Ông Vương năm nay 64 tuổi, năm nay cả gia đình đều về đoàn tụ trong dịp Tết khiến ông rất vui vẻ. Mỗi ngày ông đều tỏ ra vui vẻ và phấn khởi.
Tai nạn xảy ra vào ngày mùng 2 Tết, khi ông đang ăn cơm thì bỗng nhiên cảm thấy tê liệt nửa thân người bên phải, ngay cả đũa cũng không thể cầm lên được.
Cháu gái học y nhận thấy tình hình không ổn, lập tức yêu cầu gia đình đưa ông đến bệnh viện. Sau khi kiểm tra, ông được chẩn đoán mắc đột quỵ não. May mắn là ông được đưa đến bệnh viện kịp thời và không để lại di chứng.
Mùa đông là thời điểm cao điểm của các bệnh lý tim mạch và đột quỵ, đặc biệt là đột quỵ não, tỷ lệ mắc bệnh tăng gấp 2-3 lần vào mùa đông. Do đó, cần phải đặc biệt chú ý đến vấn đề này.
1. Tại sao tỷ lệ đột quỵ cao vào dịp Tết?
Theo số liệu thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, trên toàn thế giới cứ mỗi 6 giây lại có một người chết vì đột quỵ, cứ mỗi 6 giây lại có một người bị liệt suốt đời do đột quỵ. Trung Quốc có khoảng 5,51 triệu bệnh nhân đột quỵ, mỗi năm có thêm 250.000 ca mới, chiếm 40% số ca bệnh đột quỵ toàn cầu. Mỗi 12 giây, Trung Quốc có một người bị đột quỵ và mỗi 12 giây lại có một người tử vong vì đột quỵ. Tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ tử vong của Trung Quốc đứng đầu thế giới.
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí The Lancet cho thấy, nghiên cứu về nguyên nhân tử vong của cư dân ở 34 tỉnh của Trung Quốc trong giai đoạn 1990-2017 cho thấy nguyên nhân chính dẫn đến tử vong là đột quỵ, chứ không phải ung thư như mọi người thường nghĩ.
Vậy tại sao tỷ lệ đột quỵ lại tăng cao vào dịp Tết?
Bác sĩ Fan Ping, trưởng khoa Nội thần kinh tại Bệnh viện Y học cổ truyền và hiện đại tỉnh Giang Tây, cho biết mùa đông vốn là thời điểm có nhiều bệnh lý tim mạch, trong đó có đột quỵ. Trong không khí lạnh, mạch máu trong cơ thể bị kích thích và co lại, dẫn đến huyết áp tăng cao và lưu thông máu bị gián đoạn, dễ dàng gây ra đột quỵ não và chảy máu não.
Bên cạnh đó, trong dịp Tết, các bữa tiệc gia đình và bạn bè rất nhiều, và khẩu phần ăn thường có nhiều chất béo và muối hơn bình thường. Việc tiêu thụ quá nhiều dầu mỡ và muối khiến lượng mỡ trong cơ thể tăng lên, các chất béo sẽ tích tụ trên thành mạch máu, gây ra xơ vữa động mạch.
Hơn nữa, vào dịp Tết, mọi người ít vận động, việc ngồi lâu có thể gây ra hình thành cục máu đông và tắc nghẽn mạch máu, tạo điều kiện cho đột quỵ xảy ra.
Ngoài ra, trong các buổi tiệc, thuốc lá và rượu là không thể thiếu. Đối với những người lớn tuổi có hệ tim mạch và mạch máu yếu, việc hút thuốc và uống rượu có thể gây kích thích, dẫn đến co thắt mạch máu và gây ra đột quỵ.
2. Ba loại gia vị trong nhà bếp có thể là "thủ phạm" gây ra đột quỵ!
Việc ăn uống hàng ngày có mối liên hệ mật thiết với nguy cơ đột quỵ. Các gia vị phổ biến dưới đây, khi tiêu thụ quá nhiều, có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ.
- Dầu ăn
1g dầu mỡ cung cấp cho cơ thể 9000 kilocalories năng lượng. Việc tiêu thụ quá nhiều dầu mỡ sẽ gây ra mỡ máu cao và tạo áp lực lớn lên hệ tim mạch. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là không ăn dầu, mà cần phải ăn một cách điều độ, mỗi ngày chỉ nên tiêu thụ dưới 25g dầu.
- Đường bổ sung
Ăn đồ ngọt khiến não tiết ra dopamine, mang lại cảm giác hạnh phúc. Tuy nhiên, nếu ăn đồ ngọt trong thời gian dài, sẽ khiến lượng đường trong máu, mỡ trong máu và huyết áp tăng lên, dễ dàng gây béo phì, và béo phì có mối quan hệ trực tiếp với nhiều bệnh lý, bao gồm bệnh tim mạch và đột quỵ.
- Gia vị chứa natri
Ngoài việc chú ý đến lượng muối trong chế độ ăn, còn phải chú ý đến các gia vị như nước tương, dầu hào, chứa nhiều natri. Việc sử dụng quá nhiều những gia vị này sẽ khiến cơ thể hấp thụ quá nhiều natri, đe dọa sức khỏe tim mạch.
3. Khi cơ thể có “hai tê, hai cứng”, cần cảnh giác!
Khi đột quỵ xảy ra, cơ thể sẽ xuất hiện một số triệu chứng bất thường. Nếu xuất hiện những triệu chứng này, cần phải đi khám ngay!
Lưỡi bị tê
Lưỡi tê là một triệu chứng đặc trưng của đột quỵ, liên quan đến việc tổn thương nghiêm trọng các dây thần kinh và mạch máu não. Khi bị đột quỵ, não sẽ bị thiếu máu và thiếu oxy, gây tổn thương các dây thần kinh điều khiển lưỡi, ngoài cảm giác tê còn có thể không nói được rõ ràng.
Tê tay một bên
Các chi ở xa trung tâm cơ thể nên lượng máu lưu thông ít hơn các bộ phận khác. Khi vỏ não bị tổn thương, sẽ làm tổn thương các dây thần kinh ở cánh tay, gây tê tay, đặc biệt là tê một tay hoặc ngón tay, kèm theo chóng mặt và đau đầu.
Mạch máu cứng lại
Xơ vữa động mạch làm dày thành mạch, mất tính đàn hồi và thu hẹp lòng mạch. So với mạch máu bình thường, độ cứng của mạch máu sẽ tăng rõ rệt.
Mặt bị cứng
Biểu hiện là mặt bị lệch, yếu và tê, đặc biệt là xung quanh mắt và khóe miệng. Đây là do tắc nghẽn mạch máu não gây ảnh hưởng đến các dây thần kinh mặt.
4. Người lớn tuổi cần chú ý 4 điểm trong dịp Tết
Đối với người lớn tuổi, để có thể an toàn vượt qua dịp Tết, cần chú ý thực hiện những điều sau:
Theo dõi huyết áp và đường huyết mỗi ngày
Những người bị huyết áp cao hoặc tiểu đường cần theo dõi huyết áp và đường huyết hàng ngày. Nếu có sự dao động lớn, cần phải cảnh giác và đi khám bác sĩ khi cần thiết.
Tránh thay đổi cảm xúc mạnh
Cần duy trì tâm trạng ổn định trong dịp Tết, tránh quá vui hoặc quá buồn, không để cảm xúc trở nên kích động, vì điều này có thể làm huyết áp tăng cao, gây đột quỵ.
Chú ý giữ ấm cơ thể
Người lớn tuổi dễ bị nhiễm lạnh trong điều kiện nhiệt độ thay đổi mạnh. Khi ra ngoài, cần chú ý giữ ấm, đặc biệt là đầu phải đội mũ để giảm kích thích lên mạch máu.
Duy trì cuộc sống đều đặn, uống thuốc đúng giờ
Người lớn tuổi bị bệnh mãn tính cũng cần tuân thủ chế độ uống thuốc và sinh hoạt hợp lý, không nên thức khuya như giới trẻ, tránh làm tăng nguy cơ đột quỵ.
Đột quỵ xảy ra khá bất ngờ, nhưng có thể nhận ra dấu hiệu sớm. Hãy chú ý quan sát cơ thể hàng ngày và khi phát hiện triệu chứng bất thường, cần đến bác sĩ kịp thời. Đồng thời, duy trì thói quen ăn uống lành mạnh để phòng ngừa đột quỵ.
