Nằm ở phía bắc đảo Okinawa (Nhật Bản), Ogimi được coi là ngôi làng trường thọ nhất thế giới. Theo thống kê mới nhất, cứ 3.000 người dân Ogimi thì có 15 người sống trên 100 tuổi, 171 người sống qua 90 tuổi.
Chưa kể, tỷ lệ mắc bệnh tim, đột quỵ và ung thư của người dân ở làng Ogimi cũng thấp nhất trên thế giới. Các bác sĩ đã kiểm tra thể chất của người Okinawa, đặc biệt là cư dân làng Ogimi và nhận thấy mức cholesterol của họ thấp hơn đáng kể so với người Nhật nói chung.
Khi đến lang Ogimi, bạn sẽ thấy một tấm bia đá nhỏ ở ngay lối vào với vài câu viết bằng tiếng Nhật, đại ý như sau: “Ở tuổi 80, bạn chỉ đơn thuần là một thanh niên. Ở tuổi 90, nếu tổ tiên mời bạn đến thiên đàng, hãy xin họ đợi đến khi bạn 100 tuổi, lúc này, bạn có thể cân nhắc điều đó".
Theo Craig Willcox - giáo sư sức khỏe cộng đồng và lão khoa tại Đại học Quốc tế Okinawa, tuổi thọ của người Ogimi cao nhờ sự kết hợp của 3 yếu tố chính gồm chế độ ăn, thói quen sống và di truyền.
Ông cho rằng mức tuổi thọ cao của người sống tại làng Ogimi có liên quan đến chế độ ăn uống và cách sống, phần còn lại là do yếu tố di truyền gia đình, dù chưa thể khẳng định gene tại Okinawa có yếu tố trội hơn các vùng khác ở Nhật Bản.
Chế độ ăn uống lành mạnh, bổ dưỡng
Được biết, để ngăn ngừa ung thư và bệnh tim mạch, người Okinawa duy trì chế độ ăn nhiều trái cây và rau, bên cạnh đó ăn nhiều cá hơn thịt. Thói quen ăn mỗi bữa của người dân ở làng Ogimi là chỉ ăn no 80% thay vì ăn tới mức no căng. Việc này giúp họ duy trì cân nặng và thể trạng tốt.
Nghiên cứu cũng đã chứng minh việc hạn chế ăn đồ nhiều calo đem lại tuổi thọ lâu hơn cho động vật có vú. Sở dĩ như vậy là vì sự thiếu hụt năng lượng kéo dài sẽ kích hoạt các enzym thúc đẩy tuổi thọ.
Haru Miyagi, một cụ bà hơn 100 tuổi ở làng Ogimi.
Ăn nhạt, ít muối đã trở thành thói quen của người dân trong vùng. Theo nghiên cứu, tiêu thụ quá nhiều muối sẽ tạo thêm gánh nặng cho cơ thể và ảnh hưởng đến tuổi thọ. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo người trưởng thành chỉ nên hấp thụ từ 3-5g muối/ngày.
Có một cụm từ tiếng Okinawa là “nuchi gusui”, có thể hiểu là “hãy để thức ăn làm thuốc của bạn”. Cư dân làng Ogimi thích ăn khoai lang, mướp đắng, thực phẩm biển giàu carotenoid như rong biển, rau lá màu xanh và trái cây. Đây đều là các thực phẩm có tác dụng chống lão hóa, giúp giảm viêm khớp.
Đáng chú ý, người dân ở làng Ogimi vẫn giữ tập quán canh tác xưa cũ, tự trồng rau, hoa quả, lương thực để phục vụ nhu cầu, bảo đảm yếu tố xanh, không ô nhiễm, không phải lo ngại về thuốc trừ sâu.
Cuộc sống ý nghĩa, gắn kết tình cảm
Okinawa có khí hậu cận nhiệt đới với mùa đông ôn hòa. Cấu trúc xã hội ở Okinawa nói chung và làng Ogimi nói riêng được thiết lập trên nền tảng giúp các cư dân lớn tuổi giữ được mục đích sống, hay còn gọi ikigai – tiếng Nhật có nghĩa là “lý do tồn tại” trong cuộc sống.
Các cư dân này vẫn sẽ làm việc ngay cả khi già, ví dụ như làm nghề dệt vải basho-fu của địa phương. Việc lao động không chỉ là một cách để duy trì hoạt động xã hội mà còn mang lại cho họ thêm thu nhập và đóng góp vào kinh tế gia đình.
Cuộc sống ở làng Ogimi luôn coi trọng sự hỗ trợ lẫn nhau và được tạo cơ hội để kết nối. Trong làng có những hội, nhóm cộng đồng được gọi là “Moai”, tập hợp những người có chung sở thích, cho phép phát triển các kết nối tình cảm.
“Tôi luôn có bạn bè để trao đổi thông tin, giải tỏa căng thẳng mỗi ngày. Tôi nghĩ việc sống vui cũng giúp tăng tuổi thọ, vì cô đơn cũng tệ như khi bạn hút thuốc vậy", Takashi Inafuku, một người dân Ogimi chia sẻ.
Cấu trúc xã hội ở Okinawa nói chung và làng Ogimi nói riêng được thiết lập trên nền tảng giúp các cư dân lớn tuổi giữ được mục đích sống.
Với cư dân làng Ogimi, ikigai dựa trên những nguyên tắc sống rất đơn giản là luôn sống tích cực, không đầu hàng, không được đánh mất niềm tin trong cuộc sống và phải biết sống chậm. Mọi người ở đây quan niệm “đi chậm mới đi được xa” và khi bỏ lại những hối hả, bận rộn ở phía sau đó mới là lúc con người nhận ra ý nghĩa cuộc sống.
Những nguyên tắc ikigai khác được người dân Ogimi tuân thủ còn có tích cực luyện tập thể dục thể thao, cười nhiều nhất có thể, tái kết nối với thiên nhiên, coi thiên nhiên là nguồn tái tạo lại năng lượng.
Bên cạnh đó, nên thể hiện lời nói và thái độ biết ơn với tổ tiên, thiên nhiên đã cho ta cuộc sống này, tốt nhất là sống với thời điểm hiện tại, không tiếc nuối về quá khứ hay lo sợ tới tương lai.
Ikigai của người dân làng Ogimi là “trồng rau và tự nấu ăn”, “gặp gỡ bạn bè” và “đan lát”. Ikigai không cần phải cao cả hay phức tạp, mà phần lớn là những hoạt động khiến bạn bận rộn nhưng cảm thấy vui vẻ suốt cả ngày.
