6 "kẻ thù" thầm lặng đe dọa sức khỏe trẻ nhỏ
BS.CKI Nguyễn Lê Nga, Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC cho biết trẻ nhỏ từ 1 đến 24 tháng tuổi, đặc biệt trong thời kỳ bú mẹ và ăn dặm, có nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm cao. Lý do là trong những năm tháng đầu đời, hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện, kháng thể từ mẹ truyền sang cũng dần suy giảm. Trẻ lại thường xuyên tiếp xúc với môi trường xung quanh qua việc bò, trườn, cầm nắm đồ vật và đưa lên miệng. Đây chính là “cánh cửa” để mầm bệnh xâm nhập.
Trẻ nhỏ hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, dễ bị lây bệnh truyền nhiễm. Ảnh: Vecteezy
Một số bệnh nguy cơ cao trẻ gặp phải gồm: Bạch hầu, ho gà, uốn ván, các bệnh do vi khuẩn Hib, viêm gan B và bại liệt. Trong đó, bệnh bạch hầu có thể dẫn đến tắc nghẽn đường thở, viêm phổi, suy hô hấp, viêm cơ tim, suy đa tạng, nguy cơ tử vong lên đến 20% chỉ trong 6 ngày.
Ho gà gây nhiều biến chứng như viêm phổi, suy hô hấp, co giật, viêm não, suy kiệt… và có thể dẫn đến tử vong. Theo Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), trước khi vắc-xin được phổ biến rộng rãi, ho gà là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ trên toàn thế giới, cứ 10 trẻ nhiễm bệnh có khoảng 1 trẻ tử vong.
Trẻ cũng có nguy cơ mắc uốn ván, bởi mầm bệnh có thể tồn tại ở mọi nơi trong môi trường tự nhiên và xâm nhập vào cơ thể qua vết thương dù rất nhỏ. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ mắc uốn ván có nguy cơ tử vong lên đến 95%.
Dấu hiệu sốt, ho, mệt mỏi… ở trẻ dễ nhầm lẫn với bệnh khác gây chậm trễ điều trị. Ảnh minh họa: Shutterstock
Vi khuẩn Hib (Haemophilus influenzae type b) gây các bệnh nghiêm trọng như viêm phổi, nhiễm trùng máu, viêm màng não, viêm màng ngoài tim… Tỷ lệ tử vong của viêm màng não do Hib ở trẻ nhỏ có thể lên tới 40%. 10 - 15% trẻ sống sót bị biến chứng nặng như bại não, tràn dịch não, động kinh, mù và điếc.
Đối với bệnh viêm gan B, 90% trẻ nhiễm virus trong vòng 12 tháng đầu đời sẽ tiến triển thành bệnh viêm gan B mãn tính, 25% trong số đó sau này có khả năng tiến triển thành xơ gan và ung thư gan.
Virus gây bệnh bại liệt thường ảnh hưởng đến trẻ nhỏ, có thể dẫn đến suy dinh dưỡng, teo cơ, liệt cơ, liệt tủy sống, suy hô hấp và tử vong. Trước khi có vắc-xin, Việt Nam đã xảy ra các dịch lớn vào những năm 1957-1959 với hàng nghìn trẻ em bị tàn tật suốt đời.
Lý do cha mẹ nên tiêm vắc-xin 6 trong 1 cho trẻ
Với 6 bệnh truyền nhiễm trên, hiện Việt Nam đã có các vắc-xin giúp phòng ngừa hiệu quả. Trong đó, cả vắc-xin 5 trong 1 có trong chương trình Tiêm chủng mở rộng và vắc-xin 6 trong 1 đều giúp phòng 5 bệnh: Bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, bệnh do vi khuẩn Hib. Song, vắc-xin 6 trong 1 còn giúp phòng thêm bệnh bại liệt, không cần uống thêm 3 liều vắc-xin bại liệt và tiêm thêm 2 mũi vắc-xin bại liệt như vắc-xin 5 trong 1.
Bên cạnh đó, vắc-xin 6 trong 1 có thành phần ho gà đã được chọn lọc, tinh chế để đủ hiệu quả bảo vệ cao nhưng hạn chế được một số phản ứng sau tiêm như sốt, sưng, đau tại chỗ tiêm. Hiện Việt Nam đang lưu hành 2 loại vắc-xin 6 trong 1, bao gồm loại bào chế ở dạng pha sẵn trong bơm tiêm tiện lợi và loại cần pha hồi chỉnh trước khi tiêm. Cả hai loại vắc-xin này đều đã được chứng minh an toàn và hiệu quả trong việc phòng ngừa 6 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và sử dụng được cho trẻ sinh non.
Cha mẹ hoặc người thân trong gia đình là nguồn lây bệnh chủ yếu cho trẻ. Ảnh minh họa: Shutterstock
Lưu ý khi tiêm vắc-xin 6 trong 1 cho trẻ
Bác sĩ Nga khuyến cáo, vắc-xin 6 trong 1 cần được tiêm đúng lịch, đủ liều, giúp tạo kháng thể tối ưu bảo vệ trẻ. Lịch tiêm cụ thể cho trẻ như sau: Mũi 1 khi trẻ 2 tháng tuổi (sớm nhất là 6 tuần tuổi); mũi 2 tiêm sau mũi 1 là 1 tháng; mũi 3 tiêm sau mũi 2 là 1 tháng; mũi 4 thường từ 16-18 tháng tuổi (cách mũi 3 tối thiểu 6 tháng).
Trẻ nhỏ tiêm ngừa tại Trung tâm tiêm chủng VNVC Ảnh: Mộc Thảo
“Vắc-xin đạt hiệu quả phòng bệnh lên đến 99% nếu tiêm đầy đủ. Nếu trẻ không tiêm đủ số mũi, hiệu quả của vắc-xin không đạt tối ưu, như tiêm 1 mũi hiệu quả với bại liệt chỉ đạt 40%, với ho gà và bạch hầu chỉ đạt 30%”, bác sĩ Nga cho biết và lưu ý cùng với tiêm ngừa vắc-xin, cha mẹ cần bổ sung dinh dưỡng hợp lý cho trẻ và nên tham khảo thêm các loại vắc xin khác để bảo vệ con khỏi các bệnh truyền nhiễm, tạo tương lai vững chắc cho con ngay từ những tháng đầu đời.
Chủ động tiêm ngừa – Bảo vệ con yêu từ những điều nhỏ nhất. Trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp, việc chủ động tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch là cách tốt nhất để cha mẹ bảo vệ con yêu khỏi những hiểm họa tiềm ẩn. Đừng để một mũi tiêm bị bỏ lỡ – vì đó là lá chắn quan trọng cho bé yêu của bạn.
