Cô Vương, 32 tuổi ở Trung Quốc, từng có thời gian tăng cân mất kiểm soát. Để lấy lại vóc dáng, cô bắt đầu áp dụng kế hoạch giảm cân khắc nghiệt.
Gần nửa năm nay, tuy cân nặng có giảm nhưng cô Vương phát hiện ra mình bị kinh nguyệt không đều, tháng có tháng không.
Biết có sự bất thường, cô Vương đã tới bệnh viện kiểm tra. Tại đây bác sĩ cho biết chính vì thói quen ăn kiêng không khoa học dẫn đến suy dinh dưỡng, cơ thể không được cung cấp đầy đủ các chất cần thiết gây rối loạn nội tiết, ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt.
Chế độ ăn kiêng khắc nghiệt có thể gây rối loạn kinh nguyệt. Ảnh minh họa.
Giảm cân quá mức dẫn đến lượng mỡ trong cơ thể giảm mạnh, khi tỉ lệ mỡ quá thấp sẽ ảnh hưởng đến hàm lượng estrogen do nguyên liệu chính để tổng hợp estrogen là chất béo. Cơ thể thiếu hụt lượng mỡ dẫn đến sản xuất không đủ lượng estrogen và việc giảm estrogen sẽ gây rối loạn kinh nguyệt, thậm chí xảy ra tình trạng vô kinh. Tình trạng vô kinh bất thường sẽ ức chế chức năng phóng noãn của buồng trứng, dễ gây suy buồng trứng sớm, nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến vô sinh.
Mãn kinh sớm (hay còn được gọi là suy buồng trứng sớm) là tình trạng người phụ nữ bị mãn kinh trước tuổi 40. Điều này khiến chị em đối diện với nhiều vấn đề như: Xuất hiện nếp nhăn trên mặt, sạm da, nám má… kèm các biểu hiện như đau đầu, mất ngủ, dễ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ, loãng xương… Ngoài ra, chúng còn là "thủ phạm" khiến phụ nữ mất hứng thú trong "chuyện chăn gối".
Dấu hiệu cảnh báo mãn kinh sớm là kinh nguyệt không đều, thưa dần và có màu bất thường. Đồng thời, âm đạo khô do trong quá trình chuyển đổi mãn kinh, buồng trứng bắt đầu tạo ra ít estrogen hơn để chuẩn bị cho việc chấm dứt kinh nguyệt (tức là mãn kinh). Ngoài ra, cơ thể thường xuất hiện các dấu hiệu:
- Hay gắt gỏng: Khi sắp đến thời kỳ mãn kinh nồng độ hormone cũng sẽ có những biểu hiện bất thường khiến chị em bị rối loạn nội tiết, từ đó ảnh hưởng đến cảm xúc và dễ gắt gỏng.
- Dễ bốc hỏa: Khi đến thời kỳ mãn kinh, da mặt và ngực sẽ có một số thay đổi, đặc biệt là các mạch máu ở mặt dễ bị giãn ra khiến mặt đỏ bừng, cơ thể nóng bừng.
- Loãng xương: Loãng xương thường xảy ra ở phụ nữ mãn kinh hoặc sau mãn kinh có nồng độ estrogen giảm, làm giảm sự hấp thu canxi, gây loãng xương.
Các nguyên nhân gây ra mãn kinh sớm bao gồm:
- Yếu tố di truyền
Nếu không có tình trạng sức khỏe nào rõ ràng gây mãn kinh sớm, nguyên nhân có thể là do di truyền. Biết được khoảng thời gian mẹ của bạn bắt đầu mãn kinh có thể giúp cung cấp manh mối về việc khi nào bạn sẽ bắt đầu quá trình này. Nếu như mẹ của bạn từng trải qua mãn kinh sớm, bạn có nguy cơ gặp điều tương tự.
- Các bệnh về hệ thống miễn dịch
Những người mắc các bệnh về hệ thống tự miễn di truyền cũng có nguy cơ bị suy buồng trứng sớm. Những bệnh này bao gồm bệnh thấp khớp, viêm cột sống dính khớp, lupus ban đỏ.
- Hóa trị và xạ trị
Những phương pháp điều trị ung thư này có thể gây ra mãn kinh và mang đến những triệu chứng như những cơn nóng bừng trong suốt hoặc một khoảng thời gian ngắn sau quá trình điều trị. Kinh nguyệt (và khả năng sinh sản) không phải lúc nào cũng biến mất vĩnh viễn sau khi hóa trị, vì vậy các biện pháp kiểm soát sinh sản vẫn có triển vọng.
- Nguyên nhân bắt nguồn từ lối sống
Tình trạng căng thẳng, stress: Khi phụ nữ bị lo âu, trầm cảm, căng thẳng, tuyến yên của não chỉ đạo bài tiết hormone sẽ bị rối loạn chức năng dẫn đến rối loạn phóng noãn của buồng trứng, từ đó dẫn đến rối loạn chức năng buồng trứng.
Thói quen ăn uống không khoa học:Suy dinh dưỡng do giảm cân quá mức hay béo phì đều ảnh hưởng đến tuyến yên, dẫn đến rối loạn bài tiết gonadotropin và ảnh hưởng đến chức năng của buồng trứng.
Một số biện pháp phòng ngừa mãn kinh sớm
- Tập thể dục nhẹ nhàng
Vận động có vai trò quan trọng trong duy trì cân bằng nội tiết và làm chậm quá trình mãn kinh. Chị em không nên thực hiện các bài tập nặng mà chỉ cần đi bộ nhanh khoảng 30 phút mỗi ngày.
- Tránh khói thuốc lá
Nhiều tài liêu y học cho rằng, khói thuốc là một trong những nguyên nhân thúc đẩy mãn kinh đến sớm hơn. Những hóa chất trong thuốc, như chẳng hạn nicotin, cyanid, và cacbon monoxit có thể làm tăng tốc độ suy giảm chức năng buồng trứng.
- Học cách cân bằng cảm xúc
Duy trì trạng thái lạc quan, tích cực, giảm bớt lo lắng, căng thẳng, áp lực.
- Bổ sung thực phẩm giàu estrogen
Estrogen được cơ thể sản sinh tự nhiên từ buồng trứng giúp cơ thể giữ được lượng nước cần thiết, phân bố mỡ dưới da đều đặn khiến da hồng hào, mềm mại, thân hình thon gọn, mái tóc mượt mà, khỏe mạnh. Phụ nữ sau tuổi 30, estrogen bắt đầu có chiều hướng suy giảm tác động xấu đến cơ thể gây ra nhiều khó chịu.
Estrogen có nhiều trong các thực phẩm như đậu nành, đậu phộng và hạt lanh... Các sản phẩm từ đậu nành chứa một lượng lớn isoflavone, giúp cơ thể sản sinh hormone estrogen, đào thải tế bào chết, kéo dài sinh lực và vẻ đẹp của người phụ nữ.
