Đinh lăng còn gọi là cây gỏi cá hay nam dương sâm, tên khoa học là Polyscias fruticosa (L.) Harms hoặc Ming Aralia, thuộc họ nhân sâm. Loại cây này có dáng thanh mảnh, nhiều thân mọc thẳng, ít phân nhánh ngang và đều hướng lên trên tạo cảm giác gọn gàng, tinh tế.
Khi trưởng thành, cây có thể cao đến 5m, tán lá xòe rộng với những lá kép dạng mũi mác, răng cưa sâu. Cây có thể nở hoa trắng hoặc vàng nhạt vào mùa xuân, sau đó hình thành quả nhỏ màu tím, tuy nhiên khi trồng trong nhà, cây hiếm khi ra hoa hoặc kết trái.
Lá cây đinh lăng thường được dùng để hãm trà uống, ăn sống với các loại rau khác. Ngoài ra, lá đinh lăng kho cá còn được nhiều người nhận xét là thơm ngon gấp 10 lần so với kho theo cách thông thường.
Cá kho lá đinh lăng.
Không chỉ là một loại rau, đinh lăng còn nổi tiếng với giá trị sức khỏe. Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông từng gọi đinh lăng là “sâm của người nghèo” bởi thành phần dinh dưỡng trong rễ gần tương đương nhân sâm Hàn Quốc. Rễ đinh lăng được dùng làm thuốc bổ, giúp tăng sức đề kháng, giảm mệt mỏi, cải thiện tuần hoàn và hỗ trợ an thần.
Lá đinh lăng có thể dùng làm gối cho trẻ sơ sinh để tránh giật mình, hoặc chế biến như một loại thảo dược giúp giải độc, giảm stress, hỗ trợ tiêu hóa, lợi sữa,… Một số bộ phận của cây chứa saponin – chất cũng có trong nhân sâm – giúp tăng cường sức khỏe nếu dùng đúng liều lượng. Tuy nhiên, do saponin có thể gây kích ứng dạ dày khi dùng sai cách, việc sử dụng đinh lăng làm thuốc cần tuân theo kiến thức y học truyền thống để đảm bảo an toàn.
Ý nghĩa phong thủy khi trồng cây đinh lăng
Thân và lá đinh lăng mềm mại, uyển chuyển, tạo dáng vẻ thanh thoát đặc trưng. Nhờ hình thái đẹp mắt này, bên cạnh việc được trồng để thu hoạch lá và củ, đinh lăng còn rất được ưa chuộng làm cây cảnh nội thất hoặc bonsai nghệ thuật.
Vẻ xanh tươi bền bỉ quanh năm cùng khả năng thích nghi linh hoạt giúp loài cây này dễ dàng hòa hợp với nhiều không gian sống khác nhau, từ nhà ở đến văn phòng.
Về phong thủy, đinh lăng mang ý nghĩa tốt lành. Cây thuộc hành Mộc, tượng trưng cho sự tăng trưởng, tái sinh và dòng năng lượng tích cực luôn vận động. Tán lá xanh mướt quanh năm biểu trưng cho sự sung túc và phát đạt. Trong khi đó, thân cây mềm dẻo mà bền bỉ thể hiện ý chí kiên cường, bộ rễ khỏe khoắn là hình ảnh của nền tảng gia đạo vững vàng.
Khi đặt trong nhà, đinh lăng được tin rằng giúp điều hòa sinh khí, giảm năng lượng xấu, mang lại sự hài hòa và tươi mới cho không gian. Nhà nào chăm cây tốt, cây càng sum suê thì sinh khí càng vượng, gia chủ an khang, tinh thần ổn định, công việc thuận lợi và tài lộc hanh thông.
Vì thế, đinh lăng không chỉ là một loại thuốc, cây cảnh mà còn là biểu tượng phong thủy gắn liền với may mắn và sức khỏe với nhiều gia đình Việt.
Cách trồng và chăm sóc cây đinh lăng tại nhà
Có nhiều cách để nhân giống cây đinh lăng như giâm cành, chiết cành, tách bụi, nhưng phổ biến nhất là giâm cành vì cách này khá dễ dàng, tỷ lệ sống cao. Cây đinh lăng có thể giâm cành vào bất kỳ thời điểm nào trong năm.
Hãy cắt những đoạn cành bánh tẻ dài khoảng 10-15cm và cắm chúng vào đất ẩm (bạn cũng có thể sử dụng thêm chất kích thích ra rễ). Giữ đất luôn ấm và ẩm, và chỉ sau vài tuần, cành giâm sẽ bắt đầu ra rễ.
Trong quá trình chăm sóc cây đinh lăng, bạn hãy chú ý tới những yếu tố sau:
- Đất trồng:
Đinh lăng thích loại đất giàu dinh dưỡng nhưng phải thoát nước tốt để vừa giữ ẩm vừa bảo vệ bộ rễ vốn khá nhạy cảm và dễ bị úng thối. Bạn có thể dùng nhiều kiểu đất khác nhau như đất pha cát, than bùn hoặc đất thịt nhẹ, miễn sao đảm bảo khả năng thoát nước là ưu tiên hàng đầu.
Nếu trồng trong chậu, chậu đất nung hoặc gốm là lựa chọn lý tưởng vì giúp hút bớt nước thừa, hạn chế nguy cơ thối rễ cho cây. Cứ 1-2 năm, nên thay chậu cho cây 1 lần để cây phát triển tốt.
- Ánh sáng:
Đinh lăng ưa ánh sáng sáng nhưng gián tiếp, đồng thời vẫn có thể sống trong bóng râm nhẹ. Cây rất hợp với nắng sớm dịu nhẹ. Vào mùa hè, cần tránh ánh nắng trực tiếp vào buổi trưa và chiều, vì dễ làm cháy những chiếc lá mỏng manh.
Tốt nhất, hãy duy trì khoảng 6–8 giờ ánh sáng lọc qua mỗi ngày. Nhiều người nhận thấy đinh lăng phát triển rất tốt khi được đặt ở vị trí có ánh sáng hướng bắc.
- Tưới nước:
Đinh lăng cần được giữ ẩm đều nhưng tuyệt đối không được để úng nước. Khi tưới, hãy tưới đẫm để đất thấm hoàn toàn, sau đó chờ cho đất gần khô rồi mới tưới lại.
Thông thường, tưới khoảng mỗi tuần một lần là phù hợp. Vào mùa đông, nhu cầu nước của cây giảm, vì vậy bạn nên giãn cách tưới còn khoảng 2 tuần một lần để tránh làm rễ bị úng.
- Bón phân:
Bạn nên bón phân lỏng cho cây đinh lăng mỗi tháng một lần trong suốt giai đoạn sinh trưởng, từ mùa xuân đến mùa thu. Nếu thấy lá rụng nhiều hoặc chuyển sang màu vàng xanh nhạt, đó là dấu hiệu cho thấy cây đang thiếu dinh dưỡng, cần được bổ sung phân bón để phục hồi và phát triển tốt hơn.
- Sâu bệnh:
Tin vui là đinh lăng khá kháng sâu bệnh. Tuy nhiên, cây vẫn có thể bị một số loại sâu hại như rệp sáp, rệp vẩy và nhện đỏ. Bạn có thể phun dung dịch xà phòng hoặc dung dịch dầu neem để kiểm soát các loại sâu hại này, giúp cây luôn khỏe mạnh và phát triển tốt.
