Trong thời gian qua, bụi mịn đã trở thành mối quan tâm lớn của nhiều người, đặc biệt tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM. Nhiều thời điểm, chỉ số chất lượng không khí (AQI) chuyển sang đỏ, đồng nghĩa mức độ ô nhiễm có thể gây hại trực tiếp đến hệ hô hấp, tim mạch và sức khỏe tổng thể.
Bụi mịn có kích thước siêu nhỏ, đặc biệt là PM2.5 - loại bụi mịn có khả năng xuyên sâu vào phổi, thậm chí đi vào máu. Vì vậy, mỗi người cần chủ động bảo vệ bản thân bằng cách kết hợp thói quen an toàn khi ra đường và trang bị những thiết bị, vật dụng phù hợp trong không gian sống.
Dưới đây là 5 món đồ thiết thực mà bạn nên chuẩn bị cho gia đình để đối phó với bụi mịn, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh đường hô hấp và duy trì chất lượng sống tốt hơn.
Máy lọc không khí
Máy lọc không khí hiện là thiết bị gần như sẽ phát hiệu hết công năng trong giai đoạn ô nhiễm tăng cao. Trong những năm vừa qua thì máy lọc không khí đã và đang được nhiều gia đình lựa chọn để làm sạch môi trường và không gian sống của mình.
Ưu điểm lớn nhất của thiết bị này nằm ở khả năng lọc sâu nhờ các bộ lọc có cấu trúc đặc biệt, có thể giữ lại tới 99.95% bụi mịn có kích thước nhỏ chỉ 0.3 micromet. Bên cạnh đó, nhiều máy lọc hiện đại còn tích hợp màng than hoạt tính giúp khử mùi, xử lý khí có hại, góp phần làm sạch không gian sống toàn diện hơn.
Việc sử dụng máy lọc không khí thường xuyên giúp cải thiện rõ rệt các triệu chứng như ho, viêm mũi dị ứng, khó thở hay ngứa mắt. Trẻ nhỏ, người lớn tuổi và người có bệnh nền hô hấp sẽ là nhóm được hưởng lợi nhiều nhất vì môi trường sạch giảm tải đáng kể cho phổi.
Giá máy lọc trên thị trường khá đa dạng, dao động từ 1-5 triệu đồng, tùy kích cỡ, công năng. Có những máy thuộc thương hiệu nổi tiếng, đi kèm nhiều tính năng vượt trội sẽ có giá từ 10-20 triệu đồng.
Khi lựa chọn, người dùng cần chú ý đến chỉ số CADR (Clean Air Delivery Rate), diện tích phòng phù hợp và chất lượng màng lọc. Một máy lọc có CADR cao sẽ xử lý không khí nhanh hơn, đặc biệt quan trọng khi phòng ảnh hưởng nhiều bởi bụi đường hoặc khí thải. Ngoài ra, màng lọc của máy lọc không khí cần được thay định kỳ, thường sau 6-12 tháng, tùy tần suất sử dụng.
Máy tạo ẩm
Không chỉ giúp duy trì độ ẩm lý tưởng, máy tạo ẩm còn đóng vai trò quan trọng trong việc giảm mức độ lơ lửng của bụi mịn trong không gian kín.
Khi độ ẩm trong phòng được giữ ở mức 40–60%, bụi mịn có xu hướng bám dính vào các giọt nước li ti và rơi xuống bề mặt, từ đó giảm lượng bụi mà cơ thể hít phải. Điều này đặc biệt hữu ích trong những ngày thời tiết hanh khô hoặc khi sử dụng máy lạnh liên tục khiến độ ẩm trong phòng giảm mạnh.
Về mặt sức khỏe, việc duy trì độ ẩm ổn định giúp giảm khô mũi, khô họng, hạn chế kích ứng niêm mạc và hỗ trợ hệ hô hấp hoạt động tốt hơn. Đồng thời, môi trường đủ ẩm còn có lợi cho da, đặc biệt với trẻ nhỏ và người làm việc lâu trong phòng điều hòa.
Giá máy tạo ẩm tương đối dễ tiếp cận, thường nằm trong khoảng 300.000 đồng đến 2,5 triệu đồng đồng tùy dung tích và công nghệ phun.
Khi chọn mua, cần ưu tiên những thiết bị có chế độ kiểm soát độ ẩm tự động và tính năng lọc nước hoặc khử khuẩn bằng tia UV để hạn chế vi khuẩn phát tán. Người dùng nên dùng nước sạch, vệ sinh máy định kỳ để tránh tích tụ cặn bẩn và nấm mốc trong bình.
Nước muối sinh lý
Nước muối sinh lý là vật dụng đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả trong việc bảo vệ hệ hô hấp khỏi bụi mịn. Việc rửa mũi bằng nước muối giúp loại bỏ bụi bẩn, phấn hoa, vi khuẩn bám trên niêm mạc, từ đó giảm nguy cơ viêm mũi dị ứng, viêm xoang và nhiễm trùng.
Ngoài ra, súc miệng nước muối cũng giúp làm sạch vùng họng, giảm khô rát do hít phải không khí ô nhiễm và hỗ trợ ngăn ngừa bệnh về đường hô hấp trên.
Nước muối sinh lý là sản phẩm an toàn cho mọi lứa tuổi, giá thành rẻ và dễ tìm mua với mức giá chỉ từ 5.000-20.000 đồng tùy loại chai lớn hay nhỏ. Đây là món nên có sẵn trong nhà và túi xách khi cần làm sạch mũi sau lúc di chuyển ngoài đường.
Lưu ý khi sử dụng là không nên lạm dụng rửa mũi quá nhiều lần trong ngày vì có thể làm mất lớp nhầy bảo vệ tự nhiên. Nên chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, chai nhỏ gọn và dùng hết trong thời gian ngắn sau khi mở để đảm bảo vệ sinh.
Kính chống bụi
Kính chống bụi là lớp bảo vệ quan trọng cho mắt trong bối cảnh bụi mịn gia tăng. Mắt là cơ quan nhạy cảm, dễ bị kích ứng bởi các hạt bụi nhỏ, gây đỏ mắt, chảy nước mắt, khô mắt hoặc viêm kết mạc. Một chiếc kính ôm sát mặt, che kín cả hai bên, giúp hạn chế tối đa bụi và gió tạt vào mắt khi di chuyển ngoài đường, đặc biệt khi chạy xe máy.
Kính chống bụi hiện có nhiều loại từ thời trang đến chuyên dụng. Các mẫu bình dân có giá từ 50.000-200.000 đồng, trong khi loại cao cấp chống UV, chống trầy, chống mờ hơi có thể từ 300.000-1.000.000 đồng. Việc đầu tư vào một sản phẩm tốt không chỉ giúp bảo vệ mắt khỏi bụi mịn mà còn giảm tác hại của ánh nắng và tăng độ an toàn khi lái xe.
Khi chọn mua, bạn nên ưu tiên kính ôm mặt, gọng chắc, tròng chống tia UV và hạn chế để lộ khe hở hai bên. Với người đeo kính cận, có thể lựa chọn kính chụp bên ngoài hoặc đặt tròng chống bụi theo độ cận của mình.
Khẩu trang
Khẩu trang là lớp phòng thủ quan trọng nhất khi đối phó với bụi mịn, đặc biệt trong môi trường ngoài trời. Dù có nhiều loại sản phẩm trên thị trường nhưng không phải khẩu trang nào cũng có khả năng lọc bụi mịn hiệu quả.
Những dòng khẩu trang đạt chuẩn như N95, KN95, KF94 hoặc khẩu trang than hoạt tính có khả năng lọc bụi PM2.5 tốt, giúp giảm thiểu lượng chất ô nhiễm đi vào phổi.
Ưu điểm của khẩu trang là dễ sử dụng, chi phí thấp và hiệu quả lọc cao nếu chọn đúng loại có màn lọc. Trên thị trường, khẩu trang y tế thông thường có giá chỉ từ 3.000 đến 5.000 đồng mỗi chiếc, trong khi các loại chuyên dụng KN95 hoặc KF94 có giá từ 5.000-20.000 đồng.
Khẩu trang là vật dụng mà bất kỳ ai cũng nên trang bị khi ra ngoài, đặc biệt trong những ngày bụi mịn tăng cao.
Ưu tiên chọn khẩu trang được dùng chất liệu vải không dệt, có lớp than hoạt tính để lọc mùi và khí gây hại. Khi lựa chọn khẩu trang, cần chú ý đến độ kín, thiết kế ôm sát sống mũi và hai bên má. Khẩu trang chỉ phát huy hiệu quả khi không để hở các khe trống khiến bụi mịn lọt qua. Bạn không tái sử dụng khẩu trang nhiều lần, nhất là khi khẩu trang đã trong tình trạng ẩm ướt hoặc bẩn vì có thể làm giảm chất lượng lọc.
Việc chủ động trang bị các thiết bị như máy lọc không khí, máy tạo ẩm và bảo vệ bản thân bằng kính chống bụi, nước muối sinh lý hay khẩu trang đạt chuẩn là điều cần thiết cho mỗi gia đình. Những vật dụng này không chỉ giúp giảm tác động của ô nhiễm không khí mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống hằng ngày, giúp bảo vệ sức khỏe và cảm thấy yên tâm hơn khi di chuyển và sinh hoạt ngoài trời.
