Loại cây mọc dại ở Việt Nam, bên Nhật quý như “thần dược”, giá "chát"

Ở Việt Nam, quả tầm bóp còn được gọi là quả lồng đèn, lù đù, thù lù hay đồm độp…, biết được công dụng của nó ai cũng bất ngờ. 

Lợi ích quả tầm bóp, không phải ai cũng biết

Tầm bóp là loại cây mọc dại ở các vùng quê của Việt Nam. Tuy nhiên rất ít người biết được công dụng thật của nó. Một số địa phương nhận thấy giá trị của loại cây này nên trồng tầm bóp lấy rau ăn hàng ngày hoặc làm thuốc chữa bệnh. Đặc biệt, tất cả các bộ phận của cây đều có thể dùng được, bao gồm rễ, thân, lá, quả. 

Đời sống - Loại cây mọc dại ở Việt Nam, bên Nhật quý như “thần dược”, giá 'chát'

Nhiều nước trên thế giới ăn quả tầm bóp. Ảnh minh họa.

Làm thảo dược trong y học cổ truyền

Trong y học cổ truyền sử dụng tầm bóp làm các bài thuốc chữa ho nhiều đàm, tiểu đường, mụn nhọt ở vú.

Cây tầm bóp vị đắng, quả tầm bóp có tính bình, vị chua nhẹ. Loại quả mọng màu vàng, hình tròn, bề mặt nhẵn. Khi còn nhỏ, quả thường có màu xanh nhưng lúc chín thì chuyển sang màu đỏ hoặc cam. Bên ngoài quả có một lớp đài bao trùm bên ngoài giống như cái túi bảo vệ, khi bóp vỡ có tiếng kêu lốp bốp. Trong mỗi quả đều chứa nhiều hạt nhỏ li ti, hình thận.

Tất cả các bộ phận của cây đều có thể dùng được, bao gồm rễ, thân, lá, quả. Quả tầm bóp có tính bình, vị chua nhẹ.

Giàu chất dinh dưỡng

Quả của cây tầm bóp có thành phần chính là chất xơ, chất béo, protein, đường, Vitamin C, các khoáng chất (lưu huỳnh, sắt, kẽm, magie, canxi, photpho, clo, natri,..). Trong thân cây chứa các Physalin A-D, Physagulin A-G, các alkaloid. Tầm bóp vị đắng, mát, quả chua nhẹ, có thể dùng để làm rau ăn. Trong đông y, các bộ phận của tầm bóp như thân, quả, lá, rễ đều có thể dùng làm thuốc. Cây tầm bóp có thể dùng tươi hoặc phơi khô đều được, theo Bệnh viện Đa khoa Medlatec.

Hỗ trợ điều trị bệnh Scorbut

Quả tầm bóp giàu vitamin C ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh Scorbut. Căn bệnh này có biểu hiện chính là chảy máu chân răng, xuất huyết dưới da hoặc lâu lành tổn thương do cơ thể thiếu hụt vitamin C.

Giá cao ở nước ngoài

Đời sống - Loại cây mọc dại ở Việt Nam, bên Nhật quý như “thần dược”, giá 'chát' (Hình 2).

Quả tầm bóp được bày bán trong siêu thị Nhật.

Tại vùng quê ở Việt Nam, loại cây này mọc dại nhiều ven đường hoặc các bờ ruộng. Tầm bóp ở Việt Nam được xem như loại cây dại, ít được bày bán.

Thông tin trên báo Dân Trí, tại Nhật Bản, quả tầm bóp được đóng khay bán trong các siêu thị, cửa hàng với giá vào khoảng 700 nghìn đồng/kg. Tầm bóp được người Nhật mua về làm thuốc hoặc dành cho những người ăn kiêng. Theo đó, quả tầm bóp vị chua, tính bình tác dụng thanh nhiệt, tiêu đờm... vì thế đây còn được dùng như một vị thuốc Nam.

Những lưu ý khi sử dụng cây tầm bóp để bảo vệ sức khỏe

Đời sống - Loại cây mọc dại ở Việt Nam, bên Nhật quý như “thần dược”, giá 'chát' (Hình 3).

Quả tầm bóp khi chín có màu vàng cam.

- Không nên sử dụng tầm bóp cho những người cơ địa dị ứng với loại cây này hoặc dị ứng thảo mộc nói chung.

- Nếu sử dụng thuốc từ tầm bóp, nếu có những biểu hiện như buồn nôn, khó thở, tức ngực, nổi mẩn ngứa... cần dừng lại ngay.

- Tuyệt đối không dùng cây tầm bóp cho người đang cho con bú, phụ nữ có thai.

- Điều đáng chú ý là phải hết sức thận trọng khi dùng tầm bóp kết hợp với điều trị bệnh bằng tây y.

Trúc Chi (t/h)