Cặp biến chủng Covid-19 mới lan cực nhanh ở nhiều quốc gia

Hãng dược Mỹ Pfizer và đối tác Đức BioNTech vừa công bố kết quả thử nghiệm khẩn cấp vắc-xin hai thành phần trên một trong những biến chủng phụ thoát miễn dịch.

Pfizer thử nghiệm vắc-xin mới

Theo dữ liệu vừa được công bố trực tuyến trên bioRxiv, mức độ kháng thể trung hòa chống lại BQ.1.1 được tạo ra sau mũi tiêm nhắc bằng vắc-xin hai thành phần Pfizer/BioNTech (bổ sung thành phần chống lại Omicron được thiết kế dựa trên BA.1) tăng gần 9 lần ở người từ 55 tuổi trở lên.

Theo Reuters, mức độ gia tăng kháng thể trung hòa này gần gấp đôi so với những người được tiêm tăng cường bằng vắc-xin loại cũ, chỉ gồm một thành phần duy nhất được thiết kế dựa trên chủng gốc.

Một số dữ liệu trước đây cho thấy vắc-xin loại cũ hầu như chỉ còn giữ được tính năng chống bệnh nặng, khả năng chống lây nhiễm đã suy yếu mạnh khi đối diện với các dòng Omicron mang nhiều đột biến thoát miễn dịch sau này.

Nghiên cứu mới dựa trên 80 tình nguyện viên, gồm 40 người tiêm nhắc vắc-xin cũ, 40 người tiêm loại hai thành phần.

BQ.1 và BQ.1.1 đang dần chiếm lĩnh các ca Covid-19 ở nhiều quốc gia và dự kiến là thủ phạm chính gây ra làn sóng mới vào mùa đông ở châu Âu.

Chúng chứa các đột biến thoát miễn dịch mạnh, trong đó BQ.1.1 là dòng con của BQ.1 và được cho là có khả năng thoát miễn dịch tốt hơn "mẹ". Khả năng vượt qua hàng rào miễn dịch có được từ vắc-xin và các lần "F0" trước đó của chúng cũng mạnh hơn BA.5.

Kết quả nghiên cứu được đưa ra gần như song song với báo cáo từ Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), cảnh báo cặp đôi BQ.1 và BQ.1.1 đã chiếm tới 49,7% trình tự gien SARS-CoV-2 được giải mã giám sát ở nước này trong tuần vừa qua.

Đây là mức tăng nhanh so với con số 39,5% trong tuần trước. BQ.1 và BQ.1.1 được cho là chỉ mới xuất hiện ở Mỹ cách đây 2 tháng. Trong đó, BQ.1.1 gây chú ý vì tuy xuất hiện sau nhưng đã chiếm tỉ lệ ngang ngửa với BQ.1. BQ.1.1 chiếm 24,2% , trong khi BQ.1 chiếm 25,5% các ca bệnh đang lưu hành tại Mỹ.

Sự kiện - Cặp biến chủng Covid-19 mới lan cực nhanh ở nhiều quốc gia

Mỹ vẫn là quốc gia có số ca mắc Covid-19 cao nhất thế giới với trên 99 triệu trường hợp. Ảnh: AP.

Mỹ vượt mốc 90 triệu ca mắc Covid-19, hơn 110 nước tăng đột biến số người nhiễm do dòng phụ BA.4 và BA.5. Trong khi đó, châu Âu dự đoán ​​biến thể BQ.1 và BQ.1.1 sẽ trở thành các biến chủng thống trị trong một tháng. Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh châu Âu cho biết, các biến thể SARS-CoV-2 này có khả năng làm gia tăng số ca mắc Covid-19 trong vài tuần đến vài tháng tới ở khu vực châu Âu.

Hai biến thể trên là "hậu duệ" của chủng phụ BA.5 của Omicron, dạng virus SARS-CoV-2 chiếm ưu thế ở Mỹ. Các cơ quan quản lý ở châu Âu và Mỹ gần đây đã cho phép tiêm mũi vắc-xin phòng Covid-19 tăng cường nhắm mục tiêu vào các biến thể của Omicron.

Giới chức châu Âu cho biết vẫn chưa có bằng chứng nào cho thấy, BQ.1 có liên quan đến sự tăng mức độ nghiêm trọng so với các biến thể Omicron đang lưu hành là BA.4 và BA.5, nhưng cảnh báo rằng nó có thể né tránh một số biện pháp bảo vệ miễn dịch, trích dẫn các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm ở châu Á.

"Các biến thể này (BQ.1 và BQ.1.1) hoàn toàn có thể dẫn đến một đợt gia tăng số ca bệnh rất nặng vào mùa đông này ở Mỹ vì điều này đã bắt đầu xảy ra ở châu Âu và Vương quốc Anh", ông Gregory Poland, một nhà nghiên cứu virus học và vắc-xin tại Mayo Clinic, nói.

Theo số liệu thống kê tại Mỹ, số ca mắc mới hàng tuần trong thời gian gần đây đã giảm, theo dữ liệu từ Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Mỹ.

Lượng virus được tìm thấy trong các mẫu nước thải do Biobot Analytics kiểm tra về cơ bản đã không thay đổi trên khắp nước Mỹ trong sáu tuần qua. Các mẫu nước thải thường dự đoán số ca mắc Covid-19 có thể tăng đột biến trước dữ liệu của CDC.

Các biến thể mới đang được giám sát chặt chẽ bởi các cơ quan quản lý và những nhà sản xuất vắc-xin trong trường hợp chúng bắt đầu né tránh biện pháp bảo vệ do các loại vắc-xin phòng Covid-19 hiện nay cung cấp.

Tổ chức Y tế Thế giới tuần này cho biết, biến chủng BQ.1.1 đang lưu hành ở ít nhất 29 quốc gia.

Trúc Chi (theo Người Lao Động, VTV)