Tan Dunci là y tá bán thời gian tại Phòng thí nghiệm Độc học Lâm sàng của Bệnh viện Chang Gung Memorial (Đài Loan, Trung Quốc). Cô chia sẻ trong chương trình về y khoa trên truyền hình rằng con trai cả của cô có thói quen ăn uống rất tệ. Từ nhỏ, cậu mê uống trà sữa, ngày nào cũng vòi uống bằng được.
Cậu từng bị gan nhiễm mỡ nhẹ và chỉ số chức năng gan cũng có xu hướng tăng lên từ khi vào đại học và được tự do ăn uống theo ý thích. Sau đó, nhờ từ bỏ trà sữa và các đồ uống có đường nên cậu đã giảm được 20 kg trong vòng chưa đầy một năm, đồng thời tình trạng gan nhiễm mỡ cũng giảm.
Trà sữa chứa rất nhiều đường. (Ảnh minh họa).
Li Tangyue, chuyên gia giảm cân và bác sĩ y học gia đình tại Churi Clinic, người cũng tham gia chương trình, giải thích: "Dùng đồ uống có đường nói chung, trà sữa nói riêng là một thói quen hàng ngày rất nguy hiểm. Nguyên liệu đồ uống nên được lựa chọn cẩn thận. Nếu bạn thực sự muốn uống thứ gì đó, nên chọn trà không đường, cà phê hoặc nước có ga với chanh, đó đều là những lựa chọn tốt".
Trong mắt các bác sĩ, fructose trong trà sữa còn nguy hiểm hơn rượu. Wei Shihang, chuyên gia y học gia đình và giảm cân tại Churi Clinic, đã chỉ ra trong video trên kênh YouTube của mình rằng fructose, còn được gọi là "carbohydrate nhiều dầu nhất", hoàn toàn không tốt cho sức khỏe con người, chủ yếu là do sự trao đổi chất của nó trong cơ thể. Giống rượu, fructose chỉ có thể được chuyển hóa ở gan và axit uric sẽ được tạo ra trong quá trình này. Sau khi axit uric được tổng hợp, nó sẽ kích thích quá trình tái tạo lipid và tạo ra chất béo. Đồng thời, axit uric cũng sẽ tạo ra tác động phản hồi tích cực, đẩy nhanh quá trình chuyển hóa fructose, hình thành vòng luẩn quẩn và tạo ra nhiều fructose hơn.
"Ba cái bẫy ngọt ngào" của fructose:
Bẫy 1: Tác hại của fructose khó phát hiện hơn
Hạn chế đồ uống có đường sẽ giảm gây hại cho sức khỏe. (Ảnh minh họa)
So với rượu, mối nguy hiểm của fructose khó phát hiện hơn. Khi uống rượu, bạn sẽ cảm thấy chóng mặt và mất cảm giác. Não của một số người thậm chí sẽ đưa ra cảnh báo về việc nôn mửa. Tuy nhiên, fructose có thể trực tiếp đánh lừa não bộ, khiến con người thiếu cảm giác no và tiếp tục ăn.
Bẫy 2: Fructose có khả năng bị lạm dụng và phụ thuộc nhiều hơn
Nhiều nghiên cứu đã khẳng định cơ thể con người sẽ có "tác dụng gây nghiện" fructose. Cơ chế sinh lý cũng tương tự như hút thuốc và uống rượu, càng ăn nhiều fructose thì càng thèm và thích ăn hơn. Ngoài ra, một số nghiên cứu còn phát hiện ra rằng fructose có thể kích hoạt tình trạng kháng leptin, một loại hormone gây cảm giác no. Khi tình trạng kháng thuốc xảy ra, mọi người thường cảm thấy thiếu cảm giác no và tăng ham muốn ăn uống.
Bẫy 3: Lượng đường fructose khó cảm nhận và kiểm soát hơn
Trái cây tự nhiên chứa chất xơ, có thể làm chậm quá trình hấp thụ fructose. Tuy nhiên, fructose trong soda hoặc nước ép trái cây có thể nhanh chóng đi vào cơ thể và được gan chuyển hóa và lưu trữ dưới dạng chất béo và thường khó phát hiện. Lấy một lon nước ngọt có gas làm ví dụ. Nó chứa 35 gam fructose. Sau khi chuyển đổi, người ta thấy rằng 35 gam fructose là một lượng đáng báo động. Tuy nhiên, khi bạn thực sự uống nó, bạn sẽ không có cảm giác như vậy, thậm chí có thể uống một cách vô thức trong hơn một ngày.
Làm thế nào để cai nghiện đường?
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, để giảm ăn đường, bạn cần lưu ý:
- Tập trung vào việc duy trì một chế độ ăn uống cân bằng: Ăn đủ 5 khẩu phần trái cây và rau quả được khuyến nghị mỗi ngày, thực phẩm giàu protein và chất xơ, điều đó sẽ giúp ổn định lượng đường trong máu.
- Đừng bỏ bữa: Ăn thực phẩm bổ dưỡng liên tục suốt cả ngày sẽ giúp bạn không bị quá đói, từ đó đưa ra lựa chọn thực phẩm tốt hơn.
- Dành thời gian cho việc di chuyển, vận động: Tập thể dục sẽ giúp giảm mức ghrelin, dễ ngủ và ngủ lâu hơn một chút, điều này cũng như làm giảm cảm giác thèm ăn.
- Ngủ đủ: Được nghỉ ngơi đầy đủ sẽ làm giảm cảm giác thèm đường.
- Uống nhiều nước: Việc cung cấp nước đặc biệt quan trọng khi bạn đang cố gắng từ bỏ thói quen ăn đường.
- Ghi nhật ký lượng thức ăn của bạn.
- Đừng loại bỏ những nhóm thực phẩm không gây hại cho cơ thể.
