4 năm trước, Trần Thị Hằng (sinh năm 2001, sống ở Mộc Châu, tỉnh Sơn La) bắt đầu mua sen đá về trồng sau cú sốc mất bà nội. Cô nàng cho biết, khi ấy cô trồng vườn sen đá là để khỏa lấp sự mất mát lớn lao này, cũng là để thông qua đó lưu giữ những kỷ niệm về bà nội.
“Khi bà nội còn sống, để động viên mình học hành, bà thường dẫn mình đi mua vài chậu sen đá nhỏ. Sau khi tốt nghiệp cấp 3, mình làm trong lĩnh vực bất động sản và có thu nhập khá nhưng chưa kịp báo hiếu thì bà nội đã qua đời. Sau khi bà mất, nhớ tới những kỷ niệm năm xưa mình càng trân quý những chậu sen đá bà tặng. Từ đó, mình bắt đầu tìm hiểu sâu hơn về cây sen đá và trồng nó để vơi đi nỗi nhớ bà”, 10X chia sẻ.
Hằng bắt đầu trồng sen đá cách đây 4 năm.
Khi tìm hiểu về loại cây này, cô phát hiện ra sen đá có rất nhiều giống loại, hình thức bắt mắt và đa dạng. Và càng tìm hiểu, cô càng mê mẩn. Hễ thấy cây nào đẹp là cô phải mua cho bằng được, nếu không mua sẽ “tương tư” đến mức mất ngủ. Chính vì thế mà 10X thường xuyên rơi vào tình trạng “cháy túi”.
Hằng cho biết, cô sưu tầm sen đá ở khắp các tỉnh thành trên cả nước, thậm chí còn đặt sen đá đẹp ở nước ngoài về trồng cho thỏa đam mê. Nếu ở các tỉnh có khoảng cách địa lý dưới 500km thì cô sẽ tự mình đi mua, chở các chậu cây về nhà.
Cô nhớ có một lần phải đi gần 400km để mua một cây sen đá cổ thụ 30 tuổi, dài 1m. Đường đi rất xấu, nhiều ổ gà, cô lại bị say xe nên chuyến đi đó giống như một cực hình đối với cô. Khi đến nơi, chủ nhà lại đi vắng nhưng vì thấy chậu cây sen đá đẹp vô cùng nên cô quyết tâm chờ chủ nhà về để mua cây bằng được.
Chậu sen đá cổ thụ đó gắn bó nhiều kỷ niệm với chủ nhà nên ban đầu họ không muốn bán. Nhưng sau đó thấy được sự yêu thích và đam mê của Hằng, tin rằng cô có thể giữ gìn chậu cây một cách tốt nhất nên họ đã bán cho cô.
Cứ như thế, theo thời gian, khu vườn sen đá của Hằng dần mở rộng và có nhiều chủng loại hơn. Cụ thể, trong khu vườn rộng 1.000m2 của cô có khoảng 800 chậu sen đá to nhỏ khác nhau với gần 200 loại, trong đó có hơn 30 chậu sen đá cổ thụ với tuổi đời khoảng 30 năm, còn hàng ươm thì lên tới hàng nghìn chậu.
Để có khu vườn sen đá đầy màu sắc và chủng loại như hiện tại, Hằng đã trải qua rất nhiều khó khăn, đánh đổi bằng cả mồ hôi và tiền bạc. Thời gian đầu khi mới trồng sen đá, vì thiếu kinh nghiệm chăm sóc nên nhiều cây chết, tiêu tốn vào chục triệu đồng. Cô kể: “Sen đá là một loại cây mọng nước nên việc lựa chọn mua giống nào khỏe, phù hợp với khí hậu địa phương cũng như đảm bảo quá trình vận chuyển xa tránh để cây bị sốc nhiệt, cách xử lý và chọn giá thể trồng phù hợp là rất quan trọng. Nhưng khi mới chơi sen đá, mình chưa nắm rõ những điều này nên cây bị chết rất nhiều.
Còn nhớ khi đó mình mua cây từ khắp các tỉnh thành, điều kiện khí hậu khác nhau nhưng mình lại chăm cùng một công thức nên cây không sống được. Đợt ấy mình mất hơn 60 triệu đồng, cũng buồn và nản chí lắm. May mắn mình được gia đình động viên, rồi lại nghĩ tới người bà đã mất nên mình quyết tâm tìm hiểu và học hỏi thêm kinh nghiệm trồng sen đá”.
Hay khi chơi sen đá được một năm, cô lại gặp sự cố thêm lần nữa. 10X cho biết, toàn bộ sen đá được trồng ngoài sân, tiếp xúc trực tiếp với nắng mưa mà không được che chắn gì. Nhưng đầu năm ấy, khu vực cô sinh sống thường xuất hiện mưa đá. Vì không chuẩn bị trước để che chắn cho khu vườn nên sen đá bị dập nát khá nhiều. Đến khi gặp nắng, cây lại bị thối nhũn, mất dáng trông rất chán. Hằng đã mất rất nhiều thời gian mới có thể chăm sóc cây đẹp lại được.
Chia sẻ về cách trồng sen đá, cô nàng 10X cho biết loại cây này có thể được nhân giống bằng lá hoặc tỉa nhánh để ươm. Sau khi ươm, nên đặt ở nơi thoáng mát, có nắng nhẹ, tránh nắng trưa gắt. Khi lá chưa nảy mầm thì nên tưới ít nước, thỉnh thoảng tưới phun sương giữ độ ẩm để tránh lá bị thối nhũn. Sau khi lá lên mầm thì có thể tưới nước nhiều hơn để mầm nhanh phát triển.
Còn nếu mua chậu sen đá từ bên ngoài về, trước hết cần xả hết đất, tỉa rễ, để cây ở nơi thoáng mát khoảng 2-3 ngày cho cây hồi sức, thích nghi với khí hậu mới. Sau đó trồng lại cây vào đất ẩm, để nơi thoáng mát có nắng nhẹ khoảng 1 tuần rồi dần dần chuyển cây ra chỗ có nắng nhiều hơn.
Về đất trồng, Hằng chọn những giá thể đơn giản hợp với khí hậu nơi cô sống. Cụ thể, giá thể trồng sen đá của cô gồm có đất, trấu hun, sỉ than, phân. Dòng sen đá nào cần giá thể thoáng hơn thì cô trộn thêm đá perlite.
Khu vườn khi về đêm.
Trong nửa tháng đầu sau khi trồng, cần để ý cây thường xuyên, nhưng khi cây đã phát triển ổn định thì việc chăm sóc khá nhàn, không tốn nhiều thời gian. Khi nào đất khô hẳn thì tưới nước cho cây. Chế độ tưới nước không cố định, cần tùy thuộc vào thời tiết, đất khô nhanh hay chậm. Mỗi lần tưới nước cần tưới đất ướt đều.
Thi thoảng phun thuốc phòng bệnh và bổ sung phân bón cho cây. Về phân bón, Hằng thường chọn phân trùn quế hoặc phân tan chậm.
Về ánh sáng, cô thường để sen đá tiếp xúc với nắng cả ngày khi cây đã phát triển ổn định, thích nghi được với thời tiết. Bởi khi đủ nắng, cây sẽ lên màu và bông sen đá cuộn dáng đẹp hơn. Còn đối với những người trồng nơi không có nắng, 10X khuyên ít nhất nên cho cây tiếp xúc với ánh nắng hoặc dùng đèn chiếu hỗ trợ 2-3 tiếng mỗi ngày. Còn để cây sen đá phát triển đẹp nhất thì nên cho cây nhận ánh nắng từ 4-8 tiếng mỗi ngày.
“Nói về giá trị tinh thần, vườn sen đá này của mình là không thể định giá được. Nó mang lại cho mình niềm vui, sự thư giãn, cũng trở thành cầu nối để mình giao lưu và gắn kết với nhiều bạn có cùng đam mê. Đó cũng là kỷ niệm về người bà đã mất của mình. Nó là đam mê, một phần không thể thiếu trong cuộc sống của mình”, Hằng chia sẻ.
