Thỏa thuận ngừng bắn, theo dự kiến, sẽ có hiệu lực vào ngày 19/1, với một số điều khoản chính thức được công bố vào ngày 15/1, và các bên đã đồng ý triển khai các bước đi cần thiết trong các giai đoạn tiếp theo.
Thỏa thuận ngừng bắn: Một bước tiến quan trọng cho cuộc xung đột đẫm máu
Tình hình ở Gaza kể từ khi cuộc xung đột bùng phát vào tháng 10/2023 đã trở nên hết sức nghiêm trọng, với hàng chục nghìn người Palestine thiệt mạng, trong khi Israel cũng phải đối mặt với những thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Cuộc chiến này đã kéo dài suốt 15 tháng, trong đó cả hai bên đều thiệt hại nặng nề. Việc giao tranh diễn ra ác liệt khiến Gaza trở thành một “chảo lửa” của Trung Đông, nơi cuộc sống của hàng triệu người dân phải đối mặt với tình trạng thiếu thốn trầm trọng về lương thực, nước uống và các nhu yếu phẩm cần thiết.
Hơn nữa, xung đột kéo dài đã khiến cả hai bên liên tục thay đổi các chiến lược quân sự, nhưng không đạt được bước tiến quyết định nào. Mặc dù nhiều lần có những nỗ lực ngừng bắn, song những thỏa thuận này đều nhanh chóng bị phá vỡ bởi các hành động bạo lực. Trong bối cảnh đó, thỏa thuận ngừng bắn lần này giữa Israel và Hamas được coi là một dấu mốc quan trọng, không chỉ vì nó có thể giúp giảm bớt bạo lực mà còn vì nó mở ra khả năng cho một giải pháp hòa bình bền vững hơn trong tương lai.
Thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas được công bố sau sự nỗ lực không ngừng nghỉ của các bên trung gian, đặc biệt là Mỹ và Qatar. Thủ tướng Qatar, Mohammed bin Abdulrahman al-Thani, trong cuộc họp báo ngày 15/1, đã thông báo rằng các bên đã đạt được thỏa thuận về việc ngừng bắn, có hiệu lực từ ngày 19/1. Theo thỏa thuận này, một cơ chế giám sát đặc biệt sẽ được thành lập tại Cairo, nơi ba quốc gia – Mỹ, Qatar và Ai Cập – sẽ có trách nhiệm theo dõi việc thực hiện các điều khoản của thỏa thuận.
Điều đáng chú ý là thỏa thuận này không chỉ bao gồm lệnh ngừng bắn, mà còn liên quan đến một loạt các vấn đề nhân đạo quan trọng. Một trong những điều khoản quan trọng nhất là việc trao đổi con tin giữa hai bên. Theo đó, Hamas sẽ thả 33 con tin Israel trong giai đoạn đầu của thỏa thuận, đổi lại việc thả một số tù nhân Palestine đang bị giam giữ tại Israel. Các thi thể của những người đã thiệt mạng cũng sẽ được trao trả, và những người dân Gaza bị di tản sẽ được phép trở về nhà. Thỏa thuận này cũng cho phép viện trợ nhân đạo được đưa vào Gaza, trong khi những người bị thương ở Gaza sẽ có thể ra ngoài để được điều trị y tế.
Tổng thống Mỹ Joe Biden, trong một cuộc họp báo tại Nhà Trắng, cũng đã công bố thông tin về thỏa thuận ngừng bắn này. Ông cho biết đây là một "buổi chiều rất tốt lành" khi cuối cùng cũng có thể thông báo về một lệnh ngừng bắn sau hơn một năm rưỡi xung đột. Ông nhấn mạnh rằng thỏa thuận này được phát triển dưới chính quyền của ông và cho rằng đây là một bước quan trọng, mặc dù việc thực thi thỏa thuận sẽ gặp phải không ít thử thách.
Ông Biden cũng khẳng định rằng trong sáu tuần tới, Israel sẽ đàm phán thêm để hướng tới giai đoạn thứ hai của thỏa thuận, có thể bao gồm việc chấm dứt vĩnh viễn cuộc chiến. Đối với Mỹ, đây là cơ hội để đạt được một giải pháp hòa bình lâu dài, trong khi tránh những thảm họa nhân đạo tiếp tục xảy ra ở Gaza.
Hamas và Israel: Những phản ứng từ hai phía
Kể từ khi thỏa thuận được công bố, phản ứng từ các bên đều có thể cảm nhận được sự thận trọng, nhưng cũng đầy hy vọng. Tại Tel Aviv, gia đình của các con tin Israel đã không giấu nổi niềm vui khi biết rằng người thân của họ sẽ sớm được trở về nhà. Việc thả con tin là một trong những điều khoản quan trọng nhất trong thỏa thuận này, và đối với các gia đình này, đó là một niềm hy vọng lớn lao sau hơn một năm dài chờ đợi. Những người dân Israel cũng cảm thấy nhẹ nhõm khi biết rằng chiến sự có thể tạm thời chấm dứt, dù nhiều người vẫn lo ngại về việc thỏa thuận này có thực sự được duy trì lâu dài hay không.
Trong khi đó, tại Gaza, người dân cũng đã đổ ra đường mừng chiến thắng. Mặc dù họ vẫn phải đối mặt với tình trạng thiếu thốn nghiêm trọng, nhưng tin tức về thỏa thuận ngừng bắn và việc các con tin sẽ được trả tự do đã khiến họ cảm thấy như một tia sáng le lói trong đêm tối. Những người dân Gaza, sau nhiều tháng ngày sống trong khói lửa và đau thương, đã thể hiện niềm vui trong những cuộc ăn mừng đẫm nước mắt. Một bà mẹ có tên Ghada, người phải di tản khỏi nơi ở của mình, chia sẻ rằng cô "vui đến mức khóc" khi nghe tin về thỏa thuận này.
Hamas, trong một tuyên bố chính thức, cũng đã chúc mừng thỏa thuận ngừng bắn, gọi đây là một "thắng lợi lớn" trong cuộc đấu tranh chống lại "kẻ thù". Tổ chức này bày tỏ lòng biết ơn đối với các quốc gia đã đứng ra hòa giải, đặc biệt là Qatar và Ai Cập, vì đã tạo ra điều kiện cho thỏa thuận này thành hiện thực. Hamas coi đây là một bước tiến quan trọng trong mục tiêu giải phóng các tù nhân Palestine và đẩy mạnh "cuộc đấu tranh giành độc lập".
Dù thỏa thuận này được coi là một bước tiến quan trọng, nhưng không thể phủ nhận rằng việc thực hiện nó sẽ gặp phải rất nhiều thách thức. Các chuyên gia và nhà phân tích cảnh báo rằng cả Israel và Hamas đều có thể gặp phải những khó khăn trong việc duy trì thỏa thuận ngừng bắn, đặc biệt là khi hai bên vẫn còn những khác biệt sâu sắc về chính trị và mục tiêu chiến tranh. Thêm vào đó, nhiều người lo ngại rằng các tổ chức khủng bố và các nhóm vũ trang tại Gaza có thể không tuân thủ hoàn toàn các điều khoản của thỏa thuận.
Một yếu tố quan trọng khác là sự phản ứng từ cộng đồng quốc tế. Dù thỏa thuận được chào đón rộng rãi, nhưng không ít quốc gia và tổ chức quốc tế vẫn đặt câu hỏi về tính bền vững của nó. Các nước này yêu cầu cả hai bên cần phải có cam kết lâu dài và thể hiện rõ ràng hơn về việc tiến tới một giải pháp hòa bình toàn diện cho cuộc xung đột tại Gaza.
