Tp.HCM: Kinh tế khởi sắc nhưng còn nhiều thách thức

Kinh tế Tp.HCM đang đi lên

6 tháng đầu năm 2023, Tp.HCM làm tốt mục tiêu ngăn chặn đà suy thoái, các lĩnh vực kinh tế có mức tăng trưởng khá. Cụ thể, tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn thành phố (GRDP) ước tăng 3,55% so với cùng kỳ năm 2022. Khu vực dịch vụ đóng góp lớn nhất vào mức tăng GRDP khi tăng 4,96% so với cùng kỳ và đóng góp 89% vào tốc độ tăng GRDP.

Riêng 9 ngành dịch vụ chủ yếu của thành phố tăng 4,92%, đóng góp 80,6% vào tốc độ tăng GRDP.

Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 6 tháng đầu năm 2023 ước đạt 561.734 tỷ đồng, tăng 7,1% so với cùng kỳ. Tổng doanh thu du lịch ước đạt 80.833 tỷ đồng, tăng 62,7% so với cùng kỳ năm 2022.

Trong khi đó, khu vực công nghiệp, xây dựng trong 6 tháng đầu năm 2023 gặp nhiều khó khăn và chỉ tăng 0,8% so với cùng kỳ và đóng góp tương ứng 5,1% vào tốc độ tăng GRDP.

6 tháng đầu năm 2023, chỉ số công nghiệp (IIP) trên địa bàn thành phố tăng 1,9% so với cùng kỳ. Cụ thể, ngành khai khoáng giảm 2%; công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 1,8%; sản xuất và phân phối điện tăng 4,2%; cung cấp nước và xử lý rác thải tăng 5,2%.

Với 4 ngành công nghiệp trọng điểm, chỉ số sản xuất công nghiệp trong 6 tháng đầu năm 2023 tăng 4,5% so với cùng kỳ. Trong số đó, ngành hóa dược tăng 14,7%; ngành cơ khí tăng 5,6%; ngành sản xuất hàng điện tử tăng 4,5%; ngành lương thực thực phẩm và đồ uống giảm 5,7%.

Theo VTV, tổng thu ngân sách nhà nước ước thực hiện 227.872,430 tỷ đồng, đạt 48,52% dự toán năm và bằng 93,23% so cùng kỳ.

Về tình hình thực hiện đầu tư công, 6 tháng đầu năm, Tp.HCM đã giao và phân bổ chi tiết kế hoạch vốn đầu tư công năm 2023 là hơn 68.490 tỷ đồng, bao gồm vốn ngân sách trung ương hơn 14.996 tỷ đồng và vốn ngân sách địa phương hơn 53.493 tỷ đồng. Tính đến hết ngày 23/6, tổng vốn kế hoạch đầu tư công năm 2023 của Tp.HCM đã giải ngân là 10.244 tỷ đồng, đạt tỉ lệ 15% tổng số vốn giao.

Về tình hình đăng ký doanh nghiệp, 6 tháng đầu năm, trên địa bàn thành phố có 22.463 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới với số vốn đăng ký mới là 207.769 tỷ đồng, tăng 7,7% về số lượng và giảm 19% về vốn đăng ký so với cùng kỳ.

Bên cạnh đó, có 66.067 lượt doanh nghiệp đăng ký thay đổi nội dung đăng ký kinh doanh, tăng 58,1% so với cùng kỳ, vốn đăng ký bổ sung là 240.611 tỷ đồng, giảm 10,6% so với cùng kỳ.

Tính chung tổng vốn đăng ký và bổ sung trong 6 tháng đầu năm 2023 là 448.380 tỷ đồng, giảm 14,7% so với cùng kỳ. Tổng số doanh nghiệp trên hệ thống hiện tại là 537.108 doanh nghiệp với số vốn đăng ký là 11.040,598 tỷ đồng.

Về thu hút đầu tư nước ngoài, tính chung cả vốn thu hút được dưới hình thức cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và vốn thu hút được qua hình thức góp vốn, mua cổ phần, mua lại phần vốn góp của doanh nghiệp trong nước 6 tháng đầu năm thành phố thu hút được khoảng 1,39 tỷ USD, giảm 37,1% so với cùng kỳ.

Trong 6 tháng đầu năm, Tp.HCM cũng đã khởi công các dự án lớn, hạ tầng giao thông kết nối quan trọng: dự án cải tạo kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên; Vành đai 3; Rạp xiếc và biểu diễn đa năng Phú Thọ; khánh thành Bệnh viện Ung bướu cơ sở 2,…

Còn nhiều thách thức

Dù tăng trưởng kinh tế quý II/2023 đạt mức tăng trưởng khá kéo mức tăng trưởng 6 tháng đầu năm lên đáng kể, tuy nhiên theo Sở Kế hoạch và Đầu tư Tp.HCM, nửa cuối năm kinh tế thành phố vẫn còn nhiều thách thức.

Cụ thể, kinh tế thế giới tiếp tục gặp nhiều khó khăn, biến động, môi trường quốc tế đang kém thuận lợi, thị trường bất động sản, thị trường tài chính chậm cải thiện, tác động trực tiếp làm sản xuất công nghiệp trong nước nói chung và của Tp.HCM bị ảnh hưởng; đơn hàng sản xuất giảm, hàng hóa tồn kho tăng, kim ngạch xuất nhập khẩu giảm. Trong bối cảnh chung đó, ngành công nghiệp cũng chịu ảnh hưởng không nhỏ, nhất là sản xuất sản phẩm điện tử.

Ngoài ra, giải ngân vốn đầu tư công thấp (đạt 15%); lãi suất cho vay vẫn ở mức cao, việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng của doanh nghiệp để thực hiện hoạt động sản xuất kinh doanh trên thực tế vẫn khó khăn.

Tuy doanh thu du lịch tăng cao so với cùng kỳ, các hoạt động du lịch đã sôi động trở lại nhưng vẫn còn không ít doanh nghiệp lữ hành, khách sạn chưa thể phục hồi hoàn toàn sau đại dịch. Lượng phương tiện xe cơ giới đường bộ đến hạn kiểm định rất lớn, các đơn vị đăng kiểm trên địa bàn Tp.HCM quá tải.

Trước tình hình trên, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Tp.HCM Lê Thị Huỳnh Mai đã đưa ra một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong thời gian tới, đó là tập trung hoàn thiện, triển khai kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 98 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Tp.HCM góp phần khơi thông, huy động mọi nguồn lực cho sự phát triển của Tp.HCM

Bên cạnh đó, tập trung rà soát, giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong thẩm quyền trên các lĩnh vực (về cải cách hành chính, thủ tục hành chính, bất động sản, hoàn thuế, kế hoạch sử dụng đất hằng năm, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất gắn với tài sản trên đất;…)

Triển khai chương trình kích cầu đầu tư Tp.HCM, đề án hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa; các giải pháp kích cầu thúc đẩy bán lẻ, tiêu dùng, tạo động lực tăng trưởng cho nền kinh tế... Ngoài ra, Tp.HCM mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu; đồng thời tập trung hỗ trợ doanh nghiệp phát triển xuất khẩu theo mô hình tăng trưởng bền vững, vừa mở rộng quy mô xuất khẩu, vừa chú trọng nâng cao giá trị gia tăng xuất khẩu; khuyến khích sản xuất và xuất khẩu sản phẩm công nghệ cao và sản phẩm sản xuất "xanh, tuần hoàn".

Cùng đó, Tp.HCM tập trung triển khai các nhiệm vụ, giải pháp thúc đẩy thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2023...

Ông Phạm Bình An, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển Tp.HCM, cũng đưa ra nhận định bối cảnh quốc tế trong nửa cuối năm 2023 vẫn có nhiều diễn biến phức tạp, dẫn đến suy giảm về tiêu dùng và tiếp tục ảnh hưởng đến tình hình xuất nhập khẩu của nước ta, ảnh hưởng đến sản xuất-kinh doanh của cả nước và của Tp.HCM.

Ông Phạm Bình An cho rằng, 6 tháng cuối năm, Thành phố đối diện với cả "nguy" lẫn "cơ", nhưng "nguy" nhiều hơn "cơ".

Theo đó, xuất khẩu gạo có khả năng tiếp tục giảm; tình hình thanh khoản của doanh nghiệp kém; nhu cầu tín dụng giảm; thị trường bất động sản chưa thể phục hồi; giải ngân đầu tư công còn chậm; doanh nghiệp và người lao động gặp nhiều khó khăn.

Bên cạnh đó, có 2 cơ hội lớn: Kinh tế quý II bắt đầu phục hồi rõ nét, trong đó dịch vụ và du lịch phục hồi tốt. Ngoài ra, đầu tư công khởi sắc nhiều hơn so với quý I và trở tành động lựcc tăng trưởng trong những tháng cuối năm.

Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển Tp.HCM nhận định, do "nguy" nhiều hơn "cơ" nên Thành phố khó đạt mục tiêu tăng trưởng đề ra đầu năm là 7,5-8%.

Theo thông tin trên CTTĐT Chính phủ, ông Phạm Bình An cũng đề xuất 8 nhóm giải pháp như: Chuẩn bị tốt để triển khai Nghị quyết 98; Đẩy nhanh tiến độ thực hiện các quy hoạch của Thành phố; Tiếp tục thúc đẩy quyết liệt giải ngân đầu tư công, phân cấp đầu tư cho quân, huyện và tháo gỡ các vướng mắc; Đẩy mạnh chi tiêu công cho chuyển đổi số, hạ tầng số…; Tập trung đẩy mạnh thị trường nội địa; Tập trung giải pháp cho từng ngành hàng để phục hồi xuất khẩu; Phục hồi niềm tin cho doanh nghiệp; Chuẩn bị kịch bản về an sinh xã hội, giải quyết việc làm cho người lao động mất việc.

Còn theo ông Nguyễn Khắc Hoàng, Cục trưởng Cục Thống kê Tp.HCM, thách thức lớn nhất của Thành phố là xuất nhập khẩu giảm, thêm vào đó là thu ngân sách Thành phố giảm (đặc biệt là ở khối thu nội địa và thu VAT), ảnh hưởng việc bảo đảm thu ngân sách của Thành phố 6 tháng cuối năm. Ông Hoàng nhận định, trong năm 2023 và các năm tiếp theo, vấn đề của thế giới và Thành phố xoay quanh 5 vấn đề: Biến động về lãi suất; biến động về kinh tế Trung Quốc; phi toàn cầu hóa của nền kinh tế; sự can thiệp của Chính phủ đối với các nền kinh tế và chuyển đổi năng lượng xanh.

Minh Hoa (t/h)