Biến thế BA.4 và BA.5 sẽ tiếp tục gia tăng trên thế giới
Ngày 7/7, tin từ Sở Y tế Tp.HCM cho biết, thời gian tới, biến thể BA.4 và BA.5 dự kiến tăng và dần chiếm chủ đạo. Theo đó, BA.4 và BA.5 được phát hiện lần đầu tiên lần lượt vào tháng 1 và tháng 2 năm 2022 tại Nam Phi và bắt đầu lan dần ra khắp thế giới.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) cho biết, các dòng BA.4 và BA.5 (của biến thể Omicron) đang lây lan nhanh tại Hoa Kỳ. Trong tuần lễ cuối tháng 6 năm 2022, riêng Omicron BA.5 đã chiếm tới 36,6% ca mắc ở Mỹ, trong khi BA.4 chiếm từ 15,7% ca nhiễm.
Tính tổng cộng, hai biến thể BA.5 và BA.4 chiếm tới 52% ca mắc Covid-19 mới ở Mỹ. Số các trường hợp mắc mới Covid-19 tại Hoa Kỳ khoảng 100.000 ca trong tuần, tăng 2,9% so với một tuần trước đó. Các chuyên gia dự báo rằng 2 biến thể này đang dần chiếm chủ đạo và số ca mắc sẽ còn tiếp tục gia tăng trong những tuần tới.
Trên phạm vi toàn cầu, Tổ chức Y tế Thế giới công bố số ca mắc mới trong tuần qua tăng 18% so với tuần trước, số tử vong mới trong tuần tăng 3% so với tuần trước, sự gia tăng số ca mắc và tử vong này tương ứng với BA.4 tăng từ 9% lên 12%, và BA.5 tăng từ 28% lên 43%.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO) biến thể Omicron BA.4, BA.5 lây lan nhanh hơn biến thể BA.1, BA.2 từ 10-13%.
Hai biến thể này có thể thoát khỏi sự bảo vệ của hệ thống miễn dịch khi nồng độ kháng thể trung hòa trong máu hạ thấp theo thời gian, kể cả ở những người đã từng mắc các biến thể BA.1, BA.2 cũng như mắc biến chủng Delta trước đó.
Tuy nhiên, đa số các dữ liệu lâm sàng đều cho thấy việc đã tiêm vắc-xin có thể ngăn ngừa bệnh diễn tiến nặng và cũng như ngăn việc cần nhập viện điều trị.
Từ một góc độ khác, tuy các biến thể của Omicron ít gây ra bệnh nghiêm trọng hơn so với nhiễm các biến thể trước đó, đặc biệt sau khi đã tiêm chủng vắc-xin hoặc từng nhiễm bệnh, các dữ liệu cũng cho thấy biến thể Omicron vẫn có thể gây ra một tỉ lệ nhỏ (đáng kể so với biến chủng Delta trước đây) người mắc bệnh nặng, cần nhập viện và có thể tử vong, đặc biệt ở nhóm người nguy cơ.
Ngay cả khi chỉ có một tỉ lệ nhỏ những người bị nhiễm các biến thể Omicron cần nhập viện, nhưng có số lượng lớn các ca mắc mới xảy ra đồng thời trong cộng đồng thì vẫn có thể gây quá tải hệ thống chăm sóc sức khỏe.
Ngoài ra, khả năng gây các biến chứng hậu Covid-19 của các biến chủng này vẫn là một thách thức lớn đối với y tế cộng đồng, nhất là khi số ca mắc mới quá nhiều.
Tp.HCM tăng cường tiêm vắc-xin cho người dân. Ảnh: HCDC.
Tại Việt Nam, Bộ Y tế đã công bố biến thể phụ BA.5 đã xuất hiện tại Việt Nam và ghi nhận số ca mắc mới bắt đầu có dấu hiệu tăng và số ca nặng cũng bắt đầu có dấu hiệu tăng nhẹ.
Tại Tp.HCM, vào ngày 4/7, Viện Pasteur Tp.HCM cũng công bố phát hiện 2 mẫu dương với biến thể phụ BA.4 (tại Phường Thạnh Mỹ Lợi – Tp.Thủ Đức) và 1 mẫu dương với biến thể BA.5 (tại xã Tân Phú Trung – huyện Củ Chi).
Tất cả các mẫu dương này đều từ nguồn giám sát ngẫu nhiên qua hệ thống giám sát định kỳ liện tục của Trung tâm kiểm soát bệnh tật Thành phố này.
Đồng thời, Hệ thống giám sát dịch của ngành y tế Thành phố này cũng cho thấy số ca mắc mới có xu hướng tăng nhẹ trong 3 tuần gần đây, có ngày có trên 50 ca mắc mới, dù số ca nhập viện và số ca nặng chưa có dấu hiệu tăng rõ.
Sẵn sàng các kịch bản ứng phó
Ngành y tế Thành phố này đã sẵn sàng các kịch bản để thu dung điều trị các trường hợp F0 trong thời gian tới. Việc quản lý F0 tại nhà do trạm y tế phường, xã, thị trấn đảm trách với sự trợ giúp của các công cụ chuyển đổi số. Tiếp tục tập trung chủ yếu vào việc quản lý và chăm sóc những người thuộc nhóm nguy cơ.
Tất cả các bệnh viện (BV) trên địa bàn Tp.HCM hiện nay đều thực hiện đồng thời 2 chức năng, vừa khám, chữa bệnh thông thường vừa điều trị người mắc Covid-19 có các bệnh lý cấp/mạn tính hoặc bệnh lý nền kèm theo tại các khoa/đơn vị điều trị Covid-19.
Cán bộ y tế tăng cường chích ngừa cho người dân để phòng bệnh.
BV Bệnh nhiệt đới, BV Nhi đồng 1, BV Nhi đồng 2 và BV Nhi đồng thành phố (cùng với các BV trung ương trên địa bàn Tp.HCM như Chợ Rẫy, Thống Nhất, Quân y 175) là các BV tuyến cuối về điều trị Covid-19.
BV dã chiến 3 tầng số 13 với 1.000 giường hiện tạm ngưng nhận bệnh, phân công cho BV Bệnh nhiệt đới phụ trách, sẵn sàng kích hoạt lại khi cần thiết. Ngoài ra, các quận, huyện trện địa bàn thành phố cũng phải có kế hoạch sẵn sàng mở lại BV dã chiến trong trường hợp F0 tăng cao trở lại.
Quan trọng hơn hết là các biện pháp dự phòng Covid-19. Cần tuân thủ vấn đề mang khẩu trang và khử khuẩn khi đến nơi công cộng đồng thời với tăng cường tiêm vắc-xin.
"Hiệu quả của vắc-xin suy giảm theo thời gian ở những người lớn tuổi và người bị suy giảm miễn dịch. Dựa trên phân tích dữ liệu, liều tăng cường (mũi thứ 3) là rất quan trọng trong việc giúp bảo vệ tất cả người lớn bị nhiễm Covid-19 khỏi hậu quả nghiêm trọng, liều tăng cường thứ hai (mũi 4) có thể giúp tăng cường kháng thể và mũi thứ 5 cũng thế”, ông Peter Marks - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Đánh giá Sinh học của Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ - cho biết.
Cần tiếp tục đẩy nhanh hơn nữa tỉ lệ tiêm vắc-xin phòng Covid-19 mũi nhắc lại (mũi 3 và mũi 4) theo đúng tinh thần của chiến dịch tiêm vắc-xin phòng Covid-19 do Thủ tướng Chính phủ phát động.
Trong đó, cần đẩy mạnh hơn nữa công tác truyền thông về lợi ích của tiêm vắc-xin đến từng hộ gia đình.
Ngành y tế luôn sẵn sàng tổ chức các điểm tiêm trong cộng đồng, trong bệnh viện, trong nhà máy, trong trường học,... và nhất là tổ chức các đội tiêm lưu động, tiêm tại nhà cho người thuộc nhóm nguy cơ như người cao tuổi, người mắc bệnh nền gặp khó khăn trong đi lại.
