Được biết, ngoài hang Phong Nha và Tiên Sơn do nhà nước quản lý và đã hoạt động hàng chục năm qua, thì gần đây rất nhiều hang động nơi đây được giao cho tư nhân khai thác quản lý.
Hệ thống hang động ở Phong Nha - Kẻ Bàng được hình thành bởi sự đứt gãy của các dãy núi đá vôi và hệ thống sông ngầm chằng chịt. Mới đây vụ giải cứu làm cả thế giới nghẹt thở, dõi theo đội bóng trẻ em bị mắc kẹt trong hang do nước dâng ở Tham Luang, Thái Lan càng đặt ra cho các đơn vị quản lý, khai thác du lịch ở Phong Nha - Kẻ Bàng cần có giải pháp căn cơ để bảo vệ an toàn cho du khách.
Hiện nay, Phong Nha - Kẻ Bàng (PNKB) đang trở thành một trong những điểm du lịch nổi tiếng của Việt Nam thu hút nhiều khách du lịch trong và ngoài nước đến tham quan, khám phá.
Tại PNKB đã có 15 tuyến, điểm du lịch đi vào hoạt động với nhiều sản phẩm du lịch, trong đó sản phẩm khám phá hang động đang rất được du khách quan tâm và đặt tuyến.
Đặc biệt, tuyến du lịch khám phá “Chinh phục Sơn Đoòng - hang động lớn nhất thế giới” được đánh giá là tour du lịch mạo hiểm, đẳng cấp quốc tế. Việc liên tục phát triển các tuyến, điểm du lịch khám phá hang động thu hút hàng vạn lượt du khách tham quan ở PNKB cũng đang đặt ra công tác quản lý bảo vệ an toàn cho du khách càng cần được đặt lên hàng đầu.
Mới đây, tại PNKB rất nhiều tuyến điểm du lịch khám phá hang động như hang Én, hang Tiên, hang Tối, hang Tú Làn… liên tục được khai trương đón du khách, và công tác quản lý khai thác đang được giao cho một vài công ty tư nhân thực hiện.
Chúng tôi có mặt ở Hang Tiên, thuộc xã Cao Quảng, Tuyên Hóa, Quảng Bình. Hang Tiên có chiều dài gần 3km, hang gồm 2 nhánh gọi là hang 1 và 2. Hang Tiên có cửa rộng gần 50m, cao khoảng 70m. Hang Tiên có những khối thạch nhũ khổng lồ cùng các viền (vân đá) ở vòm hang rất độc đáo. Các vòm hang cao vút, có nơi lên đến 100m.
Ngay sau khi được khoác cái tên "thiên đường vô danh của Quảng Bình", hang Tiên trở thành điểm hấp dẫn cho du khách thích mạo hiểm. Hang này chỉ vào được mùa hè, còn mùa mưa nó là dòng suối và nhiều khi trở thành dòng lũ.
Ngoài hang Tiên, nhiều du khách khi đến Quảng Bình còn lựa chọn du lịch khám phá hang động ở Tú Làn, ở Minh Hóa, Quảng Bình, hành trình chinh phục hang này lên đến 18km cả đi và về, trong đó có 2km du khách bơi trong hang và suối, hơn 3,5km thám hiểm hang động. Hầu hết hệ thống hang này có suối nước ngầm chảy qua nhập vào sông Rào Nan nên về mùa mưa lũ tất cả các cửa hang đều hầu như bị đóng kín bởi nước lũ.
Trước các cửa hang luôn có các suối và các luồng gió mạnh án ngữ. Bên cạnh hang Tú Làn, hang Tiên, động Thiên Đường, động Phong Nha, Tiên Sơn, nhiều điểm hang động đang được khám phá và đưa vào khai thác ở khu vực PNKB như: tắm bùn hang động, khám phá Hang Tối, du lịch xuyên Sơn Hồ, khám phá Thung lũng Sinh Tồn, hang Thủy Cung…
Một trong những tuyến khám phá hang động nổi tiếng nhất ở Quảng Bình là “Chinh phục Sơn Đoòng - hang động lớn nhất thế giới” đang được giao cho Công ty Oxalis khai thác. Tour du lịch này kéo dài 4 ngày/3 đêm (thêm 2 đêm ở khách sạn) được đánh giá mức độ mạo hiểm khó và chỉ dành cho khách đủ thể lực. Mỗi lần thực hiện tour chỉ có 10 khách từ 18 tuổi trở lên với chi phí lên đến 3.000 USD.
Để khám phá Sơn Đoòng cũng như nhiều hang động ở PNKB du khách phải trải qua rất nhiều trở ngại. Sau vụ đội bóng nhí mắc kẹt trong hang ở Thẩm Luông, Thái Lan, rất nhiều khách du lịch trong và ngoài nước băn khoăn và đặt ra nhiều câu hỏi về công tác bảo đảm an toàn cho du khách khi đến thám hiểm hang động ở PNKB.
Ông Lê Thanh Lợi, Giám đốc Trung tâm Du lịch Vườn quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng, đơn vị đang khai thác du lịch động Phong Nha và Tiên Sơn khẳng định, công tác bảo đảm an toàn cho du khách luôn được đơn vị đặt lên hàng đầu.
Gần 15 năm đưa vào khai thác hai hang động Phong Nha và Tiên Sơn, đón hơn 6 triệu lượt khách nhưng đơn vị luôn có phương án bảo đảm an toàn đối với khách du lịch. Nhiều công tác dự phòng, bảo vệ du khách của trung tâm này đang được nhiều tổ chức, đơn vị trong và ngoài nước về khai thác du lịch hang động đến học hỏi kinh nghiệm để thực hiện.
Trả lời cho sự lo lắng của rất nhiều du khách quốc tế thường chọn tour chinh phục hang Sơn Đoòng, ông Nguyễn Châu Á-Giám đốc Công ty Oxalis đơn vị khai thác du lịch hang Sơn Đoòng cho biết: “Để đảm bảo an toàn cho du khách, đơn vị này chỉ chạy tour từ tháng 1 đến hết tháng 8 hàng năm, cuối tháng 8 sẽ tháo hết thiết bị mang ra ngoài bảo trì.
Trong khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 11 là mùa mưa lụt ở vùng Phong Nha, và chúng tôi tuyệt đối không đưa du khách vào Sơn Đoòng vào những tháng này, thiết bị an toàn cũng đã tháo ra nên khả năng ai đó vào được trong hang là điều không thể.
Vào mùa hè, đôi khi cũng có những trận mua lớn làm nước suối dâng cao thì chúng tôi luôn luôn có đường dự phòng ở trên cao để di chuyển 1 cách an toàn. Bên trong hang Sơn Đoòng có đoạn vượt suối, khi nước dâng cao thì chúng tôi sử dụng chiếc cầu lắp ghép trên cao để di chuyển.
Chúng tôi cùng các chuyên gia hang động BCRA nghiên cứu rất kỹ về Sơn Đoòng do đó chúng tôi rất hiểu về nó. Chúng tôi còn đặt camera để theo dõi mực nước trong hang vào mùa lũ để có những đánh giá tốt hơn.
Ông Trần Tiến Dũng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình cho rằng, không chỉ sau vụ khách du lịch gặp nạn ở Thẩm Luông, Quảng Bình mới chú ý an toàn cho du khách, nhiều năm nay tỉnh xác định du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh, vì vậy các cấp, các ngành liên quan đều chung sức để xây dựng thương hiệu du lịch Quảng Bình.
Sắp tới, tỉnh sẽ tiếp tục theo dõi sát sao việc đưa đón phục vụ, bảo vệ an toàn cho du khách không chỉ ở khu vực hang động mà ở tất cả các điểm du lịch trên địa bàn tỉnh.
Nói về công tác bảo đảm an toàn cho khách khám phá hang động ở Việt Nam nói chung và Quảng Bình nói riêng sau vụ Thẩm Luông, ông Đỗ Quý Doãn, nguyên Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông nói: Từ vụ Thẩm Luông cần lên tiếng để chúng ta rút ra nhiều bài học về kỹ năng khi tham gia các cuộc tham quan, thám hiểm. Đó là kỹ năng ứng phó khi gặp sự cố.
Trách nhiệm của chính quyền các cấp, các lực lượng tham gia ứng cứu. Phải có đội ngũ cứu hộ, cứu nạn chuyên nghiệp, tinh thông nghiệp vụ, có kinh nghiệm, nắm vững công nghệ. Huy động sức mạnh trong nước và quốc tế. Trong lúc triển khai nhiệm vụ giải cứu chỉ tập trung cho nhiệm vụ cứu người, chưa cần xác định lỗi của ai, trách nhiệm thuộc về ai mà cần sự chia sẻ, cảm thông, ủng hộ của các gia đình và toàn xã hội...
Theo Dương Sông Lam/Công An Nhân Dân
