Ổi là một trong những loại trái cây quen thuộc và phổ biến bậc nhất tại Việt Nam. Nhờ dễ trồng, sinh trưởng nhanh, cho quả quanh năm và giá thành bình dân, ổi được người thành phố ưa chuộng. Không chỉ ngon miệng, loại quả này còn được đánh giá cao về giá trị dinh dưỡng và lợi ích đối với sức khỏe.
Ổi là quả của cây ổi thuộc họ Sim (Myrtaceae). Quả thường có hình tròn hoặc hình lê, vỏ màu xanh nhạt đến xanh đậm, khi chín có thể ngả vàng. Thịt quả dày, giòn hoặc mềm tùy giống, bên trong có hạt cứng. Lá ổi xanh sẫm, mặt lá hơi ráp, thường được dùng trong dân gian làm thuốc.
Một trong những ưu điểm lớn của cây ổi là cho quả gần như quanh năm. Tuy nhiên, mùa thu hoạch chính thường rơi vào khoảng tháng 6 đến tháng 11, khi chất lượng quả ngon và ổn định nhất. Ổi được trồng rộng khắp cả ba miền Bắc – Trung – Nam, thích nghi tốt với nhiều điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng khác nhau.
Loại quả này có vị ngọt dịu pha chút chua nhẹ, hương thơm mát, dễ ăn. Một số giống ổi nổi tiếng có độ giòn cao, ít hạt, khi ăn mang lại cảm giác sảng khoái. Ổi thường được ăn trực tiếp, chấm muối ớt, muối tôm, hoặc chế biến thành nước ép, sinh tố, gỏi ổi, mứt ổi…
Tùy giống và thời điểm, giá ổi thường dao động từ 10.000 - 25.000 đồng/kg, riêng các giống ổi ngon, ổi sạch hoặc ổi trồng theo hướng hữu cơ có thể cao hơn, khoảng 30.000 - 40.000 đồng/kg nhưng vẫn được người tiêu dùng ưa chuộng.
Ở Việt Nam hiện nay, ổi được trồng với nhiều giống khác nhau, đáp ứng đa dạng nhu cầu của người tiêu dùng. Phổ biến nhất là ổi lê (ổi Đài Loan) với quả to, vỏ xanh, ruột trắng, ít hạt, thịt giòn và vị ngọt nhẹ. Ổi bo (ổi găng) có quả nhỏ hơn nhưng rất giòn, thơm, thường được ăn khi còn xanh và gắn liền với ký ức làng quê. Ổi ruột đỏ với phần ruột hồng bắt mắt, vị ngọt thanh và hàm lượng dinh dưỡng cao cũng ngày càng được trồng nhiều.
Trong danh sách 20 trái cây tốt nhất cho sức khỏe do một trang web ẩm thực nổi tiếng của Anh bình chọn, quả ổi xếp ở vị trí thứ 15. Cứ 100 g ổi chín sẽ cung cấp một lượng lớn dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, gồm khoảng 68 kcal năng lượng, 14,3 g carbohydrate, 5,4 g chất xơ, 2,55 g chất đạm và 0,95 g chất béo. Bên cạnh đó, ổi đặc biệt giàu vitamin C với hàm lượng lên tới 228 mg, cùng các vi chất quan trọng như kali 417 mg, vitamin A 31 mcg, sắt 0,26 mg và canxi 18 mg.
Những tác dụng của quả ổi với sức khoẻ
Làm sáng da
Vitamin C trong ổi hoạt động như một chất làm sáng da tự nhiên. Nó giúp giảm sự xuất hiện của các đốm đen và làm đều màu da. Các dưỡng chất trong quả ổi cũng giúp chống lại các gốc tự do gây ra tình trạng da xỉn màu, mang lại làn da rạng rỡ.
Tăng cường hệ miễn dịch
Ổi nổi bật với hàm lượng vitamin C dồi dào, giúp kích thích cơ thể sản sinh bạch cầu – “lá chắn” quan trọng chống lại vi khuẩn, virus gây bệnh. Bên cạnh đó, các chất chống oxy hóa có trong ổi còn giúp bảo vệ tế bào khỏi tác hại của gốc tự do, góp phần giảm viêm và nâng cao sức đề kháng tổng thể.
Hỗ trợ tiêu hóa nhờ hàm lượng chất xơ cao
Ổi là nguồn cung cấp chất xơ tự nhiên rất tốt cho hệ tiêu hóa. Việc bổ sung ổi vào chế độ ăn hằng ngày giúp ngăn ngừa táo bón, kích thích nhu động ruột hoạt động đều đặn và duy trì đường ruột khỏe mạnh. Đồng thời, chất xơ còn nuôi dưỡng lợi khuẩn, góp phần cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
Tốt cho tim mạch nhờ giàu kali
Hàm lượng kali cao trong quả ổi giúp điều hòa huyết áp, hạn chế ảnh hưởng tiêu cực của natri và giảm áp lực lên tim. Ngoài ra, chất xơ hòa tan trong ổi còn hỗ trợ làm giảm cholesterol xấu, từ đó giúp hạn chế nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và đột quỵ.
Giúp ổn định đường huyết
Ổi có chỉ số đường huyết thấp nên không gây tăng đường huyết đột ngột sau khi ăn. Lượng chất xơ dồi dào giúp làm chậm quá trình hấp thu đường vào máu, khiến ổi trở thành loại trái cây phù hợp cho người mắc bệnh tiểu đường hoặc người cần kiểm soát đường huyết.
Hỗ trợ kiểm soát cân nặng
Với hàm lượng calo thấp nhưng giàu chất xơ, ổi giúp tạo cảm giác no lâu, từ đó hạn chế ăn vặt và giảm lượng năng lượng nạp vào cơ thể. Các vitamin và khoáng chất trong ổi còn hỗ trợ quá trình trao đổi chất, góp phần duy trì vóc dáng cân đối.
Tăng cường thị lực nhờ vitamin A
Ổi cung cấp vitamin A – dưỡng chất thiết yếu cho mắt, giúp duy trì thị lực, bảo vệ giác mạc và hỗ trợ hoạt động của võng mạc, đặc biệt trong điều kiện ánh sáng yếu.
Giảm căng thẳng, cải thiện tinh thần
Nhờ chứa vitamin C, chất chống oxy hóa và magie, ổi giúp làm dịu hệ thần kinh, giảm căng thẳng và hạn chế tình trạng mệt mỏi, lo âu kéo dài.
Hỗ trợ chức năng não bộ
Ổi là nguồn cung cấp vitamin B6, cần thiết cho việc hình thành các chất dẫn truyền thần kinh như serotonin và dopamine. Những chất này giúp cải thiện tâm trạng, trí nhớ và khả năng tập trung, đồng thời bảo vệ tế bào não trước quá trình oxy hóa và lão hóa.
