Các bị cáo tại tòa án.
Chiều 21/1, TAND Hà Nội tuyên án 17 bị cáo trong vụ án "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" xảy ra tại Dự án Khu đô thị biển Phan Thiết (tỉnh Bình Thuận).
HĐXX nhận định, các bị cáo là cán bộ lãnh đạo sở ban ngành của tỉnh Bình Thuận, nhận thức rõ được nội dung cần xác định khi định giá đất, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa nhà nước, cộng đồng và nhà đầu tư. Tuy nhiên, các bị cáo đều đồng thuận với giá sai quy định do đơn vị thẩm định đưa ra.
Đây là hành vi phạm tội giản đơn, trách nhiệm chính thuộc về các bị cáo trực tiếp có trách nhiệm quản lý tài sản nhà nước.
Cụ thể, ông Lê Tiến Phương, 68 tuổi, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận bị tòa tuyên 6 năm tù về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí.
Nhóm cựu lãnh đạo sở của tỉnh Bình Thuận, gồm: ông Xà Dương Thắng (cựu giám đốc Sở Xây dựng) và Nguyễn Văn Phong (cựu phó giám đốc Sở Tài chính) cùng bị tòa tuyên 4 năm tù; Hồ Lâm (cựu giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường) lãnh 5 năm tù; Lê Nguyễn Thanh Danh (cựu phó giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường) lãnh 2 năm tù; Nguyễn Xuân Phong (cựu cục phó Cục Thuế) 30 tháng tù.
Các ông Nguyễn Thanh Cho (cựu chi cục trưởng Chi cục Quản lý đất đai) lãnh 2 năm tù và Lê Nam Hưng (cựu phó chi cục trưởng) 20 tháng tù.
Về dân sự, hậu quả vụ án được xác định 308 tỷ đồng. HĐXX xác định, đây là tiền lẽ ra chủ đầu tư là Công ty Cổ phần Rạng Đông phải nộp cho tỉnh Bình Thuận nhưng do sai phạm của các bị cáo mà chưa phải nộp. Vì vậy, bản án sơ thẩm yêu cầu công ty này nộp lại.
Về phía Công ty Cổ phần Rạng Đông, Công ty khu đô thị du lịch biển Phan Thiết và gia đình các bị cáo đã nộp đủ số tiền này, do đó cần trả lại cho tỉnh Bình Thuận. UBND tỉnh Bình Thuận có trách nhiệm quản lý, sử dụng tiền đúng quy định pháp luật.
Do hậu quả vụ án đã được khắc phục, toàn bộ tài sản bị kê biên, ngăn chặn của các bị cáo được giải tỏa.
Theo VnExpress, vụ án khởi nguồn từ dự án sân golf Phan Thiết, được tỉnh cấp phép cho một công ty Hong Kong vào năm 1993. 20 năm sau, Công ty cổ phần Rạng Đông mua lại 100% với giá 2,5 triệu USD.
Rạng Đông sau đó đề nghị chính quyền tỉnh xin chuyển đổi đất sân golf sang đất ở đô thị. Do việc chuyển đổi này "có tính chất nhạy cảm, ảnh hưởng đến môi trường, cảnh quan thiên nhiên, lợi ích của số đông nhân dân", ông Phương tổ chức họp UBND tỉnh.
Tháng 3/2014, ông Phương ký công văn báo cáo Ban thường vụ Tỉnh ủy, đề nghị xem xét đề nghị của Rạng Đông.
Hồ Lâm, cựu Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Thuận. Ảnh:Danh Lam
Hồ Lâm, cựu Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Thuận. Ảnh: Danh Lam
Sau khi "phân tích kỹ, cân nhắc thấu đáo, đánh giá mọi mặt và đi đến thống nhất cao", tỉnh chấp thuận việc chuyển đổi này. Thủ tướng sau đó chấp thuận đưa sân golf Phan Thiết ra khỏi quy hoạch sân golf Việt Nam để đầu tư xây dựng khu đô thị.
Quá trình triển khai dự án Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết, ông Phương trực tiếp phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung thành phố Phan Thiết. Ông cũng trực tiếp cấp giấy phép quy hoạch cho chủ đầu tư, phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết tỷ lệ 1/500; phê duyệt cho chuyển mục đích sử dụng đất sân golf sang đất ở đô thị cho dự án này.
Theo quyết định do ông Phương ký, 620.000 m2 đất xây dựng cơ sở thể dục, thể thao được chuyển thành 363.000 m2 đất ở đô thị và 257.000 m2 đất công trình công cộng.
VKS cho rằng biết rõ đồ án quy hoạch chi tiết và cơ cấu sử dụng đất tại Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết; được Hội đồng thẩm định giá đất báo cáo đầy đủ nhưng vẫn nhất trí với phương án giá đất được xây dựng không đúng cơ sở, "cào bằng" giá đất nhà cao tầng với đất biệt thự, nhà liền kề.
Cuối cùng, ông ký duyệt giá đất tại dự án với giá 2,577 triệu đồng/m2, là trái với Luật Đất đai và quy định khác, theo cáo buộc của VKS.
Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự kết luận giá trị quyền sử dụng đất là 1.574 tỷ đồng. Thực tế, Công ty Cổ phần Rạng Đông chỉ nộp gần 957 tỷ đồng. Số tiền chênh lệch do đó là 617 tỷ đồng.
Trong phần luận tội, VKS đánh giá đây là vụ án "đặc biệt nghiêm trọng" xảy ra trong lĩnh vực quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn tỉnh Bình Thuận.
Các bị cáo đều là những người có trình độ, chức vụ, lẽ ra phải là những người tiên phong đi đầu, nắm vững và tuân thủ pháp luật, nhưng lại thực hiện không đúng các quy định pháp luật. Việc gây thiệt hại hơn 308 tỷ đồng là "đặc biệt lớn" cho Ngân sách Nhà nước.
Song VKS cũng xem xét bối cảnh xảy ra vụ án, năm 2014-2015, Bình Thuận là tỉnh nghèo, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn, do vậy chủ trương thu hút các nhà đầu tư để phát triển kinh tế là chủ trương đúng đắn, trong đó có nhà đầu tư là Công ty cổ phần Rạng Đông. Nguồn thu lớn cho sự phát triển kinh tế của UBND tỉnh Bình Thuận thời điểm đó là từ việc thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai - chiếm phần quan trọng trong tổng thu ngân sách trên địa bàn tỉnh.
UBND tỉnh thường xuyên chỉ đạo các sở, ngành triển khai các giải pháp tăng thu Ngân sách Nhà nước. Bối cảnh đó đã "phần nào tạo áp lực" cho lãnh đạo, cán bộ.
Đây cũng là dự án quy mô lớn nhất tại thời điểm đó trên địa bàn tỉnh Bình Thuận. Quá trình xây dựng, thẩm định giá đất phải làm lại nhiều lần, Sở Tài nguyên Môi trường đã 4 lần xây dựng phương án giá đất, trên cơ sở đó Hội đồng thẩm định cũng đã 4 lần tổ chức các cuộc họp thẩm định để rà soát, chỉnh sửa. Điều này thể hiện các bị cáo có phần thận trọng và lúng túng trong áp dụng phương pháp tính giá đất.
