Nếu bạn có các biểu hiện dưới đây, có thể cơ thể đang phát đi tín hiệu rằng đã đến lúc cần điều chỉnh chế độ ăn uống và đi khám bác sĩ để được tư vấn về việc bổ sung vitamin, khoáng chất:
Rụng tóc - thiếu sắt, kẽm hoặc axit linoleic
Rụng tóc là tình trạng thường gặp, nhất là khi tuổi cao hay phụ nữ sau sinh. Có nhiều nguyên nhân gây rụng tóc, trong đó chế độ ăn uống thiếu các chất sau có thể là “thủ phạm”:
Rụng tóc có thể là dấu hiệu cảnh báo bạn thiếu sắt hoặc kẽm... (Ảnh minh họa)
- Sắt: Tham gia vào quá trình tổng hợp DNA, gồm cả ở trong tóc. Quá ít chất sắt có thể khiến tóc ngừng phát triển hoặc rụng.
- Kẽm: Cần thiết cho sự tổng hợp protein và phân chia tế bào, hai quá trình cần thiết cho sự phát triển của tóc. Do đó, thiếu kẽm có thể gây ra rụng tóc.
- Axit linoleic (LA) và alpha-linolenic: Những axit béo thiết yếu này cần thiết cho sự phát triển và duy trì tóc.
Các thực phẩm giàu sắt và kẽm gồm thịt, cá, trứng, các loại đậu, rau lá xanh đậm, các loại hạt, hạt và ngũ cốc nguyên hạt…
Thực phẩm giàu vitamin B bao gồm thịt, cá, sữa, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, quả hạch, hạt và rau xanh.
Các loại rau lá, quả hạch, ngũ cốc nguyên hạt và dầu thực vật rất giàu LA, trong khi quả óc chó, hạt lanh, hạt chia và hạt đậu nành giàu ALA.
Tóc và móng tay giòn - thiếu bitotin
Có nhiều yếu tố khiến tóc và móng tay chúng ta giòn, và một trong số đó là thiếu biotin.
Còn được gọi là vitamin B7, biotin giúp cơ thể chuyển đổi thức ăn thành năng lượng. Thường hiếm khi cơ thể chúng ta thiếu biotin vì không ít thực phẩm ăn hằng ngày giàu chất này, chẳng hạn như lòng đỏ trứng, thịt nội tạng, cá, thịt, sữa, các loại hạt, rau bina, bông cải xanh, súp lơ, khoai lang, men, ngũ cốc nguyên hạt và chuối.
Tuy nhiên, nếu thấy móng tay mình trở nên giòn, mỏng, tóc khô, chẻ ngọn… thì có thể bạn đang thiếu biotin.
Một số triệu chứng khác của sự thiếu hụt biotin bao gồm mệt mỏi mãn tính, đau cơ, chuột rút và ngứa ran ở bàn tay và bàn chân.
Thường xuyên ăn lòng trắng trứng sống có thể khiến bạn thiếu biotin. (Ảnh minh họa)
Phụ nữ mang thai, người nghiện thuốc lá hoặc uống rượu nhiều và những người bị rối loạn tiêu hóa có nguy cơ bị thiếu hụt biotin cao nhất. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc kháng sinh kéo dài và một số loại thuốc chống co giật cũng là yếu tố nguy cơ.
Ăn lòng trắng trứng sống cũng có thể gây thiếu hụt biotin vì lòng trắng trứng sống chứa avidin, một loại protein liên kết với biotin và có thể làm giảm sự hấp thụ của chất này.
Ngoài việc tăng cường ăn các thực phẩm giàu biotin, bạn có thể cân nhắc thử dùng thực phẩm bổ sung cung cấp khoảng 30 microgam chất này mỗi ngày. Tuy nhiên, chỉ có một số nghiên cứu nhỏ và báo cáo trường hợp đã quan sát thấy lợi ích của việc bổ sung biotin, vì vậy một chế độ ăn giàu biotin có thể là lựa chọn tốt nhất.
Chảy máu nướu răng - thiếu vitamin C
Việc đánh răng quá mạnh đôi khi có thể gây chảy máu nướu răng, nhưng tình trạng này cũng có khi do chế độ ăn uống thiếu vitamin C
Vitamin C đóng vai trò quan trọng trong việc chữa lành vết thương và khả năng miễn dịch, thậm chí nó còn hoạt động như một chất chống oxy hóa, giúp ngăn ngừa tổn thương tế bào.
Cơ thể của chúng ta không tự tạo ra vitamin C, vì vậy cách duy nhất để duy trì đủ chất này là thông qua chế độ ăn uống. Những ai ăn đủ trái cây tươi và rau quả hiếm khi thiếu vitamin C.
Nhiều loại thực phẩm có thể cung cấp vitamin cho bạn. (Ảnh minh họa)
Nạp quá ít vitamin C trong chế độ ăn lâu dài có thể gây ra các triệu chứng thiếu hụt, bao gồm chảy máu nướu răng và thậm chí là rụng răng. Một hậu quả nghiêm trọng khác của việc thiếu hụt vitamin C trầm trọng là bệnh còi xương, làm suy giảm hệ thống miễn dịch, suy yếu cơ và xương, khiến cơ thể cảm thấy mệt mỏi, thậm chí hôn mê.
Một số dấu hiệu thiếu hụt vitamin C khác bao gồm dễ bị bầm tím, chậm lành vết thương, da có vảy khô và thường xuyên chảy máu cam.
Bạn nên ăn ít nhất 2 miếng trái cây và 3-4 phần rau mỗi ngày để đảm bảo nạp đủ vitamin C.
Loét miệng hoặc chốc mép - thiếu sắt hoặc vitamin B
Các tổn thương trong và xung quanh miệng phần nào đó liên quan đến việc hấp thụ không đủ một số loại vitamin hoặc khoáng chất. Chẳng hạn, loét miệng hay nhiệt miệng thường là kết quả của việc thiếu sắt hoặc vitamin B. Một nghiên cứu nhỏ cho thấy khoảng 28% bệnh nhân loét miệng bị thiếu hụt vitamin B1, vitamin B2 và vitamin B6.
Chốc mép - tình trạng khiến khóe miệng nứt nẻ hoặc chảy máu, có thể do tiết quá nhiều nước bọt hoặc mất nước, nhưng cũng có thể do hấp thụ không đủ sắt và vitamin B, đặc biệt là vitamin B2.
Thực phẩm giàu chất sắt bao gồm thịt gia cầm, thịt, cá, các loại đậu, rau lá xanh đậm, các loại hạt và ngũ cốc nguyên hạt.
Các nguồn tốt giàu vitamin B1, B2 và B6 bao gồm ngũ cốc nguyên hạt, thịt gia cầm, thịt, cá, trứng, sữa, thịt nội tạng, các loại đậu, rau xanh, rau giàu tinh bột, các loại hạt.
Nếu bạn có các triệu chứng như loét miệng, chốc mép... hãy thêm các loại thực phẩm trên trong chế độ ăn uống và theo dõi xem các triệu chứng có cải thiện không.
Nhìn kém vào ban tối và có đốm trắng trên mắt - thiếu vitamin A
Chế độ ăn không đầy đủ chất dinh dưỡng đôi khi có thể gây ra các vấn đề về thị lực. Chẳng hạn, hấp thụ ít vitamin A thường liên quan đến một tình trạng được gọi là bệnh quáng gà, làm giảm khả năng nhìn trong bóng tối hoặc khi ánh sáng yếu. Lý do là vitamin A cần thiết để sản xuất rhodopsin, một sắc tố được tìm thấy trong võng mạc của mắt giúp bạn nhìn vào ban đêm.
Thay đổi cách ăn uống có thể giúp bạn bổ sung vitamin. (Ảnh minh họa)
Khi không được điều trị, bệnh quáng gà có thể tiến triển thành bệnh viêm nhãn cầu, một tình trạng có thể làm hỏng giác mạc và cuối cùng dẫn đến mù lòa.
Ở các nước phát triển, với chế độ ăn đầy đủ và đa dạng, hiếm ai thiếu vitamin A. Những người nghi ngờ mình thiếu vitamin A thử bổ sung các thực phẩm giàu nguồn dinh dưỡng này như nội tạng động vật, sữa, trứng, cá, rau lá xanh đậm và rau màu vàng cam.
Chúng ta chỉ nên bổ sung vitamin A khi được chẩn đoán bị thiếu hụt. Vitamin A hòa tan trong chất béo, nếu dùng quá mức có thể tích tụ trong kho dự trữ chất béo của cơ thể và trở thành chất độc. Các triệu chứng của ngộ độc vitamin A có thể nghiêm trọng và bao gồm buồn nôn, đau đầu, kích ứng da, đau xương khớp và trong những trường hợp nghiêm trọng, thậm chí hôn mê hoặc tử vong.
Có gàu và da tróc vảy - thiếu kẽm hay vitamin nhóm B
Viêm da tiết bã và gàu thuộc cùng nhóm các bệnh rối loạn da ảnh hưởng đến các khu vực sản xuất dầu trên cơ thể. Cả hai đều liên quan đến ngứa, bong tróc da. Gàu chủ yếu chỉ giới hạn ở da đầu, trong khi viêm da tiết bã nhờn có thể thấy trên mặt, ngực, nách và bẹn.
Khả năng mắc các chứng rối loạn da này cao nhất trong vòng 3 tháng đầu đời, ở tuổi dậy thì và giữa tuổi trưởng thành.
Có nhiều nguyên nhân gây các tình trạng trên, bao gồm chế độ ăn uống không đủ chất dinh dưỡng, nhất là thiếu kẽm, vitamin B3, vitamin B2 và vitamin B6…
Các thực phẩm giàu các chất trên bao gồm ngũ cốc nguyên hạt, thịt gia cầm, thịt, cá, trứng, sữa, nội tạng động vật, các loại đậu, rau xanh, rau giàu tinh bột, các loại hạt.
Nổi mụn đỏ hoặc trắng trên da - thiếu vitamin A và C
Tình trạng da sần sùi, có các mụn nhỏ, thường ở má, cánh tay, đùi hoặc mông được gọi là dày sừng nang lông, thường có thể đi kèm với lông xoắn hoặc mọc ngược. Nhiều người gặp các vấn đề này trong thời thơ ấu và tự nhiên khỏi lúc lớn lên.
Theo các chuyên gia, dày sừng nang lông có thể do di truyền hoặc thường gặp ở những người có chế độ ăn uống ít vitamin A và C. Vì vậy, ngoài các phương pháp điều trị truyền thống bằng kem bôi, những người bị tình trạng này có thể tăng cường ăn các loại thực phẩm giàu vitamin A và C như sữa, trứng, cá, rau lá xanh đậm, rau màu vàng cam và trái cây tươi…
