Tối 11/5, những người theo dõi thị trường tiền mã hóa ở Việt Nam bất ngờ trước một hiện tượng lạ: nhiều người nổi tiếng đồng loạt đăng bài trên trang cá nhân hoặc fanpage về một loạt đồng tiền mã hóa như một cách kêu gọi mua. Trước đó, những người nổi tiếng này hầu như không bộc lộ sự quan tâm hay hiểu biết về tiền mã hóa.
Đó là những cái tên như Ngọc Trinh, Kiều Minh Tuấn, Nam Thư, Khả Như, Lê Dương Bảo Lâm, Gin Tuấn Kiệt, Thiên Hương...
Nhiều người dùng mạng xã hội ở Việt Nam phát hiện những bài đăng này có nội dung giống hệt nhau và đều "nhét" tên một đồng tiền mã hóa ít tên tuổi, không rõ nguồn gốc vào giữa những đồng tiền khác nổi tiếng trên thế giới.
Đến sáng 12/5, những bài đăng này biến mất trên trang cá nhân hay fanpage của "chính chủ", nhưng ảnh chụp vẫn bị lan truyền trên các diễn đàn mạng.
Trên trang cá nhân, ông Thành Nguyễn - nhà sáng lập cộng đồng nghiên cứu bảo mật VNSecurity - cho rằng đồng tiền mã hóa nói trên có thể liên quan đến "một tổ chức tài chính đa cấp ở Việt Nam và VTV từng cảnh báo lừa đảo".
Cụ thể, trong bản tin hôm 4/5, VTV cảnh báo người đầu tư vào tổ chức này có thể mất 90% số tiền. Bản tin cũng nhắc đích danh đồng tiền mã hóa được những người nổi tiếng đăng quảng cáo hôm 11/5.
Hiện sự việc đang gây tranh cãi trên nhiều diễn đàn mạng về giới giải trí, tin tức cũng như công nghệ. Vai trò thực sự của những người nổi tiếng nói trên vẫn chưa được làm rõ.
Trong phần bình luận, nhiều nghệ sĩ tỏ ra thiếu những kiến thức cơ bản về tiền mã hóa. Diễn viên Kiều Minh Tuấn không biết thuật ngữ “moon”, thường được dùng để chỉ việc tiền tăng giá mạnh.
Trong danh sách tiền mã hóa mà các nghệ sĩ đăng tải, ngoài những đồng theo trào lưu động vật thì có một đồng khác biệt, được đặt ở giữa danh sách là FXT.
Trước đó, FXT được sử dụng như một loại tiền ước định được dùng cho dự án của Lio****. Dự án này hoạt động như một sàn đầu tư ngoại hối kết hợp với lựa chọn nhị phân. Hình thức giao dịch nhị phần này từ lâu đã bị cảnh báo như loại hình đánh bạc kết hợp đa cấp.
Thay vì phải tự chơi, nhà đầu tư vào Lio**** được cam kết trả lãi hàng ngày. Mức lãi tổng cả năm của dự án này lên tới 2, 3 lần vốn gốc. Dự án từng được nhiều chuyên gia trong nước cảnh báo là dạng lừa đảo. Đầu năm 2021, đã có nhiều người mất tiền khi Lio**** dừng hoạt động, không cho rút tiền ra khỏi tài khoản.
một chuyên gia công nghệ, đồng thời là quản trị viên của một group về tiền kỹ thuật số lớn nhất ở Việt Nam, cho rằng việc cài đồng FXT vào giữa danh sách trong bài viết là cách các nghệ sĩ quảng cáo cho sản phẩm của Lio****.
"Tôi cho rằng việc người nổi tiếng như Ngọc Trinh khoe ví điện tử triệu USD có thể là hành động quảng cáo ngầm cho FXT chứ không phải Dogecoin hay Shiba. Bởi thời gian hiển thị trong hình chụp lệch khá nhiều so với lúc đăng tải. Chưa kể, còn là việc nhiều nghệ sĩ Việt và người nổi tiếng chia sẻ cùng một nội dung bài đăng rất đáng ngờ", vị chuyên gia này nhận định.
Cùng ngày 11/5, nhiều ảnh chụp màn hình các bài đăng của nghệ sĩ Việt được cộng đồng người tham gia FXT Token chia sẻ rầm rộ. "Đến Ngọc Trinh, Kiều Minh Tuấn, Khả Như... còn tham gia thì các bạn chần chờ gì?", nội dung dòng trạng thái đăng lại ảnh chụp màn hình của người tự nhận là leader Lio****.
Trong bài viết này, nhóm nghệ sĩ cũng để hashtag #trust. Trust tiếng Anh nghĩa là “tin tưởng”, nhưng cũng có thể nói đến Trust Wallet, công nghệ ví trữ tiền mã hóa bằng phần mềm. Trước đó, trong nhóm người dùng bị Lio**** lừa đã có nhiều bài cảnh báo không nên gửi tiền vào ví Trust để tránh mất bằng chứng tố cáo.
Trên các nhóm bàn luận tiền mã hóa, các thành viên cũng chỉ ra rằng FXT là cái tên khả nghi, bởi đồng tiền này đã được ra mắt từ cuối năm 2020, và hoạt động kêu gọi đầu tư có nhiều dấu hiệu giống đa cấp.
"Những nghệ sĩ này có thể đang tạo hình ảnh cho một dự án đa cấp mới, nhằm thu hút thật nhiều người đầu tư nhỏ để vét sạch một mẻ lưới lớn", L.N, điều hành một nhóm về tiền mã hóa nhận định.
Trong thế giới tiền mã hóa, ngoài những đồng có giá trị vốn hóa lớn, nền tảng công nghệ tốt phía sau thì có nhiều đồng được gọi là “coin rác” (tiền mã hoá giá trị rất thấp, được tạo ra tuỳ hứng, sao chép mã nguồn của các hệ thống uy tín và một số được phục vụ cho những nhóm lừa đảo). Chúng được xây dựng dựa trên công nghệ blockchain có sẵn, thường không có ứng dụng hoặc tự nghĩ ra những ứng dụng rất đơn giản, giá trị rất thấp nhưng lượng cung lại rất cao.
Nhiều chuyên gia cảnh báo những đồng tiền mã hóa giá trị thấp, dựa trên động vật có tăng trưởng vài lần trong những ngày qua cũng là khoản đầu tư rất rủi ro. Các đồng tiền này có mô hình chung là dùng hình ảnh dễ thương của một con thú, mức giá cực nhỏ, mua đi bán lại nhiều lần để tăng trưởng nhanh.
"Các loại tiền này đều bắt đầu với giá rất rẻ, bằng một phần vài chục triệu USD. Chúng được tạo ra, sau đó gửi 50% cho một người nổi tiếng nào đó để làm hình ảnh, rồi bán trên các sàn giao dịch phi tập trung. Họ dùng tiền để tự mua đi bán lại trên những sàn này để tăng giá cả nghìn lần, tạo đà đưa lên sàn lớn.
Vì con số quá nhỏ nên khi coin tăng lên một mức nhất định thì đã tăng trưởng cả nghìn lần, tạo niềm tin cho những người thiếu hiểu biết. Tới lúc bị xả (bán tháo) thì chỉ có những người đó chịu thiệt thôi", Vương Lê Vĩnh Nhân, nhà sáng lập nền tảng giao dịch VNDC nhận định.
Trước đó, câu chuyện tiền mã hóa động vật thành công nhất là Dogecoin. Được tạo ra như một trò đùa, Dogecoin đã tăng trưởng mạnh trong gần một năm qua khi CEO Tesla Elon Musk liên tục nhắc tới đồng tiền này. Trong một tuần qua, giá Dogecoin cũng lên xuống với biên độ hàng chục phần trăm mỗi ngày.
Mike Novogratz, nhà sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Galaxy Digital cho rằng có hai cá mập đang sở hữu 30% tổng số Dogecoin hiện nay. Ngoài ra, Dogecoin cũng không có giới hạn nguồn cung như Bitcoin.
David Kimberley, nhà phân tích tại ứng dụng đầu tư Freetrade nhận định: "Sự trỗi dậy của Dogecoin là ví dụ điển hình về lý thuyết đánh lừa nhiều hơn khi chơi".
