Những đứa trẻ có trí thông minh vượt trội thường không chỉ nổi bật ở khả năng học hỏi nhanh hay ghi nhớ tốt, mà còn thể hiện ở cách chúng nhìn nhận và giải quyết vấn đề. Khi đối mặt với tình huống khó khăn, thay vì phản ứng cảm tính hay làm theo hướng dẫn sẵn có, các em thường biết quan sát, phân tích và tự tìm ra hướng xử lý riêng - đôi khi rất khác với người lớn nhưng lại mang đến hiệu quả bất ngờ.
Giống như câu chuyện của cô bé học sinh tiểu học trong một đoạn clip đang được mọi người chú ý trên mạng xã hội.
Theo đó, đoạn video quay lại quang cảnh tại một lớp tiểu học của học sinh nước ngoài. Trong đó, cô giáo đã đưa ra một thử thách cho cả lớp: Cô bỏ một quả quýt nhỏ vào trong một chiếc cốc sau đó đổ đầy nước vào cốc đó. Cô giáo đã đố em học sinh nào có thể chỉ dùng tay mà lấy được quả quýt ra và không làm nước tràn ra khỏi miệng cốc.
Lần lượt học sinh xếp hàng thực hiện thử thách. Rất nhiều em học sinh đã cố gắng cho tay vào để lấy quả quýt ra ngoài nhưng đều thất bại vì khi bàn tay của các em vừa cho vào, phần nước đã lập tức dâng cao và tràn ra khỏi miệng cốc.
Các em học sinh lần lượt lên tham gia thử thách nhưng đều thất bại.
Dù càng về sau, mực nước có giảm đi chút do phần nước đã bị các em học sinh trước đó làm đổ nhưng không ai lấy được quả quýt ra ngoài.
Song phần cuối của đoạn clip xuất hiện một em học sinh nữ đã có cách xử lý thể hiện sự thông minh xuất sắc. Theo đó, em học sinh này không hề cho trực tiếp bàn tay vào thẳng cốc nước để nhanh chóng lấy quả quýt ra như những người bạn của mình trước đó mà em cẩn thận, chỉ dùng 1 ngón tay để khuấy cốc nước tạo thành những vòng xoáy tròn trong cốc.
Chính nhờ lực xoáy này mà quả quýt dần chuyển động trong cốc và tự đi lên gần phía trên miệng cốc. Chỉ trong vòng vài giây thực hiện thao tác khuấy nước bằng 1 ngón tay, em học sinh nữ đã thành công lấy được quả quýt đi ra ngoài mà bao bạn học phải bó tay.
Cô bé đã dùng 1 ngón tay và khuấy mạnh vào cốc nước.
Quả quýt từ từ nổi lên trên.
Và cô bé thành công lấy được quả quýt ra khỏi cốc nước mà nước không bị tràn ra ngoài.
Cách làm của em học sinh nhận được sự khen ngợi của mọi người.
- Chắc bé đã từng thấy ai làm như vậy rồi. Học hỏi và áp dụng là một kỹ năng, không phải cứ nghĩ ra là thiên tài đâu.
- Cô bé đã làm theo cách mà tôi không ngờ tới thật. Quả thật, người lớn đôi khi còn phải bó tay, trẻ nhỏ thông minh quá.
- Cô bé vừa xinh lại vừa thông minh. Đúng là con gái lúc nào cũng nổi bật hơn mà.
- Tôi còn chưa nghĩ ra cho đến khi xem hết video.
- Chỉ số IQ thật đỉnh, mình không ngờ luôn.
- Thật ra mọi người cứ nói là mấy bạn trước đã làm nước tràn ra trước rồi, đúng, nhưng mọi người có chắc rằng bản thân mình nghĩ ra được cách làm như bé ấy chưa? Hãy học cách công nhận người khác đi nào!
Theo các chuyên gia tâm lý học, trẻ thông minh không chỉ thể hiện qua kết quả học tập mà còn ở khả năng “tư duy linh hoạt” – tức là biết nhìn vấn đề dưới nhiều góc độ khác nhau và không ngại thử nghiệm cách làm mới. Giống như cô bé trong đoạn video, thay vì làm theo cách quen thuộc mà tất cả đều thất bại, em đã dừng lại quan sát và tìm một hướng tiếp cận khác.
Đây là biểu hiện rõ ràng của tư duy phản biện và sáng tạo – hai yếu tố quan trọng giúp trẻ phát triển trí tuệ vượt trội. Khi được khuyến khích đặt câu hỏi và tìm lời giải theo cách riêng, trẻ sẽ học được kỹ năng tự khám phá, thay vì chỉ học thuộc lòng hay làm theo chỉ dẫn.
Điều đáng nói là khả năng sáng tạo như vậy không tự nhiên mà có, mà được nuôi dưỡng qua môi trường giáo dục và cách cha mẹ định hướng. Nếu cha mẹ luôn cho phép con được sai, được thử, và không vội vàng phán xét, trẻ sẽ hình thành sự tự tin để tiếp tục tìm tòi. Khi trẻ làm đổ nước, vẽ sai nét hay tháo tung món đồ chơi, đó không phải là “nghịch ngợm” mà là một phần trong quá trình tư duy.
Càng được khích lệ, trẻ càng có cơ hội phát triển não bộ theo hướng linh hoạt hơn, biết tự phân tích nguyên nhân – kết quả, từ đó xử lý vấn đề một cách sáng tạo và hiệu quả hơn.
Ảnh minh họa
Nhiều nghiên cứu khoa học cũng chỉ ra rằng, trẻ có chỉ số IQ cao thường có vùng não xử lý thông tin nhanh và khả năng kết nối giữa các vùng não mạnh hơn trung bình. Tuy nhiên, trí thông minh không chỉ đến từ gen di truyền mà còn được rèn luyện qua trải nghiệm.
Những thử thách nhỏ trong cuộc sống, như bài toán “lấy quả quýt ra khỏi cốc nước” trong lớp học, chính là cơ hội giúp trẻ luyện tập khả năng tư duy độc lập và sáng tạo. Khi người lớn biết tạo điều kiện cho trẻ tự khám phá thay vì can thiệp quá sớm, đó là lúc trí tuệ của trẻ được bộc lộ và phát triển mạnh mẽ nhất.
Cách nuôi dạy của cha mẹ đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc hình thành và phát triển trí thông minh của trẻ. Những đứa trẻ được lớn lên trong môi trường có nhiều trải nghiệm phong phú, được cha mẹ khuyến khích đặt câu hỏi và tự do bày tỏ ý kiến thường có khả năng tư duy độc lập và sáng tạo hơn. Thay vì luôn chỉ dạy con phải làm thế nào, cha mẹ thông minh thường chọn cách gợi mở, giúp con tự tìm ra câu trả lời bằng quan sát và thử nghiệm.
Bên cạnh đó, việc cha mẹ dành thời gian trò chuyện, đọc sách cùng con, cùng con khám phá thế giới xung quanh cũng là cách hiệu quả để kích thích não bộ và nuôi dưỡng sự tò mò tự nhiên – nền tảng quan trọng nhất của trí tuệ.
