Thời gian gần đây, liên tiếp các vụ việc trẻ trong độ tuổi vị thành niên trở thành "miếng mồi" cho những kẻ lừa đảo trên không gian mạng. Điều này để lại hệ lụy, nhẹ thì mất tài sản, nguy hiểm hơn nữa là việc trẻ bị bắt cóc, tống tiền, thậm chí là tính mạng cũng "ngàn cân treo sợi tóc".
Một vụ lừa đảo đáng tiếc xảy ra tại Trung Quốc mới đây khiến nhiều bậc phụ huynh không khỏi lo lắng. Nạn nhân là Trịnh Tuyết (tên nhân vật đã thay đổi), 13 tuổi, học sinh trung học cơ sở.
Theo chia sẻ trên Sohu, khi ở nhà xem video ngắn trên điện thoại của mẹ, Tuyết được một tài khoản lạ kết bạn. Người này mời em tham gia “nhóm phúc lợi người hâm mộ” của một nhóm nhạc nổi tiếng, nói rằng tham gia nhóm có thể nhận được quà tặng và vật phẩm lưu niệm của thần tượng.
Sau khi Tuyết đồng ý tham gia, trong nhóm bất ngờ xuất hiện một người tự xưng là cảnh sát cấp cao. Người này tuyên bố rằng có người trong nhóm đã tiết lộ thông tin cá nhân của nghệ sĩ, hành vi bị nghi là phạm pháp. Tất cả thành viên phải phối hợp điều tra, nếu không sẽ bị “giam giữ” và “lưu tiền án”, thậm chí cha mẹ cũng có thể bị liên lụy.
Lo sợ, cô bé lập tức làm theo hướng dẫn của “cảnh sát”.
Ảnh minh họa
Đầu tiên, đối tượng yêu cầu Tuyết nói dối để cha mẹ rời khỏi nhà, sau đó cung cấp số tài khoản và mật khẩu ngân hàng của mẹ để “kiểm tra” tính minh bạch tài chính.
Tin tưởng đây là việc cần làm để chứng minh trong sạch, Tuyết nghe lời và gửi thông tin.
Chỉ trong chưa đầy một giờ, hơn 60.000 nhân dân tệ (khoảng hơn 200 triệu đồng) trong các tài khoản ngân hàng của mẹ em đã bị rút sạch qua 16 giao dịch. Tiền được dùng để mua một chiếc điện thoại gần 8.000 tệ (gần 30 triệu đồng) và nhiều đơn hàng chuyển đến tài khoản giao đồ ăn.
Để khiến nạn nhân tin tưởng, kẻ lừa đảo còn gửi cho Tuyết “biên lai báo cáo của cảnh sát” và ảnh “bắt giữ nghi phạm”. Sau khi hoàn tất, hắn yêu cầu cô bé xóa toàn bộ tin nhắn trò chuyện để “bảo mật thông tin điều tra”.
Đêm hôm đó, mẹ của Tuyết tình cờ thấy các tin nhắn giao dịch chưa kịp xóa, liền kiểm tra tài khoản và phát hiện số tiền lớn đã biến mất.
Gia đình lập tức trình báo công an. Cơ quan chức năng sau đó xác nhận đây là vụ lừa đảo mạng tinh vi nhắm vào trẻ vị thành niên, hiện đang được điều tra làm rõ.
Ảnh minh họa
Những năm gần đây, các vụ lừa đảo nhắm vào học sinh xảy ra ngày càng nhiều. Tháng 8 năm ngoái, một bé gái 13 tuổi khác cũng bị kẻ giả danh “cảnh sát mạng” trong nhóm người hâm mộ lừa hơn 350.000 nhân dân tệ.
Ngoài ra, nhiều kẻ gian còn giả danh cơ quan chức năng trong các trò chơi trực tuyến, đe dọa rằng trẻ “vi phạm quy định” hoặc “sẽ bị thông báo cho phụ huynh nếu không nộp phạt”, khiến các em hoảng sợ và tự nguyện chuyển tiền.
Cơ quan công an nước này khuyến cáo phụ huynh và học sinh cần đặc biệt cảnh giác với những nhóm chat, nhóm fan online:
- Không chia sẻ thông tin cá nhân như họ tên, địa chỉ, trường học, tài khoản mạng xã hội hay thông tin ngân hàng cho bất kỳ ai trên mạng.
- Tuyệt đối không tin người tự xưng là công an, viện kiểm sát, ngân hàng yêu cầu cung cấp thông tin hoặc chuyển tiền qua mạng. Cơ quan chức năng không bao giờ làm việc qua ứng dụng chat.
- Phụ huynh cần quản lý thiết bị của con: không để trẻ tự do sử dụng điện thoại có liên kết ngân hàng, ví điện tử hay mã OTP.
- Thường xuyên đổi mật khẩu, kiểm tra lịch sử giao dịch, tránh để con ghi nhớ hoặc chia sẻ thông tin tài khoản.
- Dạy con nhận biết dấu hiệu lừa đảo, chẳng hạn như lời đe dọa, yêu cầu giữ bí mật, hoặc hứa hẹn phần thưởng hấp dẫn.
- Khi phát hiện giao dịch bất thường hoặc nghi ngờ lừa đảo, phải gọi ngay cho ngân hàng và trình báo công an để phong tỏa tài khoản kịp thời.
- Các nhà trường cũng nên lồng ghép kỹ năng an toàn mạng vào giờ sinh hoạt lớp hoặc hoạt động ngoại khóa, giúp học sinh biết cách tự bảo vệ mình.
Bài học cho phụ huynh
Trẻ vị thành niên thường tò mò, muốn được công nhận và dễ tin vào những lời dụ dỗ “ngọt ngào” trên mạng. Vì vậy, cha mẹ chính là tấm lá chắn đầu tiên giúp con phòng tránh rủi ro. Dưới đây là một số kinh nghiệm quan trọng:
- Dành thời gian trò chuyện với con mỗi ngày, không chỉ hỏi chuyện học tập mà còn lắng nghe con nói về bạn bè, nhóm chat hay thần tượng mà con theo dõi.
- Dạy con cách từ chối và báo cho người lớn khi nhận được tin nhắn lạ, lời mời nhóm, hoặc yêu cầu bí mật từ người không quen.
- Giáo dục con hiểu rõ về tiền bạc và giá trị của lao động, để con biết rằng “kiếm tiền dễ” trên mạng thường là chiêu lừa đảo.
- Thiết lập quy định sử dụng điện thoại, mạng xã hội rõ ràng: ví dụ, chỉ dùng vào khung giờ nhất định, không tự ý tải ứng dụng lạ, không kết bạn với người không quen biết.
- Và quan trọng nhất: đừng giao phó hoàn toàn thế giới mạng cho con một mình. Trẻ cần sự đồng hành, định hướng và giám sát nhẹ nhàng nhưng nhất quán từ cha mẹ.
- Chỉ cần một phút sơ hở, hậu quả có thể là cả gia đình phải gánh chịu. Sự quan tâm và cảnh giác của cha mẹ chính là “mật khẩu an toàn” mạnh nhất bảo vệ con trước vô vàn cạm bẫy trên mạng.
