NSND Trà Giang tên đầy đủ là Nguyễn Thị Trà Giang, sinh năm 1942 tại Quảng Ngãi. Năm 1955, bà theo gia đình tập kết ra Bắc. Được thừa hưởng năng khiếu từ người cha của mình (NSƯT Nguyễn Văn Khánh, Trưởng đoàn Văn công Liên khu V) nên ngay từ bé, Trà Giang đã rất thích âm nhạc, thích múa, hát. Và cũng không ai khác mà chính cha của bà đã là người đầu tiên "đọc" ra được năng khiếu diễn xuất của cô con gái nhỏ. Ông đã chụp các bức ảnh chân dung cho bà để khuyến khích bà gửi đơn đăng ký dự thi tuyển sinh lớp diễn viên điện ảnh.
"Không biết nhờ tài chụp ảnh của ba hay nhờ tôi "ăn ảnh" - NSND Trà Giang chia sẻ - nên tôi có tên được chọn học ở Trường Điện ảnh Việt Nam khóa đầu tiên cùng với các lớp anh chị như: Kim Chi, Minh Đức, Thụy Vân...Bộ phim đầu tiên bà tham gia là phim Một ngày đầu thu năm 1962 (đạo diễn Huy Vân) và bộ phim cuối cùng là Dòng sông hoa trắng năm 1989 (đạo diễn Trần Phương).
Nữ nghệ sĩ cũng tham gia nhiều bộ phim nổi tiếng và đoạt nhiều giải thưởng trong nước và quốc tế như: Chị Tư Hậu (huy chương bạc Liên hoan Phim Quốc tế Moskva năm 1963), Vĩ tuyến 17 ngày và đêm (vai Dịu, đoạt giải diễn viên nữ xuất sắc nhất tại Liên hoan Phim Quốc tế Moskva năm 1973).
NSND Trà Giang khi được hỏi về những kỷ niệm trong thời kỳ đóng phim "Chị Tư Hậu" đã cho biết, đạo diễn quả thật là rất bạo khi quyết định chọn Trà Giang. Bởi lẽ, với một vai diễn khốc liệt như chị Tư Hậu đòi hỏi phải là một phụ nữ rất bản lĩnh, chưa kể yêu cầu đầu tiên lại phải là người miền Nam mới có khả năng lột tả được hết cái "chất Nam bộ" của nhân vật này. Trà Giang lại là người miền Trung, theo gia đình ra Bắc tập kết đã lâu nên gần như ai cũng nghĩ bà là người Bắc.
Năm 1967, ở tuổi 25, Trà Giang kết hôn cùng cố giáo sư âm nhạc Nguyễn Bích Ngọc. Ông vốn là thành viên trong đoàn văn công của bố Trà Giang.
Bà chia sẻ: "Hồi ấy, tôi 25 tuổi, anh Ngọc 27 tuổi. Sau này, tôi đã cảm nhận một cách sâu sắc rằng, tôi đã gặp may khi lấy được anh ấy. Khi chồng tôi còn sống, tôi đã nói điều này với anh bởi tấm lòng, sự hiểu biết và sự hy sinh mà anh ấy dành cho mình. Yêu và lấy nghệ sĩ, anh ấy phải đối diện với nhiều điều ra tiếng vào, kể cả những đồn đại trong giới nghệ sĩ. Nhiều người hỏi anh có ghen không? Ai mà không ghen nhưng đã xác định vợ là nghệ sĩ rồi mà. Tôi đã được gặp một người chồng bao dung, đức độ và thương vợ hết lòng."
Vợ chồng nghệ sĩ Trà Giang - Bích Ngọc sinh được duy nhất một người con gái là Bích Trà. Theo lời kể của NSND Trà Giang thì Bích Trà đã theo nghiệp đàn của bố và đi du học từ rất sớm, sự nghiệp gặt hái được nhiều quả ngọt. Tuy nhiên, ông xã Bích Ngọc đã không được chứng kiến thành quả của con gái sau 26 năm xa Tổ quốc và lập nghiệp nơi đất khách, không tận hưởng được hạnh phúc mà ông vẫn luôn mơ về con gái mình.
Sau khi chồng qua đời, nghệ sĩ chuyên tâm cho hội họa. Trong hơn 20 năm miệt mài vẽ, Trà Giang đã có ba triển lãm cá nhân và nhiều triển lãm chung tại TP.HCM. Bà tâm sự rằng hội họa lấp đầy sự hụt hẫng, trống trải khi bà đối diện với hoàn cảnh góa chồng, con gái duy nhất lại sinh sống ở nước ngoài.
Vẽ tranh cũng là cách NSND Trà Giang "đi" lại dọc chiều dài đất nước, những nơi mà bà đã dừng chân để hóa thân vào vai diễn của mình... Những bức tranh cũng là chính cuộc đời bà, ở vào lứa tuổi nào, thời điểm nào cũng nhẹ nhàng, duyên dáng và điềm tĩnh. Bà khiến chúng ta trân trọng về những thành quả nghệ thuật đầy dấu ấn của một thời vang bóng...
"Từ khi vẽ tranh, tôi không thấy cuộc sống của mình buồn nữa. Những năm đầu, tôi làm việc bên giá vẽ cả ngày. Nhiều năm nay, do tuổi tác, tay tôi yếu đi nhiều nên hạn chế vẽ hơn. Tôi vẫn tham gia những sự kiện văn nghệ nếu thấy sự xuất hiện của mình là cần thiết. Ngoài ra, tôi hoạt động trong Hội bảo trợ trẻ em tàn tật TP.HCM. Tôi thường trích một phần tiền bán tranh hoặc tặng tranh của mình cho hội bán lấy tiền để lo cho các cháu" - NSND Trà Giang chia sẻ.
Nhiều năm qua, “Chị Tư Hậu” Trà Giang sống một mình trong căn hộ chung cư trên đường Phạm Ngọc Thạch, quận 3, TP.HCM. Căn hộ không quá lớn nhưng có đủ không gian cho bà sinh hoạt và vẽ tranh. Thỉnh thoảng, nghệ sĩ piano Bích Trà - con gái duy nhất của bà lại về thăm mẹ, ở chơi với mẹ được mấy hôm rồi lại đi.
Ở tuổi gần 80, nữ nghệ sĩ tâm sự, mặc dù cả một thời tuổi trẻ đã “cháy” hết mình cho những vai diễn nhưng nhiều năm qua bà vẫn luôn thấy nhớ nghề. Nhiều lúc bà cũng muốn nhận lời tham gia phim ảnh nhưng vì đã có tuổi nên đành gác lại.
