XEM VIDEO: Một đoạn dẫn năm xưa của NSƯT Kim Tiến.
NSƯT Kim Tiến sinh năm 1948 tại Hà Nội, vốn xuất thân là diễn viên múa. Đến năm 1975, bà mới chính thức trở thành phát thanh viên của VTV khi đang là thành viên trong nhóm múa tại đài. Suốt nhiều năm, NSƯT Kim Tiến là gương mặt gắn bó với chương trình Thời sự, đồng thời đảm nhiệm vai trò thuyết minh cho những bộ phim kinh điển như Tây du ký 1986.
Năm 2001, bà dừng công việc dẫn bản tin, chuyển sang làm tại Ban chương trình với vai trò dẫn Hộp thư Truyền hình trên VTV1. Một năm sau đó, nghệ sĩ nghỉ hưu và mở lớp dạy phát thanh, biên tập cho thế hệ trẻ. Hiện, NSƯT Kim Tiến ở tuổi 77 nhưng vẫn rất nhanh nhẹn, minh mẫn. Gần đây, bà tái xuất trong chương trình Khách sạn 5 sao cũng như dẫn cùng nhà báo Lại Văn Sâm mở màn lễ kỷ niệm 55 năm VTV đầy xúc động.
NSƯT Kim Tiến xuất hiện ở sự kiện gần đây, đầy nhanh nhẹn, vui tươi ở tuổi 77.
“Huyền thoại thì phải thế nào chứ? Giọng tôi rất bình thường”
Trong một chương trình gần đây, NSƯT Kim Tiến tái hiện giọng đọc năm nào, khiến nhiều người xúc động gọi bà là “giọng đọc huyền thoại” được biết bao khán giả nhớ tới. Thế nhưng, nghệ sĩ lại bất ngờ: “Thật ra tôi không biết là giọng tôi hay đâu. Các bạn có tin không? Khi nhìn lại sau 30 năm làm việc, tôi thấy các báo đặt cho tôi cái tên là ‘giọng đọc huyền thoại’.
Thú thật tôi rất là ngạc nhiên, vì huyền thoại nó phải thế nào, còn giọng tôi thì tôi cảm nhận nó cũng rất bình thường. Sau này tôi tìm được nguyên nhân khiến mọi người nhớ, chính là phần thể hiện nội dung thông tin, đó mới là điều quan trọng. Còn giọng nói chỉ là nguyên liệu”.
Bà cho biết từ bé bà đã có phản xạ đọc rất tốt. Khi mới học lớp 1, lớp 2, bà ngoại của bà luôn muốn nghe cháu đọc báo vì Kim Tiến đọc không bị vấp. Bà vô cùng tín nhiệm và bảo: “Tiến phải đọc báo cho bà nghe”. Khi đi thi tuyển, nữ nghệ sĩ đã rất tự tin với phản xạ của mình.
Bà ngạc nhiên khi được gọi là "giọng đọc huyền thoại".
Nhưng ai ngờ, người gắn mác “giọng đọc huyền thoại” ấy lại liên tiếp trượt kỳ thi phát thanh viên ở cả Đài Tiếng nói Việt Nam (1970) và Đài Truyền hình Trung ương (1971). Bà tiết lộ rằng mình “lôi thôi quá”. Thời ấy lên hình chỉ là đen trắng, khi có kỹ thuật màu, bà phải học lại về hóa trang. Cả hai lần thi phát thanh và truyền hình đều trượt nên sau này bà phải vào đài theo con đường văn nghệ, từ trong đội múa, biểu diễn các tiết mục vũ kịch và múa dân gian.
Sau đó, bà được chuyển sang tổ phát thanh viên. Hồi mới lên sóng, bà cũng rất run. 10 năm đầu tiên hoàn toàn là truyền hình trực tiếp, ngay cả thuyết minh phim truyện cũng trực tiếp. Lần đầu tiên lên sóng của bà là chương trình Thời sự nhưng chỉ có 1 tin chứ không phải cả bản tin.
Ít ai biết bà từng trượt khi thi tuyển cả vào đài tiếng nói lẫn đài truyền hình.
Khán giả nhiều thế hệ cũng không thể quên chất giọng quen thuộc gắn liền với những câu thoại đi vào ký ức như: “Thuê bao quý khách vừa gọi hiện không liên lạc được, xin quý khách vui lòng gọi lại sau”. MC Công Tố đùa rằng: “Cho đến bây giờ, không biết bao nhiêu cuộc điện thoại đã được từ chối bởi NSƯT Kim Tiến!”
Bà kể: “Tôi không biết là mình bước vào phòng thu ấy với bản trả lời điện thoại. Lúc ấy, tôi đang làm giám khảo cho cuộc thi liên hoan truyền hình của công an nhân dân ở trong Cần Thơ. Bà Minh Dương - Phó Tổng Giám đốc của Đài Truyền hình Việt Nam khi đó có con trai ở bên bưu chính viễn thông. Cậu ấy bảo: ‘Cô ơi, cô đọc cho con 1 bản’. Tôi cũng chẳng biết bản gì, bảo cậu ấy nhờ ai ở đài đọc cũng được. Cậu ấy bảo không, phải đợi tôi về. Tôi cứ tưởng một bản tin thời sự gì cơ, lúc bước vào phòng, cầm cái bản đó mới biết đây là một bản trả lời điện thoại”.
Lý do chọn nghệ sĩ Kim Tiến được MC Công Tố phỏng đoán: “Vào thời điểm đó, người ta nhất định mời giọng đọc của nghệ sĩ Kim Tiến có lẽ vì việc ngắt một kết nối hay không thể liên lạc với một ai hầu hết chúng ta sẽ đều bị cảm xúc tiêu cực. Cho nên cần một giọng đọc quen thuộc như một lời vỗ về”.
Nữ nghệ sĩ kể lại câu chuyện thu âm câu trả lời điện thoại "Thuê bao quý khách vừa gọi hiện không liên lạc được".
“Phụ nữ Việt Nam thiếu người hay sao mà lấy Kim Tiến?”
Nhớ lại thời mới lên sóng, NSƯT Kim Tiến từng nhiều lần chạnh lòng vì những lời góp ý. “Tôi có một lá thư như thế này ngay từ thời mới vào nghề, đau lòng vô cùng nhưng đó là động lực để tôi có thể thay đổi. Câu nguyên văn khán giả nói thế này: ‘Phụ nữ Việt Nam thiếu người hay sao mà lấy Kim Tiến? Eo ơi, xấu quá’.
Nguyên xi chữ đó tôi rất nhớ, lúc đó tôi cũng chẳng biết vì sao. Sau này tôi mới biết do máy đen trắng, lên là cứ nhọ nhem mặt mũi, chỗ đen chỗ trắng không ra cái gì đâu, mờ mờ ảo ảo. Nhưng không sao, tôi sẽ phấn đấu chinh phục khán giả bằng cái khác, bằng cách nói và diễn đạt của mình. Có ai hoàn hảo đâu, chắc chắn ai cũng có cái làm người ta không thích”.
NSƯT đình đám cũng từng bị chê "xấu, "nói hổn hển như người không có sức".
Một lần khác, bà nhận được lá thư khán giả nói rằng: “Cô Kim Tiến nói mà hổn hển như người không có sức”. Mọi sự góp ý, bà luôn luôn đi tìm nguyên nhân để khắc phục. Sau đó, bà mới phát hiện ra.
“Một lần về công tác ở tỉnh, tôi nhận ra sao mình thở mạnh thế này nhỉ, thở như người không có sức. Hóa ra vì điều kiện kỹ thuật, tiếng hít bị tăng lên rất mạnh so với âm thanh nói. Tôi mới nghĩ lá thư góp ý là đúng và khắc phục tiếng gió. Chẳng hạn tôi nói chữ ‘sạch sẽ’ thì cứ ‘s’ xong mới nói chữ ‘sạch’, thành ra tiếng rít vào mic. Về tôi phải tập, há miệng ra xong phải phát âm ngay, không được ‘xì’”, nữ nghệ sĩ chia sẻ.
Bà luôn cố gắng khắc phục khi nhận được góp ý của khán giả.
Với NSƯT Kim Tiến, chính sự nghiêm khắc của khán giả đã giúp bà hoàn thiện bản thân và giữ được vị trí đặc biệt trong lòng nhiều thế hệ công chúng. Thế nhưng đã có lúc bà từng muốn rời bỏ VTV vì “quá khổ”, ăn uống cũng thiếu. Lúc đó bà hay ốm nên nản. Khi đài cho đi an dưỡng cùng với đoàn ở Sầm Sơm, bà lại thấy máu truyền hình và tình yêu nghề nghiệp nổi lên, lại quay về làm như không có gì xảy ra.
Trong suốt sự nghiệp, NSƯT Kim Tiến còn là người trực tiếp tường thuật các sự kiện Quốc khánh 2/9 tại Quảng trường Ba Đình. Có những lần bà phải có mặt từ 4h sáng, thậm chí ngủ trên nóc xe của VTV do khu vực sớm bị phong tỏa. Khi ấy chưa có trung tâm truyền hình lưu động hay cabin riêng, song nữ phát thanh viên vẫn luôn nỗ lực để truyền tải không khí trang trọng của sự kiện đến khán giả.
Bà là "tượng đài" trong lòng nhiều hậu bối lẫn khán giả.
