Đó chính là quả cọ, một loại quả chỉ có theo mùa và phân bố ở một số địa phương nhất định. Do vậy, khi đến mùa cọ, nhiều người phải săn lùng để có thể thưởng thức được sự thơm ngon, béo ngậy của loại quả này. Được biết, đầu mùa quả cọ vào khoảng tháng 11 âm lịch, loại quả này giá lên đến vài chục nghìn đồng/kg, trong khi trước đây rụng đầy gốc không ai nhặt.
Hiện nay, quả cọ không chỉ là món quà đặc sản, mà chúng còn mang lại nhiều giá trị với sức khỏe. Nhà khoa học, lương y Bùi Đắc Sáng (Viện Hàn lâm Khoa học và công nghệ Việt Nam, Hội Đông y Hà Nội) cho biết, theo y học cổ truyền, quả cọ có vị ngọt, chát, hơi béo. Một số nghiên cứu ở nước ngoài còn cho thấy loại quả này có tác dụng trong hỗ trợ bệnh ung thư vòm họng, thực quản.
Tuy nhiên, tại Việt Nam chưa có nghiên cứu nào chứng minh tác dụng này, vì thế mọi người chỉ nên dùng quả cọ để thưởng thức là chính, không dùng để điều trị ung thư. Tốt nhất, khi mắc bệnh cần có chẩn đoán chính xác, tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ.
Quả cọ chứa nhiều chất béo và nguồn dinh dưỡng khác nên mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Ảnh minh họa.
Các nghiên cứu của y học hiện đại cho thấy, quả cọ giàu chất béo và các vitamin, khoáng chất tốt cho cơ thể. Cụ thể, quả cọ chứa nhiều vitamin E và A. Thậm chí, hàm lượng tiền vitamin A (beta-carotene, alpha-carotene và beta-cryptoxanthin) trong quả cọ cao hơn gấp 15 lần so với cà rốt nên chúng chống ôxy hóa rất hiệu quả.
Ngoài ra, cọ chứa các thành phần dinh dưỡng khác như axit lauric, capric, sqalene, phenolic, axit oleic, hydrogenated palm, elaeis guineensis, calo,… Với chất béo, theo bảng thành phần thực phẩm Việt Nam (Viện Dinh dưỡng) quả cọ được xếp vào nhóm các loại hạt, quả giàu chất béo. Theo đó, 100g quả cọ phần ăn được có chứa 178Kcal, 2,3g protein, 13,4g lipid, 12,1g glucid, 38mg canxi… chất béo trong cọ chủ yếu là chất béo không bão hòa đơn và chất béo không bão hòa.
Một số tác dụng nổi bật của quả cọ với sức khỏe đã được chứng minh như sau:
- Chống oxy hóa: Quả cọ chứa nhiều chất chống oxy hóa như squalene, axit phenolic, axit oleic da giúp chống lại những tổn thương bởi các gốc tự do từ đó mang lại hiệu quả làm đẹp da.
- Kháng khuẩn tốt: Nhờ có axit lauric và capric trong quả cọ mà loại quả này có tính kháng khuẩn cao. Nhờ đặc tính kháng khuẩn, quả cọ được sử dụng như một biện pháp kháng khuẩn, sát trùng cho người bệnh.
- Tăng cường sức khỏe mắt: Quả cọ chứa lượng vitamin A gấp 15 lần cà rốt, đảm bảo cung cấp lượng vitamin A cực lớn cho cơ thể, vừa tăng cường sức khỏe vừa cải thiện thị lực cho đôi mắt.
- Ổn định thần kinh: Quả cọ cung cấp cho cơ thể nguồn năng lượng dồi dào, đảm bảo sự ổn định của hệ thần kinh và giữ huyết áp ở mức cân bằng.
Do cọ chứa nhiều chất tannin, vì thế khi ăn cần bỏ phần bỏ để tránh tắc ruột, táo bón. Ảnh minh họa.
Theo lương y Bùi Đắc Sáng, do quả có có chứa hàm lượng chất béo, canxi nên khi dùng đúng cách có thể hỗ trợ điều trị một số bệnh về đường tiết niệu, tiền liệt. Tuy nhiên, không nên sử dụng quá nhiều vì dễ gây nên tình trạng “say cọ”. Ngoài ra, do có chất chát (tannin) nên ăn nhiều có thể gây táo bón, vón cục thức ăn trong ruột.
Để tránh gây táo bón hoặc những tác hại với sức khỏe khi ăn, các chuyên gia khuyên khi ăn cọ nên, bỏ vỏ và ăn ít ở mức thưởng thức. Với người bị tiêu chảy mức độ nhẹ có thể giã và ép lấy nước để cầm tiêu chảy và cách này chỉ dùng cho người trưởng thành, không dùng cho trẻ nhỏ vì hệ tiêu hóa của trẻ chưa phát triển toàn diện.
Khi ăn quả cọ, lương y Bùi Đắc Sáng lưu ý, không ăn quả cọ sống, ai có vấn đề đường tiêu hóa như bị đầy bụng, khó tiêu, hay táo bón không nên ăn loại quả này. Với cọ đã chín, cũng chỉ nên ăn quả đã chín mềm, không nên ăn quả cứng.
