Chị Ngô Thị Lan Anh - một tiểu thương bán rau ở chợ Xa La (Hà Đông) chia sẻ, chị quê ở Hà Tây, chiều nào chị cũng đi thu gom các loại rau của người dân ở trong xã rồi sáng sớm mang ra chợ bán. Các loại rau quê đều rất được ưa chuộng, trong đó có rau sam.
"Hễ có mớ rau sam nào là khách mua hết veo. Tôi bán 10.000 - 12.000 đồng/mớ khoảng 3-4 lạng. Tính ra 1kg rau sam có giá khoảng 30.000-40.000 đồng. Có khách vừa đặt mua hôm trước, hôm sau đã hỏi mua. Loại rau này mọc tự nhiên trong vườn, xem lẫn vào các ruộng hoa màu chứ không gieo trồng phổ biến như các loại rau cải, rau muống, mồng tơi... nên số lượng cực kỳ hạn chế, ai đi chợ sớm mới mua được", chị Lan Anh nói.
Rau sam bán ở chợ, được các chị em nội trợ ưa chuộng
Vừa mua được 2 mớ rau sam, chị Bích Lân hớn hở khoe: "Thật sự lâu lắm rồi tôi mới mua được mớ rau sam đúng chất quê. Trước đây, rau sam là rau nhà nghèo, mọc dại ở khắp nơi, chỗ nào trống hay ẩm ướt là rau sam lại phát triển. Hồi đó rau củ quả có đầy vườn, có mấy ai để ý đến rau sam, mọi người thường hái về cho lợn hoặc cắt nhỏ cho gà ăn, thi thoảng mới hái nấu canh cùng rau tập tàng hoặc luộc chấm mắm.
Giờ đi chợ thấy rau sam được bán tôi thấy bồi hồi lắm, nhớ về những ngày nghèo khó. Rau sam ăn có vị chua chua, giòn và rất mát, rất có lợi cho tiêu hoá nên tôi rất thích".
Cũng như chị Bích Lân, nhiều chị em ở thành phố rất ưa chuộng các loại rau quê, vừa ngon ngọt lại tốt cho sức khỏe. Thế nên, những hàng rau quê ở chợ luôn đắt khách, nếu không đi chợ từ sáng sớm thì sẽ không mua được. "Rau sam lành, sạch, ăn mát nhất là trong những ngày hè ở Hà Nội không phải lúc nào cũng có rau sam để mua", chị Hòa (ở Cầu Giấy, Hà Nội) chia sẻ.
Loại rau dại này dễ trồng, dễ sống, thích nghi với nhiều loại môi trường
Theo tìm hiểu, rau sam có thân mọng nước thuộc họ Sam (Portulacaceae) với tên khoa học là Portulaca oleracea và bắt nguồn từ Ấn Độ và vùng Trung Đông. Vòng đời của rau sam khá ngắn, chỉ sống một năm. Cây thường bò lan trên mặt đất với chiều dài thân cây khoảng 40cm, màu hơi hồng hoặc đỏ. Lá cây mọc đối thành cụm tại các đốt thân hoặc ngay đầu ngọn. Hoa sam có 5 cánh, đường kính hoa chỉ tầm 0,6cm với màu vàng. Thường thì cuối mùa xuân là thời điểm hoa nở và mùa hoa kéo dài đến tầm giữa mùa thu.
Trước đây, ở các miền quê Việt Nam, rau sam mọc dại ở khắp nơi, xen vào những vườn hoa màu. Còn bây giờ, thứ rau dại này đã trở thành đặc sản lạ ở thành phố.
Ở nhiều nước châu Âu, rau sam được xem như thần dược
Ở nhiều nước châu Âu, rau sam được dùng trong các món ăn khá phổ biến, người Hà Lan dùng rau sam làm dưa chua, người Pháp cũng rất thích rau sam và chế biến thành nhiều món ăn đặc biệt, hoặc ở Mỹ, có món rau sam trộn dầu giấm...
Người Trung Hoa xưa gọi rau sam là "rau trường thọ". Theo nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ và Úc, trong rau sam có chứa nhiều axít béo omega-3 hơn các loại rau ăn lá khác. Nó là một trong số rất ít các loài cây có chứa EPA omega-3 chuỗi dài, có tác dụng rất tốt trong việc ngăn ngừa bệnh tim mạch và tăng cường sức miễn dịch của cơ thể.
Đây cũng là loại rau chứa nhiều loại vitamin (chủ yếu là vitamin A, C và một số vitamin B cùng các carotenoit), cũng như các chất khoáng dinh dưỡng như magiê, canxi, kali và sắt.
