Ngày 21/7, phản hồi đề nghị của Bộ Tài chính về việc lấy ý kiến Dự thảo Nghị định quy định mức thu, chế độ thu, nộp, miễn, quản lý và sử dụng phí sử dụng đường bộ (sau đây gọi tắt là Dự thảo); đồng thời, trên cơ sở ý kiến của doanh nghiệp, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã có một số ý kiến ban đầu.
Dự thảo Nghị định đã cho phép chủ phương tiện nộp phí sử dụng đường bộ trên đầu phương tiện theo năm (hoặc theo tháng đối với doanh nghiệp vận tải có chi phí lớn), thay vì chỉ được phép nộp theo chu kỳ đăng kiểm.
Tuy nhiên, Dự thảo vẫn quy định hình thức thu phí duy nhất là chủ phương tiện phải đến đơn vị đăng kiểm để nộp tiền và được cấp Tem nộp phí sử dụng đường bộ.
Theo VCCI, hình thức này gây tốn kém thời gian, chi phí cho chủ phương tiện (đặc biệt là các doanh nghiệp có nhu cầu nộp phí theo năm hoặc theo tháng) cũng như tốn kém chi phí hành thu tại các trung tâm đăng kiểm (chi phí nhân sự thu, đếm, trả tiền thừa, xuất biên lai, hoá đơn, chi phí sử dụng tiền mặt và nguy cơ sai sót, nhầm lẫn).
Hiện nay, Chính phủ đang rất nỗ lực thúc đẩy chuyển đổi số trong khu vực công, trong đó có vấn đề thanh toán điện tử đối với các khoản thu nộp ngân sách và dịch vụ hành chính công. Quyết định số 1813/QĐ-TTg ngày 28/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021 – 2025 có nội dung: “Đẩy mạnh thanh toán điện tử trong khu vực chính phủ, dịch vụ hành chính công: Tiếp tục hoàn thiện kết nối giữa hạ tầng thanh toán điện tử của các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, trung gian thanh toán, Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng quốc gia, hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử với hạ tầng của các cơ quan thuế, hải quan, kho bạc để phục vụ yêu cầu phối hợp thu ngân sách nhà nước, tăng cường triển khai chi ngân sách Nhà nước bằng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt. Đẩy mạnh thanh toán điện tử và cung cấp dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4; tăng cường kết nối giữa các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, trung gian thanh toán với Cổng dịch vụ công Quốc gia, Hệ thống một cửa điện tử của các bộ, ngành, địa phương, các cơ quan, đơn vị liên quan nhằm đơn giản hóa thủ tục và tạo điều kiện thanh toán điện tử đối với các khoản phí, lệ phí, thanh toán hóa đơn điện, nước, học phí, viện phí”.
Do đó, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, bổ sung thêm các hình thức thu phí sử dụng đường bộ không dùng tiền mặt, bên cạnh hình thức thu phí tại các đơn vị đăng kiểm như hiện nay nhằm tạo thêm sự lựa chọn thuận tiện cho người dân và doanh nghiệp.
Cụ thể, VCCI có đưa ra một số giải pháp có thể tính đến như sau:
Cục Đăng kiểm mở cổng thanh toán trực tuyến, cho phép người dân và doanh nghiệp tra cứu và nộp phí sử dụng đường bộ qua cổng này mà không cần phải đến các đơn vị đăng kiểm.
Sau khi chủ phương tiện đã nộp phí, Cổng thanh toán gửi mẫu Tem nộp phí sử dụng đường bộ cho chủ phương tiện qua email. Chủ phương tiện tự in và dán tem lên phương tiện của mình. Trên mỗi tem có mã QR để xác thực khi cần thiết.
Lực lượng Cảnh sát giao thông khi dừng phương tiện để kiểm tra có thể quét mã QR, đối chiếu với cơ sở dữ liệu để xem tem đó là thật hay giả.
Bổ sung quy định xử phạt thật nặng trường hợp sử dụng tem giả vào Nghị định xử phạt vi phạm hành chính.
Ngoài ra, một hệ thống như vậy có thể cho phép thực hiện các thủ tục hành chính như xin miễn giảm phí sử dụng đường bộ theo cấp độ 4, tạo sự thuận tiện cho người dân và doanh nghiệp.
"Theo báo cáo của Cơ quan soạn thảo, hiện nay chi phí vận hành thu đối với phí sử dụng đường bộ mỗi năm khoảng hơn 120 tỷ đồng và sẽ tiếp tục tăng trong các năm tiếp theo. Hệ thống thu phí trực tuyến như trên có thể giúp tiết kiệm một phần chi phí này. Quan trọng hơn, cơ chế này giúp tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại và tăng sự lựa chọn cho người dân và doanh nghiệp", VCCI nhận định.
Phí sử dụng đường bộ đối với ô tô từ 130.000-1.430.000 đồng/tháng
Theo đó, dự thảo nghị định quy định đối tượng chịu phí sử dụng đường bộ là ô tô gồm: xe ô tô, xe đầu kéo và các loại xe tương tự đã đăng ký, kiểm định để lưu hành.
Đồng thời, quy định một số trường hợp xe không chịu phí sử dụng đường bộ do bị hủy hoại, bị tịch thu, bị tai nạn không thể sử dụng tiếp sau sửa chữa; xe không sử dụng đường bộ trong thời gian dài trên 30 ngày, trong đó, có xe kinh doanh vận tải của doanh nghiệp kinh doanh vận tải tạm dừng lưu hành liên tục 30 ngày trở lên.
Nghị định cũng quy định 5 trường hợp miễn phí gồm: xe cứu thương, xe cứu hỏa, xe phục vụ tang lễ, xe chuyên dùng phục vụ quốc phòng, an ninh.
Theo đó, các trung tâm đăng kiểm thu phí đối với các loại xe ô tô, trừ xe ô tô của lực lượng công an, quốc phòng, khi thực hiện đăng kiểm xe. Tổng cục Đường bộ Việt Nam thu phí đối với xe ô tô của lực lượng công an, quốc phòng (xe này do Bộ Công an, Bộ Quốc phòng quản lý và kiểm định).
Đáng chú ý, nghị định cũng quy định mức thu phí áp dụng cho ô tô, trừ xe ô tô của lực lượng công an, quốc phòng, chia làm 8 nhóm theo tải trọng và ghế ngồi của xe: từ 130.000 đồng/tháng - 1.430.000 đồng/tháng.
Còn xe ô tô của lực lượng công an, quốc phòng chia làm 2 nhóm: xe ô tô con mức 1.000.000 đồng/năm; xe tải, xe khách: 1.500.000 đồng/năm. Phí sử dụng đường bộ nộp cho xe ô tô của công an, quốc phòng do ngân sách Nhà nước đảm bảo.
Về cách tính và thu phí, với xe ô tô của lực lượng công an, quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng nộp phí cho toàn bộ xe ô tô mình quản lý 1 lần/năm.
Còn với xe ô tô còn lại nộp theo chu kỳ đăng kiểm; theo năm dương lịch; theo tháng đối với trường hợp doanh nghiệp có số phí phải nộp từ 30 triệu đồng trở lên.
Về quản lý, sử dụng tiền phí, Tổng cục Đường bộ Việt Nam được để lại 1,2% tiền phí thu được để trang trải chi phí cho hoạt động thu phí.
Các Trung tâm đăng kiểm thu phí nộp về Cục Đăng kiểm Việt Nam trong thời hạn 5 ngày kể từ ngày thu phí, để Cục Đăng kiểm Việt Nam tổng hợp và khai, nộp phí vào ngân sách Nhà nước.
Các Trung tâm đăng kiểm được để lại 1,32% tiền phí thu được để trang trải chi phí cho hoạt động thu phí. Trường hợp Trung tâm đăng kiểm thuộc doanh nghiệp thì tiền phí để lại là doanh thu của Trung tâm; Trung tâm khai, nộp thuế theo quy định.
Về hoàn trả, bù trừ phí, tại Điều 2 dự thảo nghị định một số trường hợp xe không chịu phí sử dụng đường bộ.
Trường hợp xe này đã nộp phí cho thời gian dừng lưu hành thuộc diện không chịu phí thì sẽ được bù trừ hoặc hoàn trả số tiền phí đã nộp. Điều 8 Nghị định quy định cụ thể trình tự, thủ tục, hồ sơ hoàn trả, bù trừ tiền phí đối với từng trường hợp cụ thể.
