PGS.TS Bùi Thị An vừa được hội liên hiệp Phụ nữ thành phố Hà Nội biểu dương là 1 trong 10 Phụ nữ Thủ đô tiêu biểu 2021 vào ngày 19/10/2021.
Bà Bùi Thị An (SN 1943), Đại biểu Quốc hội - Uỷ viên ủy ban Khoa học, công nghệ và môi trường của Quốc hội khoá XIII, PGS.TS. Viện trưởng viện Tài nguyên môi trường và phát triển cộng đồng, một nữ nhà khoa học được nhiều người biết đến nhưng lại vô cùng giản dị trong đời sống. Đặc biệt, ở bà luôn có một nguồn năng lượng tích cực dồi dào lan tỏa một cách tự nhiên đến những người xung quanh.
Nhân ngày 20/10, PV đã có cuộc trò chuyện thú vị với bà về những câu chuyện đời thường, đằng sau những thành công và các chức danh mà bà vẫn được biết đến.
Sống tích cực, năng lượng sẽ tự nhiên đến
PV: Xin chào và xin gửi lời chúc tốt đẹp nhất đến bà nhân ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10. Là một người rất tâm huyết với công việc và luôn luôn bận rộn, ngày 20/10 của bà có gì đặc biệt?
Bà Bùi Thị An: Ngày nào với tôi cũng là 20/10, vì ngày nào cũng giống ngày nào với những công việc tôi yêu thích. Công việc thì cứ liên tục cuốn mình vào, nhưng nếu thực sự muốn nghỉ ngơi thì sẽ sắp xếp, không cứ gì phải là ngày 20/10.
Tôi luôn chủ động cuộc sống của mình, vẫn có thời gian đi chơi, đi thăm mọi người, thậm chí là ngắm cây hoa lá quanh nhà, nhưng công việc vẫn là chính vì có lẽ nó là cái nghiệp, đam mê khó mà dứt ra được.
Có lẽ vì điều này mà nhiều người bảo tôi tập thiền nhưng tôi không thể làm được. Một người sẽ rất khó để tĩnh tâm khi trong đầu lúc nào cũng còn việc này việc khác để bận tâm.
PV: Thời gian giãn cách xã hội vì dịch Covid-19 vừa qua, cuộc sống của bà có nhiều thay đổi không?
Bà Bùi Thị An: Dịch bệnh là điều không ai mong muốn, nhưng tôi đã suy nghĩ tích cực rằng, đó là khoảng thời gian thảnh thơi, thư giãn ngồi ngẫm nghĩ lại tất cả mọi việc. Thực lòng mà nói, cuộc sống của tôi không lúc nào ngồi yên. Nhưng bận rộn mãi thì cũng có lúc mình cần sống chậm lại.
Do giãn cách xã hội nên thời gian chính của tôi là ở nhà. Cường độ làm việc giảm hẳn, tuy nhiên tôi vẫn online giải quyết các công việc cần thiết. Thay đổi tư duy làm việc, chọn phương án hiệu quả nhất mà vẫn tuân thủ mọi quy định phòng chống dịch để làm được việc, tôi đã trải qua những ngày giãn cách một cách tích cực như thế.
Thời gian đầu cũng có những lo lắng tồn đọng công việc, nhưng khi thích nghi được thì thấy làm việc trong thời gian đặc biệt này cũng có cái hay riêng.
PV: Từ khi không còn làm Đại biểu Quốc hội nữa, bà có thấy mình được thảnh thơi hơn?
Bà Bùi Thị An: Thật ra, lúc nào tôi cũng có công việc vây quanh mình. Làm Đại biểu Quốc hội, bản thân tôi có thêm một phần trách nhiệm. Thế nhưng khi không còn làm nữa thì lại có những cách khác để vẫn đồng hành với người dân, vẫn là nơi họ gửi gắm tin yêu và chuyển tải những mong muốn của họ một cách tốt nhất theo phương pháp mà mình có thể làm, ví dụ như làm đề tài nghiên cứu, khảo sát thực tế, hoặc thông qua tiếng nói với báo chí chẳng hạn. Tôi nghĩ rằng, công việc của tôi vẫn gắn bó với nghiệp tư vấn phản biện để mang lại những điều tốt đẹp nhất, có ích nhất cho người dân, cho xã hội.
Với tôi, không chỉ là đam mê, là nghiệp mà công việc còn là niềm vui khi mang đến những điều có ích cho cộng đồng. Khi vẫn còn có người cần mình có nghĩa là mình vẫn là người có ích. Khi mình có thể lan tỏa năng lượng tích cực cho mọi người thì bản thân mình cũng thấy cuộc sống luôn vui vẻ và có ý nghĩa.
Thậm chí, tôi vẫn còn có thời gian dành cho gia đình, vẫn đi chợ, nấu cơm như những người phụ nữ khác. Phụ nữ làm khoa học không nhất thiết cứ phải gò mình vào khoa học. Nếu biết sắp xếp và cân bằng cuộc sống thì những điều thú vị sẽ đến ngay trong những điều giản dị nhất.
“Hương đồng gió nội trong tôi còn nguyên”
PV: Một nhà khoa học có thể nói là rất thành công ngoài xã hội như bà thì chuyện bếp núc sẽ thế nào?
Bà Bùi Thị An: Tôi lớn lên từ đồng quê chiêm trũng Vụ Bản (Nam Định), nên sở thích cũng rất quê mùa, giản dị. Tôi thích vào bếp tự nấu canh cua mồng tơi rau đay, thích ăn cà pháo, kho cá giếc với dưa chua, ăn rau muống luộc, khi nào có thời gian thì tự mua tép làm mắm…
Tôi thấy việc bếp núc của mình cũng đơn giản như với nhiều phụ nữ khác.
PV: Sinh thời, nhà thơ Nguyễn Bính từng đau đau với những đằm thắm xứ quê, hồn quê mà viết rằng: “Hôm qua em đi tỉnh về/ Hương đồng gió nội bay đi ít nhiều”. Nhiều năm rời xa quê hương, bà tự thấy những điều “hương đồng gió nội” trong con người mình thế nào?
Bà Bùi Thị An: Cái đó thì giống như là bản chất, nó thấm sâu vào tận trong tâm hồn của tôi, không thể bay đi đâu được. Mẹ nhà thơ Nguyễn Bính là cô ruột của bố tôi. Có lẽ vì thế mà tôi cũng cảm nhận được phần nào đó trong lời thơ mộc mạc, giản dị ấy. Dù tôi có đi đâu, làm gì thì vẫn cứ mãi giữ hồn quê.
Càng về già nỗi nhớ quê càng tăng lên, kỷ niệm cũ ùa về. Mỗi năm đều sắp xếp thời gian để về quê. Với tôi, được đứng trước mái hiên nhà cũ, ngắm cây khế, bờ ao… là những hạnh phúc khó diễn tả bằng lời.
PV: Dường như bà rất ít nhắc đến gia đình nhỏ của mình. Bà có thể bật mí về họ với độc giả của Phụ nữ và Pháp luật không?
Bà Bùi Thị An: Tôi đã có 2 cháu nội, một đứa năm thứ tư đại học, 1 cháu học lớp 9. Bản thân tôi không phải là người xuất sắc nhưng lại nhanh nhẹn, biết sắp xếp cuộc sống nên tất cả đều hài hòa.
Đôi khi say mê công việc, gia đình cũng có lúc chùng chình nhưng rồi tất cả lại qua đi. Không hiểu các chị khác như thế nào, nhưng tôi nghĩ trong quan hệ và cuộc sống gia đình, cách tốt nhất là chấp nhận nhau để hỗ trợ thôi.
Nguyên tắc sống của tôi là chấp nhận thực tiễn, có các giải pháp thích ứng hiệu quả để tiếp tục thực hiện những mong muốn và ước mơ của đời mình.
PV: Bất cứ ai khi tiếp xúc với bà đều thấy khả năng truyền cảm hứng và năng lượng tích cực cho mọi người. Khả năng đó đến từ đâu, thưa bà?
Bà Bùi Thị An: Tôi cũng không thể lý giải được. Tôi thì ở đâu cũng thế, sống thật, nghĩ gì nói đấy, không chau chuốt. Cuộc sống hòa đồng tích cực với mọi người một cách rất tự nhiên và không cần phải thể hiện.
Ở nhà mọi người còn thắc mắc không hiểu vì sao tôi ăn thì ít mà lấy đâu là nhiều năng lượng làm việc thế, rồi còn luôn vui vẻ và lạc quan. Tôi sống đơn giản, cứ thế từ bé đến giờ.
Tôi suy nghĩ rất đơn giản rằng mình cứ nói ra suy nghĩ của mình, chia sẻ những điều mình thu lượm được từ thực tiễn, nếu sai sẽ có người chỉnh. Nhưng cũng rất may là chưa bao giờ gặp sự cố gì đáng tiếc.
Tôi tự hào vì mình có những trải nghiệm thực tiễn, những điều thu nhận và đánh giá qua bộ lọc của bản thân là đúng với cái chung, thế nên khi nói ra thì đều được ủng hộ.
Quan trọng nhất là phải sống thật, nếu uốn éo thì không nhất quán được. Với tôi, cái tồn tại lâu dài nhất là sự trung thực. Cứ tự nhiên mà sống, mình thế nào thì cứ trung thực như thế, không cần phải make up để che giấu.
PV: Nhân ngày Phụ nữ Việt Nam, bà có cho rằng, ngày nay, phụ nữ đã thực sự được bình đẳng so với nam giới?
Bà Bùi Thị An: Bình đẳng giới đã có một bước tiến rất dài, nhưng bình đẳng thực sự thì còn cần phải phấn đấu nhiều. Tư tưởng phong kiến ngàn đời đã thấm sâu vào con người cứ cho rằng phụ nữ cần lùi lại, phụ nữ cần phải bếp núc, nâng khăn sửa túi… phải thế nọ, thế kia. Đó chính là quan điểm nặng nề của xã hội.
Tất nhiên, xã hội ngày nay đã cởi mở hơn. Nhiều phụ nữ đã vươn lên và khẳng định mình, thế nhưng tỉ lệ phụ nữ ở vị trí ra quyết định vẫn chưa nhiều. Cơ chế chính sách tốt nhưng muốn bình đẳng thực sự thì cần làm rất nhiều việc nữa.
PV: Bà định nghĩa thế nào là một người phụ nữ hạnh phúc?
Bà Bùi Thị An: Hạnh phúc là khái niệm khá rộng nhưng với tôi, đơn giản là mình được thực hiện những ước mơ, dự định của mình và có kết quả.
PV: Trân trọng cảm ơn bà!
