏi. Nếu không rèn luyện và trau dồi nhiều hơn, các bé sẽ gặp khó khăn dẫn đến kết quả học tập, thi cử không cao.
Chính vì như thế mà đối với các dạng bài tập điền từ, để giúp con học tốt thì bố mẹ có thể rèn luyện cho trẻ bằng những cách sau:
Thứ nhất, bố mẹ cần rèn luyện kỹ năng đọc và hiểu nghĩa từ cho trẻ. Điều này rất quan trọng vì để hoàn thành tốt bài tập điền từ, trẻ phải hiểu được ý nghĩa của từng từ và câu. Bố mẹ có thể đọc cùng con, thảo luận về nghĩa của các từ vựng trong bài, đồng thời yêu cầu con giải thích lý do lựa chọn một từ cụ thể nào đó, trẻ sẽ nắm vững kiến thức từ vựng và ứng dụng chúng hiệu quả hơn trong bài tập.
Thứ hai, bố mẹ cần hướng dẫn trẻ về các quy tắc chính tả khi viết. Các bài tập điền từ thường yêu cầu trẻ vận dụng kiến thức về kết hợp nguyên âm, phụ âm, cách viết đúng các vần, âm tiết. Vì vậy, bố mẹ cần giải thích rõ ràng các quy tắc này và hướng dẫn trẻ nhận biết, phân biệt chúng trong quá trình làm bài.
Thứ ba, bố mẹ cần rèn luyện kỹ năng suy luận, đoán từ cho trẻ. Trong nhiều bài tập điền từ, trẻ phải dựa vào ngữ cảnh, logic của câu để phán đoán từ phù hợp. Bố mẹ có thể khuyến khích trẻ suy nghĩ, phân tích câu, từ ngữ để đưa ra lựa chọn thích hợp. Điều này giúp trẻ phát triển tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề.
Thứ tư, bố mẹ cần tạo môi trường luyện tập tích cực cho trẻ. Việc chuẩn bị nhiều bài tập điền từ khác nhau, tạo không khí vui vẻ và khuyến khích con tích cực thực hiện sẽ giúp trẻ dần nắm vững kiến thức và kỹ năng cần thiết.
Cuối cùng, bố mẹ cần thường xuyên kiểm tra, nhận xét và giải thích cho trẻ. Việc chỉ ra những chỗ sai và giải thích lý do, đồng thời hướng dẫn con cách tự kiểm tra, chữa bài sẽ giúp trẻ rút ra được những bài học quý giá, từ đó hoàn thiện kỹ năng làm bài tập điền từ ngày càng tốt hơn.
Với việc kết hợp các giải pháp trên, bố mẹ sẽ góp phần rất lớn vào việc nâng cao khả năng hoàn thành các bài tập điền từ của trẻ.
Bên cạnh đó, để trẻ nâng cao vốn từ vựng tiếng Việt, có một số biện pháp sau đây mà cha mẹ có thể áp dụng:
- Đọc truyện, sách, báo hàng ngày: Cùng trẻ đọc, gợi ý trẻ đoán nghĩa từ ngữ mới. Giải thích ý nghĩa các từ mới, cách sử dụng chúng trong câu.
- Tương tác thường xuyên bằng tiếng Việt: Nói chuyện, hỏi đáp, thảo luận với trẻ bằng tiếng Việt. Khuyến khích trẻ phát âm đúng, sử dụng từ ngữ phù hợp.
- Chơi trò chơi từ vựng: Trò chơi liên quan đến nhận biết, phân loại, tìm kiếm từ ngữ. Tăng cường sự tò mò và hứng thú của trẻ với ngôn ngữ.
- Dạy từ vựng theo chủ đề: Chia nhóm từ theo lĩnh vực, hoạt động quen thuộc với trẻ. Giúp trẻ liên kết và ghi nhớ các từ có cùng chủ đề.
- Khuyến khích trẻ sáng tạo câu, đoạn văn: Trao đổi, thảo luận về những gì trẻ viết. Giúp trẻ sửa lỗi, tìm từ ngữ diễn đạt phù hợp hơn.
