Bị đưa ra xét xử, ông Trần Ngọc Hà (cựu Chủ tịch Hội đồng Thành viên, cựu Tổng Giám đốc VEAM) cùng 15 bị cáo khác bị truy tố về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí. Riêng bị cáo Nguyễn Văn Khôi (cựu Trưởng Ban kiểm soát, Thành viên Hội đồng Thành viên VEAM) bị truy tố về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
HĐXX gồm ba người, do thẩm phán Trần Nam Hà - Phó Chánh Tòa Hình sự ngồi ghế chủ tọa phiên tòa.
Giữ quyền công tố tại tòa gồm một kiểm sát viên Viện KSND tối cao và hai kiểm sát viên Viện KSND TP Hà Nội thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động xét xử. Đến thời điểm này, đã có 33 luật sư tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bị cáo.
Bị cáo Trần Ngọc Hà, cựu chủ tỊch HĐTV, cựu tổng giám đốc VEAM.
Theo cáo trạng, VEAM có đại diện chủ sở hữu là Bộ Công Thương (trong đó vốn Nhà nước hơn 88%). Công ty Cổ phần Vận tải và Thương mại VEAM - Vetranco là công ty con của VEAM.
Vốn điều lệ của Vetranco năm 2010 là 10 tỷ đồng, năm 2012 là 12,5 tỷ đồng, trong đó VEAM chiếm 51% cổ phần nên VEAM chỉ được bảo lãnh thanh toán cho Vetranco tối đa năm 2010 là 5,1 tỷ đồng và năm 2012 là 6,375 tỷ đồng.
Sau đó, VEAM đã ký các cam kết và hợp đồng bảo lãnh cho Vetranco với tổng hạn mức 193 tỷ đồng.
Tuy nhiên, hiện nay các đối tác này đã dừng hoạt động, không còn tài sản gì và không có khả năng trả nợ cho Vetranco nên Vetranco không có nguồn tiền trả nợ ngân hàng. Từ đó, VEAM đã bị các ngân hàng cưỡng thu hoặc phải trả nợ thay Vetranco tổng số tiền gần 76 tỷ đồng.
Các bị cáo tại tòa.
Khi sử dụng nguồn tiền vay ngân hàng do VEAM bảo lãnh, Đào Quốc Việt (Giám đốc Vetranco) đã cho Trần Quang Tiến (Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Đầu tư Tập đoàn Đại Nam), đồng thời là người quản lý, điều hành Công ty Tương Lai, Công ty Minh Quang và Công ty Thép Minh Quang vay để hưởng lãi theo lãi suất cho vay của ngân hàng, cộng với chênh lệch từ 0,8% đến 1,25% giá trị tiền vay.
Nhằm che giấu việc cho vay tiền trái quy định, Đào Quốc Việt và Trần Quang Tiến thỏa thuận hợp thức bằng cách lập các hợp đồng mua bán hàng hóa khống. Trong đó, nhiều khoản vay đã được tất toán, còn lại 15 khoản vay phát sinh trong thời gian từ tháng 5 đến tháng 8/2013, Trần Quang Tiến không hoàn trả được, gây thiệt hại cho Vetranco số tiền gần 183 tỷ đồng.
Ngoài ra, khi thực hiện Dự án "Đầu tư sản xuất máy kéo bốn bánh hạng trung" và ký kết, thực hiện hai thỏa thuận VEAM - ZIBO đầu tư phát triển xe ôtô tay lái bên phải, lãnh đạo VEAM đã khiến Nhà nước thiệt hại hơn 66 tỷ đồng...
Kết quả điều tra còn xác định, năm 2016, Dự án “Đầu tư sản xuất máy kéo bốn bánh hạng trung” của VEAM đang ở giai đoạn chuẩn bị đầu tư và chưa được Bộ Công thương xem xét, quyết định đầu tư, nhưng Trần Ngọc Hà với chức danh Tổng Giám đốc VEAM vẫn thực hiện việc ký kết Hợp đồng cung cấp Li-xăng với Công ty ISEKI (Nhật Bản) và thanh toán hai đợt số tiền 2,5 triệu USD, nhưng sau đó không có căn cứ thu hồi, gây thiệt hại cho VEAM số tiền gần 57 tỷ đồng.
Năm 2015, bị cáo Trần Ngọc Hà với chức danh Tổng Giám đốc VEAM đã tự ý quyết định hợp tác với Công ty T-King (Trung Quốc) thực hiện kế hoạch đầu tư phát triển sản phẩm xe ôtô tay lái bên phải để xuất khẩu sang Srilanka, nhưng không có Nghị quyết của Hội đồng Thành viên VEAM, không nằm trong kế hoạch sản xuất kinh doanh đã được phê duyệt của VEAM.
Bị cáo Hà đã quyết định việc chuyển tạm ứng cho Công ty T-King tổng số tiền 400.000 USD để T-King nghiên cứu, phát triển các bộ linh kiện xe ôtô tay lái bên phải.
Cơ quan tố tụng xác định, trong vụ án, bị cáo Trần Ngọc Hà giữ vai trò chính, khiến Nhà nước thiệt hại hàng trăm tỷ đồng.
