Thiếu giáo viên, một số môn không có nguồn tuyển
Đó là thông tin được các địa phương phản ánh trong hội nghị trực tuyến tổng kết một năm thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông, do bộ GD&ĐT phối hợp với Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục của Quốc hội tổ chức vào chiều 20/8.
Từ giám sát thực tế và báo cáo của bộ GD&ĐT, báo cáo của các địa phương, ông Nguyễn Đắc Vinh - Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục ghi nhận những kết quả đạt được trong xây dựng chương trình, xã hội hoá sách giáo khoa, dạy học lớp 1.
Tuy nhiên, còn có những phản ánh của cử tri, dư luận về chất lượng, giá thành sách giáo khoa, việc phân phối thời lượng chương trình ở bậc tiểu học và cấu trúc chương trình ở bậc trung học đối với các môn tích hợp. Uỷ ban đề nghị bộ GD&ĐT nghiên cứu kỹ lưỡng các ý kiến của nhà giáo, chuyên gia; hằng năm, có đánh giá tổng kết chương trình, để có những giải pháp định hướng kịp thời đảm bảo chất lượng việc thực hiện chương trình, sách giáo khoa mới.
Sau một năm triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới, đại diện các địa phương đều cho biết, đã đầu tư dồn lực cho thực hiện chương trình lớp 1. Tuy nhiên, chặng đường dài để triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018, các điều kiện triển khai về đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất sẽ gặp không ít khó khăn.
Ông Vũ Văn Trà, Phó Giám đốc sở GD&ĐT Hải Phòng cho biết, để đáp ứng cho lớp 1, lớp 2 học 2 buổi/ngày, Hải Phòng còn thiếu khoảng 600 giáo viên. Nhưng khi cả lớp 3, 4, 5 thực hiện học 2 buổi/ngày theo yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới, Hải Phòng sẽ phải bổ sung thêm 1.572 giáo viên nữa.
Trong khi đó, ở một số môn học đặc biệt là cấp tiểu học, dù có muốn tuyển nhưng cũng không có nguồn tuyển. Vị lãnh đạo Sở đồng thời đề xuất Bộ chỉ đạo các cơ sở đào tạo giáo viên có chiến lược để cung cấp nhân lực đang “khan hiếm”, sẵn sàng nguồn tuyển khi bộ Nội vụ, sở Nội vụ giao chỉ tiêu cho ngành.
Khẳng định năm học vừa qua đã ưu tiên chọn giáo viên có chuyên môn, nghiệp vụ tốt để dạy học lớp 1, đảm bảo đủ số lượng dạy 2 buổi/ngày, tuy nhiên, ông Phạm Duy Hưng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn cũng chia sẻ khó khăn về thiếu giáo viên tại địa phương. Theo đó, hiện nay, việc giao biên chế giáo viên đang được tính toán theo định mức số học sinh/lớp, tuy nhiên Bắc Kạn với đặc thù tỉnh miền núi diện tích rộng, dân cư thưa, giao thông đi lại khó khăn, có nhiều điểm trường, nên số học sinh/lớp không đảm bảo theo định mức, do vậy, số lớp tăng lên nhưng chỉ tiêu biên chế giáo viên lại không đáp ứng yêu cầu.
Ông cũng kiến nghị bộ GD&ĐT có ý kiến với bộ Nội vụ, Uỷ ban Văn hoá Giáo dục có ý kiến với Chính phủ để xem xét việc giao biên chế giáo viên cho các tỉnh căn cứ vào số lớp trên thực tế.
Ngoài ra, việc chuẩn bị cơ sở vật chất, thiết bị dạy học để thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018 tại địa phương cũng gặp nhiều khó khăn. Nhiều trường học trên địa bàn tỉnh thiếu phòng học bộ môn, nhiều trường thiếu nơi ăn, chỗ nghỉ để học sinh ở bán trú, nội trú khi thực hiện chương trình mới.
Khó khăn về kinh phí cho triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới cũng là vấn đề được nhiều địa phương nêu ra tại hội nghị. Theo đó, hiện nay bộ Tài chính chưa có hướng dẫn nguồn kinh phí riêng cho thực hiện đổi mới chương trình giáo dục phổ thông mà sử dụng chung nguồn kinh phí địa phương. Trong khi đó, địa phương lại thực hiện nhiều nội dung chi và ưu tiên các nhiệm vụ chính trị khác như phòng chống dịch Covid-19, xây dựng nông thôn mới, xóa đói giảm nghèo… dẫn tới khó khăn trong đầu tư cho triển khai chương trình.
Cần chuyên môn tốt trong biên soạn sách giáo khoa
Chặng đường triển khai đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, bắt đầu với lớp 1 trong năm học vừa qua đã nhận được sự quan tâm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Bộ GD&ĐT coi đây là nhiệm vụ rất trọng tâm, quyết liệt tập trung chỉ đạo, cùng với đó là sự quan tâm phối hợp của các bộ, ngành. Đặc biệt, địa phương đã vào cuộc rất trách nhiệm.
Chia sẻ bài học kinh nghiệm sau một năm triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới với lớp 1, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh đến sự quyết tâm, tính thống nhất, sự kiên định trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo; sự vào cuộc của các địa phương, ban ngành; đặc biệt sự dốc sức của những người triển khai trực tiếp là đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục.
Khẳng định đổi mới lần này rất sâu sắc, toàn diện, triệt để, vì thế, theo Bộ trưởng, trên phương diện quản lý nhà nước và cơ chế chính sách, Bộ cần phải đổi mới thêm một bước: Từ chỗ quản lý nhà nước đối với cách thức dạy học, biên soạn sách giáo khoa, triển khai kế hoạch như cũ; chuyển sang phương thức xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa, triển khai năng động hơn dành cho giáo viên và cơ sở giáo dục, thì quản lý nhà nước cần có sự đổi mới tương xứng. Việc này đã từng làm, đã làm tích cực nhưng thời gian tới cần lưu ý hơn nữa.
Bên cạnh đó, cũng cần tăng cường thu hút các nhà giáo, chuyên gia có chuyên môn tốt tham gia biên soạn sách giáo khoa, để bảo đảm có được chất lượng bản thảo sách tốt nhất. Chất lượng bản thảo phải là khâu then chốt. Việc thẩm định, chọn sách, phát hành bảo đảm cạnh tranh lành mạnh dựa trên tiếng nói chuyên môn của các nhà giáo, cơ sở giáo dục và tinh thần không có học sinh thiếu sách giáo khoa. Việc chỉ đạo đẩy mạnh biên soạn sách giáo khoa và tài liệu giáo dục địa phương, sách giáo khoa tiếng dân tộc cũng sẽ được Bộ tiếp tục lưu ý triển khai trong thời gian tới.
Tháo gỡ những vấn đề tồn tại
Với một số nhóm vấn đề được địa phương trao đổi tại hội nghị như về giáo viên; sách giáo khoa, học liệu; cơ sở vật chất, tài chính…, Bộ trưởng cho biết, bộ GD&ĐT sẽ tiếp thu đầy đủ để có kế hoạch tháo gỡ. Đồng thời cho rằng, rất cần sự phối hợp giữa trung ương và địa phương trong thực hiện. Bộ trưởng cũng mong muốn, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục sẽ cùng quan tâm, có tiếng nói ủng hộ trong việc tháo gỡ vướng mắc của địa phương.
Riêng về đội ngũ giáo viên, Bộ trưởng cho biết, Bộ sẽ có kế hoạch làm việc với hệ thống các trường đại học sư phạm để trao đổi về các nội dung tập huấn, bồi dưỡng giáo viên; cũng như phát triển các ngành nghề đào tạo thuộc nhóm sư phạm để bảo đảm cung cấp đủ giáo viên, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông những năm tiếp theo.
Nhận định, năm học 2021-2022 vừa thực hiện mục tiêu đổi mới, cũng là năm học đầy thách thức do dịch bệnh, Bộ trưởng mong muốn, lãnh đạo các địa phương, cơ sở giáo dục, các thầy cô giáo, cán bộ quản lý sẽ quyết tâm hơn nữa, năng động và sáng tạo hơn nữa, vượt qua mọi khó khăn thách thức, hoàn thành tốt các mục tiêu đổi mới.
