Cụ thể, theo Điều 93 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc có thể nhận lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội theo một trong 03 hình thức dưới đây:
- Thông qua tài khoản của người thụ hưởng mở tại ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được thành lập và hoạt động tại Việt Nam.
- Trực tiếp từ cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc tổ chức dịch vụ được cơ quan bảo hiểm xã hội ủy quyền.
- Thông qua người sử dụng lao động.
Bên cạnh đó, theo Điều 114 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, người lao động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có thể nhận lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội tự nguyện theo một trong 02 hình thức sau:
- Thông qua tài khoản của người thụ hưởng mở tại ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được thành lập và hoạt động tại Việt Nam.
- Trực tiếp từ cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc tổ chức dịch vụ được cơ quan bảo hiểm xã hội ủy quyền.
Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 cũng quy định thay đổi hình thức nhận, nơi nhận lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng. Theo đó, người đang hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng có nguyện vọng thay đổi hình thức nhận hoặc thay đổi nơi nhận do chuyển nơi cư trú trong nước thì có văn bản gửi cơ quan bảo hiểm xã hội nơi đang chi trả lương hưu.
Trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản có nguyện vọng thay đổi hình thức nhận hoặc thay đổi nơi nhận lương hưu, cơ quan bảo hiểm xã hội có trách nhiệm giải quyết. Trường hợp cơ quan bảo hiểm xã hội không giải quyết thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Hiện nay, người hưu trí nhận lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội theo 3 hình thức được quy định tại Điều 18 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, gồm có: trực tiếp từ cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc tổ chức dịch vụ được cơ quan bảo hiểm xã hội ủy quyền; thông qua tài khoản tiền gửi của người lao động mở tại ngân hàng; thông qua người sử dụng lao động.
Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội, Bộ LĐTB&XH Trần Hải Nam cho biết: thực hiện chủ trương của Chính phủ về việc giảm bớt khâu trung gian, đơn giản hóa quy trình, thủ tục hành chính, từ ngày 1/9/2024 sẽ chi trả lương hưu, bảo hiểm xã hội hàng tháng qua tài khoản cá nhân cho người hưởng.
Việc này cũng nhằm đáp ứng việc chi trả các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và quản lý người thụ hưởng theo xu hướng chuyển đổi số.
Đối với hình thức chi trả lương hưu trực tiếp từ cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc tổ chức dịch vụ được cơ quan bảo hiểm xã hội ủy quyền chỉ nên thực hiện ở vùng sâu vùng xa.
