Các bệnh được giải quyết hưởng BHXH một lần
Bộ Y tế đã ban hành Thông tư 18/2022, hiệu lực từ 15/2/2023, quy định trường hợp mắc bệnh được hưởng BHXH một lần gồm: Người mắc một trong các bệnh nguy hiểm tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS. Người mắc các bệnh tật mà bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và không tự kiểm soát, không tự sinh hoạt được cần người chăm sóc hoàn toàn.
Như vậy, thông tư mới đã rút gọn điều kiện rút BHXH một lần so với Thông tư 56/2017. Trước đây, lao động mắc bệnh nguy hiểm tính mạng phải đồng thời đáp ứng điều kiện không tự sinh hoạt được cần người chăm sóc. Nhóm thứ hai là lao động mắc bệnh khác mà bị suy giảm khả năng lao động hoặc độ khuyết tật từ 81% trở lên và không tự sinh hoạt cần người chăm sóc hoàn toàn.
Các trường hợp còn lại được rút BHXH một lần vẫn giữ như Thông tư 56/2017, gồm: Lao động đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH có nhu cầu rút; lao động nữ chuyên trách ở xã phường nghỉ việc ở tuổi 55 đóng BHXH từ 15 đến dưới 20 năm; người ra nước ngoài định cư; một số trường hợp trong lực lượng vũ trang khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Mức hưởng BHXH một lần
Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 quy định mức hưởng BHXH một lần năm 2023 như sau:
Đối với trường hợp tham gia BHXH bắt buộc, mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần năm 2023 được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính như sau: 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014; 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
Trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì mức hưởng BHXH một lần được tính bằng 22% của các mức tiền lương tháng đã đóng BHXH, mức tối đa bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Riêng người lao động là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân; hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn; học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học được hưởng sinh hoạt phí có thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì mức hưởng BHXH bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Đối với trường hợp tham gia BHXH tự nguyện, mức hưởng BHXH một lần được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính như sau: 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014; 2 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
Trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì mức hưởng BHXH bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 2 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
Thủ tục giải quyết hưởng BHXH một lần
Căn cứ Điều 109 Luật BHXH và Điểm 9 Mục III Phần B thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của BHXH Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định số 222/QĐ-BHXH ngày 25/2/2020 của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam;
Thành phần hồ sơ:
- Bản chính sổ BHXH;
- Bản chính Đơn đề nghị (Mẫu số 14-HSB);
- Đối với người ra nước ngoài để định cư phải nộp thêm bản sao Giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ sau: Hộ chiếu do nước ngoài cấp; Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài; Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 5 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp;
- Trường hợp bị mắc những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV chuyển sang giai đoạn AIDS: Trích sao/tóm tắt hồ sơ bệnh án. Nếu bị mắc các bệnh khác thì thay bằng Biên bản giám định mức suy giảm từ 81% khả năng lao động trở lên của Hội đồng Giám định y khoa thể hiện tình trạng không tự phục vụ được;
- Trường hợp thanh toán phí giám định y khoa thì có thêm hóa đơn, chứng từ thu tiền phí, lệ phí giám định;
- Bản chính Bản khai cá nhân về thời gian, địa bàn phục vụ trong Quân đội có hưởng phụ cấp khu vực (Mẫu số 04B-HBQP ban hành kèm theo Thông tư số 136/2020/TT-BQP ngày 29/10/2020) đối với người có thời gian phục vụ trong Quân đội trước ngày 1/1/2007 tại địa bàn có hưởng phụ cấp khu vực mà sổ BHXH không thể hiện đầy đủ thông tin làm căn cứ tính phụ cấp khu vực.
Số lượng hồ sơ: 01 bộ
Cách thức thực hiện: Có thể nộp hồ sơ bằng một trong các hình thức qua giao dịch điện tử; qua dịch vụ bưu chính công ích; trực tiếp tại cơ quan BHXH.
Thời hạn giải quyết: Tối đa 5 ngày làm việc kể từ ngày cơ quan BHXH nhận đủ hồ sơ theo quy định.
Minh Hoa (t/h)
