Nhiều người cho rằng, việc dùng mũ bảo hiểm, vật cứng đập vỡ cửa kính xe để khống chế tài xế của nhiều người là hợp lý và cần thiết. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng, hành động như vậy là vi phạm pháp luật. Vậy ý kiến nào đúng?
Người dân chặn đánh, vây bắt ô tô gây tai nạn.
Diễn biến vụ việc
Liên quan vụ tài xế xe bán tải Lê Tiến Dũng (SN 1987, trú tại Ý Yên, Nam Định) chạy trốn cảnh sát và gây tai nạn liên hoàn, Công an Hà Nội đang điều tra dấu hiệu chống người thi hành công vụ và gây rối trật tự công cộng đối với người này.
Trước đó, Dũng bị người dân chặn lại, đập vỡ kính xe bán tải khi tài xế lên đường Vành đai 3. Ngay sau đó, lực lượng công an đến hiện trường, phối hợp người dân bắt giữ đối tượng đưa về trụ sở làm việc.
Góc nhìn pháp lý của luật sư
Theo dõi vụ việc, luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn Luật sư Hà Nội) cho rằng, hành động chặn xe như trên của một số người đi đường để ngăn chặn hành vi của tài xế Dũng là cần thiết và hợp pháp.
Nêu lý do, ông Cường cho biết trước khi bị người dân giữ lại, nam tài xế đã có hành vi vi phạm pháp luật về trật tự an toàn giao thông. Quá trình bị Công an phường Trương Định kiểm tra, anh ta tiếp tục có dấu hiệu chống người thi hành công vụ và gây rối trật tự công cộng theo quy định tại Điều 330 Bộ luật Hình sự.
Chưa dừng lại ở đó, khi trốn chạy cảnh sát, người này còn gây ra nhiều vụ tai nạn giao thông khiến ba xe máy và một xe tải khác bị thiệt hại.
"Đó là dấu hiệu vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ và cố ý làm hư hỏng tài sản", luật sư Đặng Văn Cường nêu quan điểm.
Chuyên gia nhấn mạnh, người dân chặn giữ tài xế đang trên đường bỏ chạy sau khi gây ra nhiều hành vi là cần thiết. Mục đích để ngăn chặn hậu quả các tai nạn giao thông có thể xảy ra tiếp theo, bảo vệ tính mạng sức khỏe và tài sản của những người tham gia giao thông.
Bên cạnh đó, luật sư cho rằng sau khi được công an đưa về trụ sở, Lê Tiến Dũng còn bị xác định dương tính với chất ma túy. Điều này rất nguy hiểm bởi tài xế có thể mất kiểm soát về hành vi do ma túy gây ra.
Hơn nữa, ông Cường nhìn nhận một tài xế dương tính với chất ma túy mà điều khiển ô tô (là nguồn nguy hiểm cao độ theo luật định), thì rất dễ dẫn đến mất khả năng kiểm soát hoặc dễ bị kích động. Lúc đó, mức độ nguy hiểm của hành vi sẽ tăng gấp bội, chiếc xe bán tải có thể trở thành "xe điên".
Do đó, theo luật sư, người dân đập phá kính, đưa tài xế xe bán tải ra rời xa vô lăng để cơ quan chức năng bắt giữ là trường hợp bắt người phạm tội quả tang. Đây có thể coi là phòng vệ chính đáng hoặc là tình thế cấp thiết, không phải tội phạm.
"Điều 24 Bộ luật Hình sự cho phép công dân được quyền giữ những đối tượng như thế này để ngăn chặn hậu quả tiếp theo, quá trình bắt giữ có thể gây ra thiệt hại hoặc thương tích nhưng vẫn được loại trừ trách nhiệm hình sự", luật sư phân tích.
Ngoài ra, theo Điều 23 Bộ luật Hình sự, hành vi của một số người dùng mũ bảo hiểm đập vỡ kính chắn gió xe bán tải để bắt giữ tài xế bán tải là cần thiết, được pháp luật cho phép. Vì vậy, họ không bị xử lý và sẽ không phải bồi thường thiệt hại.
Trao đổi với PV, luật sư Nguyễn Đức Đoàn – Công ty Luật TNHH 1 thành viên số 1 YB cho rằng, việc người dân đập kính ô tô để khống chế, bắt giữ Lê Tiến Dũng là cần thiết và hợp pháp. Từ kết quả xác minh bước đầu, hành vi của người lái xe ô tô bán tải là vi phạm pháp luật, có dấu hiệu của các hành vi chống người thi hành công vụ, gây rối trật tự công cộng. Việc người dân chặn bắt người đàn ông này là cần thiết để ngăn chặn hậu quả tai nạn giao thông có thể xảy ra.
"Trường hợp không ngăn chặn kịp thời thì tính mạng, tài sản của những người tham gia giao thông trong khu vực đó có thể bị xâm phạm bởi hành vi mất kiểm soát của Lê Tiến Dũng.
Đáng chú ý, kết quả xét nghiệm tài xế dương tính với ma túy. Trong tình trạng mất kiểm soát hành vi do bị tác động bởi chất ma túy, người này hoàn toàn có thể gây ra những vụ tai nạn nghiêm trọng nếu không được ngăn chặn kịp thời", luật sư Nguyễn Đức Đoàn nêu quan điểm.
Luật sư Đặng Văn Cường cũng cho biết, trong sự việc trên, dù tài xế bị thiệt hại về tài sản, về sức khỏe cũng không có quyền yêu cầu những người bắt giữ phải bồi thường.
