Theo quan điểm Đông y, "tỳ khai khiếu ra miệng và vinh nhuận ra môi", nghĩa là tỳ khỏe mạnh thì người ta muốn ăn, ăn ngon miệng, nếu tỳ hư thì chán ăn, miệng nhạt. Thêm nữa, tỳ mạnh thì môi hồng thuận, tỳ hư thì môi thâm xám, nhạt màu. Do đó, biểu hiện của màu môi có thể giúp y học chẩn đoán tình trạng sức khỏe của cơ thể có vấn đề gì.
Bác sĩ Lại, Trung Quốc, giải thích, màu sắc và hình dáng của môi hầu hết là bẩm sinh. Từ góc độ sức khỏe, chúng ta cần chú ý xem khi nào hình dáng của môi thay đổi, đó là tín hiệu cảnh báo cho cơ thể. Đôi môi khỏe mạnh trông trong mờ và hơi hồng đỏ, đều màu, không có sự chênh lệch màu sắc nhiều giữa môi trên và môi dưới, bề mặt ẩm và bóng, thịt môi đầy đặn nhưng không sưng tấy, không bị khô và nứt quá mức. Trong trường hợp môi có dấu hiệu bất thường, hiển thị như sau, nên lưu ý:
Tình trạng môi khô nẻ hay có mụn nước đều biểu hiện vấn đề sức khỏe của cơ thể. (Ảnh minh họa)
1. Môi nhợt nhạt
Nguyên nhân trực tiếp nhất của tình trạng môi nhợt nhạt là tỳ hư, không thể phân phối máu đến môi, thiếu máu khiến chất dinh dưỡng không được cung cấp cho môi. Bệnh này gặp ở người có chế độ ăn uống thất thường, không lành mạnh và sụt cân, thiếu máu bệnh lý. Chỉ khi máu được tái tạo, màu môi sẽ dần chuyển sang hồng hào do được bổ sung đủ khí huyết.
Môi nhợt nhạt, trắng bệch báo hiệu đang thiếu máu hoặc mắc các bệnh liên quan về gan và thận. Các triệu chứng đi kèm thường là buồn ngủ, mệt mỏi, đau lưng và thậm chí giảm ham muốn tình dục.
Ngoài uống thuốc bổ máu, các chuyên gia Đông y khuyên bạn sử dụng các liệu pháp đông y như mát xa, bấm huyệt vùng đầu, mặt và chân để hỗ trợ việc bổ khí huyết.
2. Môi đỏ rực, đỏ đậm
Môi đỏ biểu thị sốt. Y học cổ truyền Trung Quốc chia sốt thành nhiệt thực và thiếu nhiệt. Sau khi nhiệt hình thành trong nội tạng nguồn, lửa có thể lan đến hệ thống tiêu hóa, thậm chí ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể. Năng lượng hỏa được truyền qua hệ thống tiêu hóa đến lưỡi và môi, ở đó nó sẽ xuất hiện màu môi và có màu đỏ.
Trong trường hợp này, bạn thấy các dấu hiệu đi kèm là đau răng, đau đầu, chóng mặt, táo bón, nước tiểu màu vàng sẫm và một số triệu chứng khác.
Những người có màu môi đỏ rực thường cần uống nhiều nước và tập thể dục nhẹ nhàng giúp đổ mồ hôi, có thể giúp chuyển hóa lượng tích tụ trong cơ thể. Ngoài ra, cần phải bổ sung trái cây giàu vitamin, rau củ, uống nhiều nước. Hạn chế ăn thức ăn chiên cay, ít hút thuốc và uống rượu.
Các dấu hiệu ở môi có thể cảnh báo vấn đề lớn hơn. (Ảnh minh họa)
3. Môi xanh và tím
Môi xanh đậm là hội chứng cảm lạnh. Hội chứng cảm lạnh được mô tả trong kinh điển y học cổ truyền Trung Quốc là tắc nghẽn do thiếu dương, thiếu khí hoặc khí ứ đọng và ứ máu. Tắc nghẽn dẫn đến hiệu quả lưu thông máu cục bộ kém, được xếp vào hội chứng cảm lạnh. Điều này cũng có thể liên quan đến việc cơ thể đang mất cân bằng nội tiết tố nghiêm trọng.
Về mặt thực phẩm, chúng ta có thể lựa chọn một số thực phẩm có tác dụng làm ấm để ứng phó với triệu chứng môi tím như gừng, tỏi, hành, thì là, tiêu hoặc các loại gia vị cay.
Bạn cũng cần lưu ý bổ sung vitamin D cùng với việc ăn những loại thực phẩm chứa nhiều chất xơ, như cà rốt, diếp cá... nhằm bổ sung lượng estrogen đã mất.
4. Môi khô và nứt nẻ
Môi khô là do cơ thể không đủ dịch và âm thiếu, dịch cơ thể không đủ có thể chia thành hai cấp độ: Tỳ không sản sinh được dịch trong cơ thể và can thận âm thiếu chất lỏng.
Ngoài việc sử dụng kem dưỡng ẩm để dưỡng ẩm cho da và niêm mạc miệng, môi một cách thích hợp, tránh ăn quá nhiều đồ chiên rán, khó tiêu để lá lách và dạ dày hoạt động trơn tru.
5. Mụn nước, phát ban môi
Mụn nước quanh môi là do virus tấn công khi khả năng miễn dịch kém. Trong trường hợp này, có thể điều trị bằng y học cổ truyền Trung Quốc dựa trên cân bằng âm dương. Giai đoạn cấp tính dùng thanh nhiệt, làm sạch da để giảm bớt phản ứng viêm cục bộ. Sau khi tình trạng viêm cục bộ thuyên giảm, hệ thống miễn dịch được ổn định và tăng cường nhờ thuốc bổ.
Để chăm sóc sức khỏe hàng ngày, bạn cần lưu ý không thức khuya, tìm cách giải tỏa căng thẳng phù hợp, ăn uống lành mạnh, ít dầu, ít đường.
